Uluslararası Mecelle Sempozyumu - Başbakan Yardımcısı Çavuşoğlu - Yalova

Yargıtay Başkanı İsmail Rüştü Cirit, 2018 yılında Yargıtay'ın kuruluşunun 150. yıl dönümünü büyük bir heyecan ve coşkuyla kutlayacaklarını belirterek, "Yargıtay'ın 150. kuruluş yıl dönümü kapsamında yoğun olarak Yargıtay'ın ilk başkanı olan Ahmet Cevdet Paşa ve Mecelle'yi öne çıkaran birçok etkinlik yapmayı planlıyoruz." dedi.

Cirit, kentteki bir otelde düzenlenen Uluslararası Mecelle Sempozyumu'nun açılışında, Mecelle'nin milli ve yerli bir kanun olması açısından önemli olduğunu söyledi.

Mecelle'nin hazırlanmasında Ahmet Cevdet Paşa'nın çok önemli bir yere sahip olduğunu ifade eden Cirit, bir dönem Tük ve İslam coğrafyasının tamamında bu kanunun izlerinin görüldüğünü aktardı.

Yargıtay'ın ilk başkanının da Ahmet Cevdet Paşa olduğunu vurgulayan Cirit, şöyle devam etti:

"Ahmet Cevdet Paşa bugünkü adliyenin şekli olan Divan-ı Ahkam-ı Adliye'nin kuruluşunda önemli hizmetlerde bulunmuş ve ilk başkanı olmuştur. Ahmet Cevdet Paşa'nın bir hukuk adamı olarak sadece Osmanlı tarihi değil hukuk dünyasına kazandırdığı en önemli eseri hiç şüphesiz Mecelle-i Ahkam-ı Adliye'dir. Ahmet Cevdet Paşa'nın bu büyük eserinin ortaya çıkmasındaki rolü sadece Mecelle'yi hazırlayan heyetin başkanı sıfatıyla kanunun hazırlanmasından ibaret değildir. Özelikle Ahmet Cevdet Paşa'nın ısrarıyla Fransız Medeni Kanunu'nun alınmasından vazgeçilerek İslam hukukunun ilgili hükümlerinin kanunlaştırılmasına karar verilmiştir. Mecelle, Türk İslam hukuk tarihinde başarıyla hayata geçirilmiş ilk medeni kanun örneğidir."

Mecelle'nin, çıktığı toplumun öz kültürünün bir eseri olarak yürürlüğe girdiği andan itibaren Osmanlı toplumu hayatına uyumda, herhangi bir zorluğa ve sistem değişikliğine sebep olmadığını vurgulayan Cirit, yaklaşık 150 yıl önce hazırlanan Mecelle'nin, Osmanlı hakimiyeti döneminde 4 kıtada bulunan ülkelerde uygulandığını, hatta Osmanlı İmparatorluğu'ndan ayrıldıktan sonra bu ülkelerin yeni yaptıkları kanunlarda da yine Mecelle'den izler görüldüğünü söyledi.

Yargıtay'ın kuruluşunun 150. yılına doğru

2018'de Mecelle'nin 150. yılının kutlanacağını hatırlatan Cirit, şunları kaydetti:

"Mecelle hazırlandığı tarihte Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı olan Arnavutluk, Bosna Hersek, Hicaz, Irak, Suriye, Ürdün, Lübnan, Kıbrıs ve Filistin'de Medeni Kanun olarak uygulanmıştır. Kendi alanında hazırlanan ilk başarılı kanun olması dolayısıyla uygulandığı bütün ülkelerde kendisinden sonra düzenlenen kanunları ciddi bir şekilde etkilemiştir. Fas'tan, Malezya'ya kadar çok geniş bir coğrafyada insanların hayatında yer edinmiştir. Osmanlı İmparatorluğu'nda yarım asrı aşkın uygulanan Mecelle'nin, imparatorluk sona erdikten sonra, imparatorluktan ayrılan bazı devletlerde bir süre daha yürürlüğü devam etmiştir. Bu devletlerin hukuk tarihinde büyük izler bırakmıştır. Bugün dahi bizim hukuk sistemi içerisinde Mecelle'nin birçok maddesi halen yaşamaktadır."

Mecelle'nin hazırlık çalışmalarının, Mecelle Cemiyeti tarafından 1868 yılında başladığını anlatan Cirit, şöyle devam etti:

"2018 yılında hem Mecelle'nin hazırlık çalışmalarına başlanmasının hem de Yargıtayımızın 150. kuruluş yıl dönümü olduğunu hatırlatmak istiyorum. Dünyanın önde gelen yüksek mahkemelerden biri olan Yargıtay, 2018 yılında 150 yaşına girmiş olacak. Bir Osmanlı kurumu olarak kurulan, Balkan Savaşları, Kurtuluş Savaşı, 1. ve 2. Dünya Savaşı ve askeri darbeler gibi Türkiye ve dünya akışını değiştiren siyasal ve sosyal olayları yaşamış ve kuruluşundan bugüne kadar çok büyük zorlukları aşmış kurum olan Yargıtay, bugün dünyanın en köklü mahkemelerinin başında gelmektedir. 2018 yılında Yargıtay'ın 150. yıl dönümünü büyük bir heyecan ve coşkuyla kutlayacağız. Yargıtayın 150. kuruluş yıl dönümü kapsamında yoğun olarak Yargıtayın ilk başkanı olan Ahmet Cevdet Paşa ve Mecelle'yi öne çıkaran birçok etkinlik yapmayı planlıyoruz."

Cirit, sözlerinin sonunda, insan alemi içinde herkesin eşit olduğuna vurgu yaparak, "Sonuç olarak bizler hepimiz insanlık ailesinin birbirine eşit, birbirleriyle aynı değerde olan fertleriyiz. Adaletin ve insan haklarının herkes için eşit sağlandığı evrensel ve hukuk kültürünü oluşturmalıyız. Bu nedenle daha çok bir araya gelmeli ve amaçladığımız evrensel hukuk kültürü idealine doğru güvenle ilerlemenin çarelerini el birliğiyle aramalıyız." dedi.

Sempozyuma Başbakan Yardımcısı Hakan Çavuşoğlu, Adalet Bakanı Abdulhamit Gül, TBMM Anayasa Komisyonu Başkanı Mustafa Şentop, Bursa Valisi İzzettin Küçük, bazı milletvekilleri, bilim adamları, Ürdün ve Umman'dan bazı yüksek yargı mensupları katıldı.