Türkiye Tutuklulukta Avrupa'nın Gerisinde

FERDİ TÜRKTEN - Cezaevlerindeki tutuklu oranı bakımından Fransa, İsviçre, Belçika, Hollanda, İtalya gibi Avrupa ülkelerinin gerisinde bulunan Türkiye, AB ortalamasının da altına indi.

Alınan bilgiye göre, Türkiye'deki cezaevlerinde bulunan tutuklu oranı 2000 yılında yüzde 49,8 düzeyindeyken, 9 Aralık 2013 itibariye bu rakam yüzde 19,7 olarak gerçekleşti.

Bu süre içerisinde 2002 yılında yüzde 41'lere inen tutukluluk oranı, 2006 yılında yeniden yüzde 49'a yaklaştı. Tutukluluk oranı bu tarihten sonra düzenli şekilde düşüşe geçerek yüzde 19,7'ye kadar geriledi.

Bu rakamlar Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve Yargıtay kriterleri uyarınca hesaplanıyor. AİHM ve Yargıtay, yerel mahkeme hükmünün tamamlanmasının ardından cezaevinde bulunan kişinin artık tutuklu değil, hükümlü olduğunu kabul ediyor. Bu kriterler uyarınca kişi, hakkında mahkumiyet hükmü kurulduysa, davayı temyize taşısa bile hükümlü kabul ediliyor. Yerel mahkemede mahkum olmuş ve davasını temyize taşıyan hükümlüler, hükümözlü tutuklu olarak kabul görüyor.

Bu kapsamda, hükümözlü tutuklular da dahil edildiğinde 2000 yılında yüzde 59,5 olan bu oran yüzde 28,2'ye geriledi. 2002 yılında yüzde 48'e inen hükümözlülerin de dahil edildiği tutukluluk oranı, 2006 yılında yüzde 62,5 oldu. Bu oran da söz konusu tarihten itibaren düzenli şekilde düşerek 9 Aralık 2013 itibariyle yüzde 28,2 olarak gerçekleşti.

-28 bin tutuklu

Türkiye'deki cezaevlerinde 9 Aralık 2013 itibariyle 28 bin 583 tutuklu bulunurken, bunların yüzde 77'sini 1 yıldan az süredir tutuklu olanlar oluşturuyor. Tutukluların yüzde 14,4'ü 1-2 yıl, yüzde 4,9'u 2-3 yıl, yüzde 1,79'u 3-4 yıl, yüzde 1,15'i 4-5 yıl cezaevinde bulunanlardan oluşuyor. 5 yıl ve üzerinde bir süredir cezaevinde bulunan tutuklu kişi sayısı ise 191.

Cezaevlerindeki tutuklu oranlarına bakıldığında Türkiye, Fransa, İsviçre, Belçika, Hollanda ve İtalya gibi ülkelerin gerisinde bulunuyor. İsviçre, yüzde 41,2'lik tutukluluk oranıyla ilk sırada yer alırken, Hollanda yüzde 40,9 ile bu ülkeyi takip ediyor. İtalya yüzde 37, Belçika yüzde 31,8, Fransa da yüzde 24,7'lik tutukluluk oranıyla Türkiye'nin üzerinde bulunuyor.

Güney Kıbrıs Rum Kesimi, Yunanistan, Danimarka, Letonya, Malta, Macaristan, İsveç, Estonya, Bulgaristan, Avusturya da tutukluluk oranlarında Türkiye'nin üzerinde yer alıyor.

Cezaevlerindeki tutukluluk oranı Almanya'da yüzde 17,3, İspanya'da yüzde 14,1, İngiltere'de yüzde 12,9 düzeyinde bulunuyor. Polonya yüzde 8,1 ile cezaevlerindeki tutukluluk oranının en düşük olduğu Avrupa ülkesi olarak öne çıkıyor. - Ankara