Türkiye'nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması

ING Bank tarafından hazırlanan Türkiye'nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması'nın 2012 dördüncü çeyrek sonuçlarına göre; yatırım araçları tercihleri içinde TL vadeli hesapların payı önceki döneme göre artarken bireysel emeklilik/hayat sigortası payını kısmen artırmaya devam etti ve vadesiz hesabın önüne geçerek dördüncü sırada yer aldı.

Araştırmanın temel göstergesi 18 yaş üstü kentsel nüfusun tasarruf sahipliği oranı yüzde 15'e yaklaşarak araştırmanın tüm dönemleri içindeki en yüksek değerine ulaşırken, tasarrufu olmayıp gelecekte tasarruf yapmayı planlayanlar bu dönemde azalarak yüzde 28'e geriledi.

ING Bank, Türkiye'nin lider tasarruf bankası olma hedefiyle bir ilke imza atarak 2011 yılı Ekim ayında hayata geçirdiği "Türkiye'nin Tasarruf Eğilimleri Araştırması"nın 2012 yılı dördüncü çeyrek sonuçlarını açıkladı. Sabancı Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Alpay Filiztekin'in danışmanlığında IPSOS KMG tarafından 26 ilde her ay tesadüfi olarak seçilen 800 kişi ile gerçekleştirilen görüşmeler ile ING Bank, tasarruf konusunda var olan veri açığını doldurmayı ve gelecek için bir kaynak oluşturmayı hedefliyor.

ING Bank Genel Müdürü Pınar Abay: "2012 tüketim ve yatırımın daraldığı bir yıl oldu"

Türkiye'nin en önemli sorunların biri olan tasarruf konusunda bilinci artırmaya yönelik çalışmalar ve bireyler ile kurumları tasarrufa teşvik edecek ürünler sunduklarını belirten ING Bank Genel Müdürü Pınar Abay, 2012 yılının, Türkiye ekonomisi tarihinde ilk defa ihracat ve kamunun net katkısı ile büyüdüğü, buna karşın özel talebin (tüketim ve yatırım) daraldığı bir yıl olduğunu kaydetti.

Aynı yıl içerisinde tüketici güveninde gecikmeli görülen düşüşün tasarruf sahipliğine pozitif etkisinin, Tasarruf Eğilimleri Araştırması sonuçlarında gözlemlendiğini belirten Pınar Abay, yılın son çeyreğinde kentsel 18 yaş üstü nüfusta tasarruf sahiplerinin oranın araştırmanın kapsamında dönem içindeki en yüksek değerine ulaştığını bildirdi.

Tasarruf yapmayı planlamayanların artmasının nedenleri

Dönemler itibarıyla, 2012'nin son iki çeyreğinde tasarrufu olmayanlar içinde tasarruf yapmayı planlamayanların artmasının ise satın alma gücündeki düşüş veya ileriye yönelik kötüleşen beklentilerle ilişkilendirilmesinin mümkün olduğunu anlatan Pınar Abay, şunları söyledi: "2012, Türkiye ekonomisinde büyümede sağlıklı ancak bir o kadar da belirgin bir yavaşlamanın yaşandığı bir yıl oldu. Bunun doğal bir sonucu olarak; ileriye yönelik olumlu beklentilerin, dış belirsizliklerin de yoğun olduğu bir ortamda zayıfladığı bir yıl yaşadık, tüm bunlar satın alma gücü üzerinden bireylerin tasarruf etme planlamalarını olumsuz etkilemiş olabilir. Ancak tasarruf etme nedenlerinde belirgin bir değişim görmedik. Tasarruf nedenleri arasında güvence amacı ilk sıradaki konumunu korurken, 2012'nin ikinci çeyreğinden itibaren ayrı izlemeye başladığımız "çocukların geleceği için tasarrufta bulunma" eğiliminin dördüncü çeyrekte de artışını sürdürdüğünü görüyoruz. Böylelikle 2012'nin son üç ayında tasarruf nedenleri arasında yüzde 28 pay ile güvence her ne kadar ilk sırayı alsa da, yüzde 27'lik oran ile çocukların geleceği için tasarruf etme nedeninin bunu izlemesi dikkat çekti. Uzun dönemli tasarruf etme nedeni olarak ilk akla gelen emeklilik/yaşlılık seçeneğinin payı sadece yüzde 12 ile önceki dönemle aynı, tüm dönemlere göre ise dip noktada kaldı. Tüm bu veriler uzun dönemli tasarrufların artırılması için çocuklara yönelik tasarruf eğilimini destekleyici ürün ve politikaların önemine işaret ediyor."

Yapısal değişimlerin önümüzdeki döneme etkisi izlenecek

Pınar Abay, tasarruf araç tercihleri arasında ise dördüncü çeyrekte en dikkat çeken gelişmenin TL vadeli hesapların payının 2011 sonu ve 2012 ilk yarısının gerisinde kalmakla beraber önceki döneme göre artması, yastık altı nakde duyulan ilginin azalması, altına duyulan ilginin ise yüksek düzeyini koruması olduğunu belirtti. Abay, bireysel emeklilik/hayat sigortasının yatırım araçları tercihleri içindeki payını kısmen artırmaya devam ederek 2012'nın son üç ayında sıralamada vadesiz hesabın önüne geçtiğini ve dördüncü sırada yer aldığına dikkat çekti.

Türkiye Tasarruf Eğilimleri Araştırması 2012 yılı sonuçlarının, ekonomik döngünün, diğer bir deyişle geçtiğimiz yıl özel tüketimdeki belirgin yavaşlamanın, tasarruf sahipliği üzerindeki belirgin pozitif etkisini teyit ettiğinin altını çizen Abay, önümüzdeki dönemde yapısal değişimlerin 2012 yılında ortalama yüzde 12 civarında kalan tasarruf sahipliği oranını artırıp artırmayacağının ise önemli bir veri olarak yakından izleneceğini söyledi.

Rakamlarla Tasarruf Eğilimleri Araştırması Dördüncü Çeyrek Sonuçları

Tasarruf sahipliği oranı: yüzde 14,7

Tasarrufu olmayan ancak gelecekte tasarruf yapmayı planlayanların oranı: yüzde 28

Yeterli geliri olmadığı için tasarruf yapamayanlar: yüzde 55

Tasarrufunu nasıl değerlendireceğini bilmediği için tasarruf yapmayanların oranı: yüzde 16

Tasarrufa ihtiyacı olmadığı için tasarruf yapmayanların oranı: yüzde 29

Tasarruf sahipleri içinde düzenli tasarruf yapanların oranı: yüzde 65

Beklenmedik olaylara karşı güvence amaçlı tasarruf yapma tercihi: yüzde 28

Tasarrufta tercih edilen araçlar (en çok kullanılan üç seçenek dikkate alınarak):

Altın, değerli taş ve madenler: yüzde 24

Yastık altı döviz veya TL: yüzde 17

Vadeli hesap: yüzde 25

Vadesiz hesap: yüzde 8

BES/ hayat sigortası: yüzde 14

Döviz vadeli hesap: yüzde 4

Fonlar: yüzde 5

Hisse senedi: yüzde 3

Hazine bonosu: yüzde 2