Üsküp'te Geleneksel Dokuma Dükkanı

Kuzey Makedonya'nın başkenti Üsküp'te iki çocukluk arkadaşı, kent merkezinde açtıkları dokuma dükkanında halk kostümleri ve kilimler dokuyarak Makedon kültürü ve geleneğini canlandırmayı hedefliyor.

Üsküp'ün merkezindeki "Narodni nosii" (Halk kostümleri) isimli dükkanlarında 20'li yaşlarındaki iki arkadaş Damjan Ristovski ve Sara Jakimovska, Makedon geleneğinden esinlenerek kostümler, kemerler, etekler, halılar, kilimler ve hediyelik eşyalar üretip satıyor.

Yaklaşık 10 yıldır yaptıkları dokuma işiyle bugün ülkenin farklı bölgelerine ait yaklaşık 90 halk kostümü dokuyan Ristovski ve Jakimovska'nın, biri 1970 yılına ait olmak üzere iki adet dokuma tezgahı bulunuyor.

Çoğunlukla halk kostümlerinin bir parçası olan kemer ve etek dokuyan Üsküplü gençler, aynı zamanda moda tasarımcıları ve sanatçılar için özel siparişler üzerine de çalışıyor.

Gençler yaptıkları işin yeni nesillere ilham kaynağı olduğuna inanıyor.

İki bölümden oluşan dükkanda, dokuma tezgahlarının bulunduğu bir çalışma alanı ve hediyelik eşyalar ile kostümlerin satıldığı bir satış alanı bulunuyor.

Ristovski ve Jakimovska, aynı zamanda Kuzey Makedonya'dan bir kadına ve Fransa'dan bir kıza dokuma eğitimi sağladı.

Büyükannesinden esinlendi

Ristovski ve Jakimovska, AA muhabirine, dokuma dükkanı açma serüvenlerini ve yaptıkları işi anlattı.

Geleneklere ve kostümlere sevgisinin, büyükannesinin kendi halk kostümlerini saklayıp günümüze kadar ulaştırmasıyla oluştuğunu anlatan Ristovski, "Bir ara merak edip ona bir kostümü olup olmadığını, saklayıp saklamadığını sordum. Sevinçle olduğunu, bana göstereceğini ve annesinden kalma eski bir halk kostümünün yanı sıra kendi halk kostümünün de nasıl göründüğünü göstereceğini söyledi." diye konuştu.

Ristovski, bu parçaları gördüğünde çok sevindiğini ve dokumacılığı profesyonel olarak yapmaya karar verdiğini söyledi.

İlk başlarda büyükannesinin ona dokumayı öğretme konusunda çekingen davrandığı ancak sonra yardım etme kararı verdiğini dile getiren Ristovski, "Büyükannem şaşırmıştı, önce dokuma yapmama izin vermemişti çünkü eskiden köylerde sadece kadınlar dokuma yapardı, tezgahları erkekler yapardı ama dokuma yapmazlardı, ama benim ısrarcı ve dokumayı öğrenmeye kararlı olduğumu görünce bana yardım etme kararı aldı." ifadelerini kullandı.

Ristovski, "Dokumacılığı unutulmuşluktan geri getiriyor, canlandırıyor ve gençlere dokumacılığın aslında ne olduğunu, nasıl çalıştığını sorgulamaya teşvik ediyoruz. Bu, kadınların bir zamanlar evlerinde günlük yaşamlarıydı." dedi.

Pamuk, yün, ipek kullanıyorlar

Jakimovska da dokumacılıktaki hikayesinin Damjan'ın büyükannesi sayesinde başladığını belirterek, "(Damjan ile) Küçüklüğümüzden beri birlikteyiz. Önce o ilgi gösterdi, ben de onu izleyip ilgilenmeye başladım. Birlikte öğrenmeye başladık, büyükannesi bize öğretti. Bugün bu dereceye varmamızı sağlayan odur." şeklinde konuştu.

Bu işte ilhamı Makedon geleneğinin zenginliğinden aldığını vurgulayan Jakimovska, "Kostümlerin yapım süreci, şarkılar, genel olarak geleneğimizden gelen her şey dahil olmak üzere pek çok benzersiz özelliğimiz var. Sadece doğal malzemeler kullanıyoruz, pamuk, yün, ipek." diye konuştu.

Jakimovska, bu işte en zor kısmın sabır ve zaman gerektiren tezgahı kurmak, en kolayı ise dokuma olduğuna dikkati çekti.

Yaşıtları gençlere de bu tarz geleneksel işlerle uğraşma çağrısında bulunan Jakimovska, "Onlara geleneklerinden kaçınmamalarını, onlara bağlı kalmalarını söylemek isterim, bu bizim bir parçamız." ifadelerini kullandı.