Türktob Başkanı Savaş Akcan: Tohumda İlk Kez İhracat, İthalatı Geçti

DİLAN KUTLU

Tohum sanayicileri ile sertifikalı tohum üretimi yapan çiftçileri bir araya getiren Tarımda Türkiye Yüzyılı Çalıştayı Antalya'da başladı. Çalıştayda konuşan Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Başkanı Savaş Akcan, "Tohumda yüzde 10'luk bir açığımız kalmıştı. 2022 yılının ilk 9 ayında tohum ihracatımız 150,8 milyon dolar, ithalatımız ise 137,8 milyon dolar oldu. Yani tohumda da ilk kez ihracat, ithalatı geçti" dedi.

Antalya'daki bir otelde yapılan ve iki gün sürecek olan Tarımda Türkiye Yüzyılı Çalıştayı'nda, tohumculuk sektörünün ayrı dalları olan bitki ıslahı, yetiştiricilik, sanayi, dağıtım, pazarlama ve satış ile ihracat-ithalat süreçleri konuşulacak.

Çalıştayın bugün yapılan açılışına, Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci'nin yanı sıra Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Yönetim Kurulu Üyesi ve Tohum Yetiştiricileri Alt Birliği (TYAB) Yönetim Kurulu Başkanı Hacı Ömer Güler, Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Başkanı Savaş Akcan ve sektörün temsilcileri katıldı.

"TARİHİMİZDE İLK KEZ TOHUM İHRACATI, İTHALATINI GEÇTİ"

Türkiye'nin 15 yılda sertifikalı tohum üretimini yüzde 800 artarak 1 milyon 325 bin tona ulaştığını belirten TYAB Yönetim Kurulu Başkanı Hacı Ömer Güler, 132 ülkeye tohum ihracatı yapıldığını söyledi.

Tohumda ithalat ile ihracat arasındaki makasın daraldığının altını çizen Güler, "Geçtiğimiz yıl yüzde 10'luk bir dış ticaret açığımız kalmıştı. Çok şükür ki 2022 yılının ilk 9 ayında tohum ihracatımız 150 milyon doları aştı, 13 milyon dolar dış ticaret fazlası verdik. Tarihimizde ilk kez tohum ihracatı, ithalatını geçti" dedi.

"ÇÜRÜK ELMALARI HEYBEMİZDEN ATALIM"

Son dönemde girdi maliyetlerinin artışlarına yetişmekte zorlandıklarını ifade eden Güler, "Haksız kazanç ve rekabeti tetikleyen, milli ekonomimize zarar veren kaçak ve kayıt dışı tohumculuk faaliyetlerini en aza indirmek için denetimleri birlikte yapalım, çürük elmaları heybemizden atalım istiyoruz" diye konuştu.

AR-GE çalışmalarına Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın yüzde 1'inin ayırıldığını ve bunun yetersiz olduğunu vurgulayan Güler, "Gelişmiş ülkelerde ise bu oran yüzde 3 ile 5 arasında değişkenlik göstermekte. Ülkemiz, bu alana gerekli bütçeyi henüz ayırabilmiş değildir" dedi.

TÜRKTOB Başkanı Savaş Akcan ise tohumculuk sektörünün gelişimindeki en önemli parametrelerden birinin sertifikalı tohum olduğunu belirterek şunları söyledi:

"Tohum üretiminin yüzde 90'ı, tescil edilen çeşitlerin yüzde 77'si özel sektörümüze aittir. Tohumda yüzde 10'luk bir açığımız kalmıştı. 2022 yılının ilk 9 ayında tohum ihracatımız 150,8 milyon dolar, ithalatımız ise 137,8 milyon dolar oldu. Yani tohumda da ilk kez ihracat, ithalatı geçti.

"GİRDİLERE GELEN ZAMLAR NEDENİYLE DESTEKLER YETERSİZ KALDI"

Tohumculuk sektörü, 2018 yılından itibaren dış ticaret fazlası veren, toplamda ihracatın ithalatı karşılama oranı 2021 yılı sonu itibarıyla yüzde 130 olan bir sektör konumuna geldi. Toplam ihracatımız 370 milyon dolar, dış ticaret fazlamız 88 milyon dolar olarak gerçekleşti.

"1 KİLOGRAM BUĞDAY TOHUMU ÜRETMEK, 1 KİLOGRAM BUĞDAY ÜRETMEKTEN ÇOK DAHA MALİYETLİ"

Sertifikalı tohum kullanım desteklerinin girdilere gelen zamlar nedeniyle yetersiz kaldığını ifade eden Akcan, "Gübreye yüzde 234, tarım ilaçlarına yüzde 106, tarımsal sulamada kullanılan elektriğe yüzde 140, mazota yüzde 221 zam geldi. İşçilik maliyetleri de arttı. Ayrıca tohumluk üretiminin ek maliyetleri de vardır. Deneme, tescil, sertifikasyon gibi iş ve işlemlerin ciddi bedelleri vardır. Yani bir kilogram buğday tohumu üretmek, bir kilogram buğday üretmekten çok daha maliyetlidir. Maliyet artışları karşısında bu destekler yetmiyor."

Süs bitkilerinden alınan yüzde 18 KDV oranın da yüzde 8'e düşürülmesi gerektiğinin altını çizen Akcan, "Tarım ve tohumculuk içinde yüzde 18 KDV'si olan tek sektör süs bitkileridir. Süs bitkilerinde ihracat, ithalatın 3 katına çıktı. KDV'nin yüzde 18'de tutulmasının teknik ve ekonomik olarak bir gerekçesi kalmadı" dedi.