Türkiye'nin Uzay Programının Geleceği

Uzaya giden üçüncü Kazak ve dünyanın da 545'inci astronotu olarak kayıtlara geçen Aydın Ayımbetov, Uluslararası Uzay İstasyonu'ndaki (UUİ) ilk Türk astronot Alper Gezeravcı'nın uzaya gitmesine ilişkin " Türkiye'nin, uluslararası insanlı uzay yolculuğuna dahil olması demek Türk insanlı uzay programının gelecekteki gelişimi demektir." dedi.

Kazakistan'daki Baykonur Uzay Üssü'nden 2 Eylül 2015'te "Soyuz TMA-18M" aracıyla uzaya gönderilen Ayımbetov, UUİ'de 9 gün 20 saat 13 dakika kaldı.

Böylece bugüne kadar uzaya giden üçüncü Kazak ve dünyanın da 545'inci astronotu olarak kayıtlara geçen Kazakistan Ulusal Uzay Şirketi (Kazakhstan Garysh Sapary) Başkanı Ayımbetov, uzay macerasını ve Gezeravcı'nın uzay yolculuğuna ilişkin düşüncelerini AA muhabirine anlattı.

Kardeş Türkiye'nin kendisi gibi askeri pilot olan ilk astronotu Alper Gezeravcı'nın uzaya gönderilmesi haberini büyük bir sevinçle karşıladığını dile getiren Ayımbetov, Türkiye Cumhuriyeti'nin 100. yılını tarihi bir olayla karşıladığını söyledi.

Ayımbetov, Gezeravcı ile 2023'te Bursa'da düzenlenen "34. Gezegen Kongresi"nde tanıştıklarını ve kendisine başarılı uzay yolculuğu gerçekleştirmesi dileklerini ilettiğini bildirdi.

Ülkeler için uzaya kendi astronotunu göndermenin büyük önem taşıdığını vurgulayan Ayımbetov, "Türkiye'nin, uluslararası insanlı uzay yolculuğuna dahil olması demek Türk insanlı uzay programının gelecekteki gelişimi demektir." ifadesini kullandı.

"Hepimiz için Dünya'nın tek olduğunu anlıyorsun"

Kazakistan'ın güneyindeki Yedisu eyaletine bağlı bir köyde doğup büyüdüğünü anlatan Ayımbetov, uzaya seyahat etmeyi daha çocukken hayal etmeye başladığını söyledi.

Ayımbetov, küçükken babasıyla sık sık gittiği yaylada yeni biçilmiş otların üzerinde merakla izlediği gökyüzüne yakın olmak için pilot olmayı seçtiğini ve 1993'te Rusya'nın Krasnodar Krayı'ndaki Armavir şehrindeki pilot okulundan mezun olduğunu belirtti.

Uzaya hazırlık eğitimlerine Kazakistan Hava Kuvvetlerinde görev yaptığı dönemde başladığını aktaran Ayımbetov, 44 yaşında uzaya gitme fırsatı yakaladığını kaydetti.

Ayımbetov, yaklaşık 9 yıl önce gerçekleştirdiği uzay yolculuğunu hala dün gibi hatırladığını belirterek "Uzaydaki en eşsiz ve en büyülü an yuvarlak pencereden Dünya'yı gördüğünüz andır. Hepimiz için Dünya'nın tek olduğunu anlıyorsun. Çünkü uzaydan Dünya'ya baktığınızda sınırları göremiyorsunuz." değerlendirmesini yaptı.

UUİ'de her bir astronotun duvara bağlı bir uyku tulumu bulunduğunu anlatan Ayımbetov, "Astronotlar elbette uyurlar. Uzayda da kahvaltı, öğlen ve akşam yemeği var. Fakat kimse size küçük bir atıştırmalık yapmanızı yasaklamaz, her astronotun kendi yiyecek çantası oluyor." dedi.

Ayımbetov, UUİ'nin yapay bir atmosfere sahip olduğunu belirterek "Dünyaya indiğinizde uzay aracının kapakları açılırken hemen basit bitkilerin bile kokusunu alıyorsun. Çünkü uzay istasyonunda demir ve yağ kokusu mevcut." diye konuştu.

Astronotları Dünya'ya döndüklerinde iyileşme süreci beklediğini dile getiren Ayımbetov, "Uzayda kozmik radyasyonun insan vücudu üzerinde zararlı etkisi vardır. Yerçekimsiz ortamda kemikler erimeye başlar, kan miktarı azalır. Dolayısıyla uzaydaki kalış süresi fark etmeksizin her astronot iyileşme sürecine dahil ediliyor." ifadelerini kullandı.

"Türkiye ile işbirliğine hazırız"

Ayımbetov, uzay yolculuğunun sadece bir uzay seyahatinden ibaret olmadığının altını çizerek "Uluslararası Uzay İstasyonu, çeşitli bilimsel deneylerin yapıldığı tamamen araştırma istasyonudur. Buradaki her gün tam anlamıyla dakikasına planlanıyor. Astronotlar, bir deney yapar ve sonuçlarını Dünya'ya döndüklerinde bilim insanlarına ulaştırır." ifadelerini kullandı.

UUİ'de astronotların geldiği ülkelerden bağımsız birbirleriyle kardeşlik ruhu içinde ilişki kurduklarını vurgulayan Ayımbetov, "Uzayda kimin nereli olduğu mantığı yok. Çünkü hepimiz Dünya'dan geldik ve belli bir ülkeye değil Dünya'ya döneceğiz." dedi.

Ayımbetov, uzay araştırmalarında uluslararası işbirliğinin önemli ve etkili olduğunu belirterek, "Şirket olarak 44 alanda uzay izleme çalışmaları yürütüyoruz ve bu kapsamda Türkiye ile işbirliğine hazırız." diye konuştu.

Geçen yıl Türkiye Uzay Ajansı ile görüşmeler gerçekleştirdiklerini dile getiren Ayımbetov, özellikle acil ve afet durumlarında uzay uydusu görüntülerinin paylaşımı alanında işbirliğini önemsediklerini söyledi.