TÜRKİYE'NİN EKMEK KÜLTÜRÜ - Girit göçmenlerinin asırlık mayayla pişirdiği ekmek sofralara lezzet katıyor

Mersin'in merkez Akdeniz ilçesinde yaşayan Girit göçmeni kadınların atalarından kalan ekşi maya ile pişirdikleri Girit Melemez ekmeği sofralara lezzet katıyor.

Girit Adası'ndan 1897 yılında gelen atalarının geleneklerini İhsaniye (Melemez) Mahallesi'nde sürdüren kadınlar, ekşi maya ile yaptıkları ekmekleri hazırlamak için mesailerine gece başlıyor.

Bir gün önceden artırılan ekşi mayayı un ve suyla makinede yoğuran kadınlar, bu hamuru battaniyeye sararak 2 saat dinlenmeye bırakıyor. Daha sonra kadınların elinde beze (hamur topağı) haline getirilen hamur, aynı yöntemle 2 saat daha bekletiliyor.

Bu sırada mahallede bulunan taş fırınlar ekmeğin pişirilmesi için hazır hale getiriliyor. Dinlenen beze halindeki hamur, fırına atılarak bir saat pişiriliyor.

Pişen ekmeklerin bir kısmı gelen siparişlere göre adreslere gönderilirken, bir kısmı da kooperatif aracılığıyla belediyenin halk ekmek büfelerinde vatandaşlara satılıyor.

Ekmeğin yapımında büyük emek harcayan kadınlar hem asırlık geleneklerini sürdürmenin hem de bu işle kazandıkları parayla ev ekonomilerine katkıda bulunmanın gururunu yaşıyor.

Melemez Girit Kültürünü Yaşatma ve Dayanışma Derneği Başkan Yardımcısı ve Akdeniz Renkli Eller Kadın Girişimi Kooperatif Başkanı Zehra Yılmaz, AA muhabirine, mahallede Girit kültürünü yaşatmaya çalıştıklarını söyledi.

Girit Melemez ekmeğinin yapımının zahmetli olduğunu anlatan Yılmaz, şöyle konuştu:

"Melemez birçok kişinin kulağına aşinadır. Girit Melemez ekmeği dediğinizde insanlar bu ekmeğe ulaşmaya çalışıyorlar. Kültürümüzü tanıtmaktan mutluluk duyuyoruz. Kadınlarımızın bu konuda kendilerine maddi kaynak sağlaması da artı bir değer. Ekmeğimizi 125 yıllık maya ile yapıyoruz. Geleneği yaşatmaya çalışıyoruz. Bu ekmeğin özelliği hiçbir katkı maddesinin olmaması. Ekmeklerimiz taş fırında pişiyor. Unu kepekli."

Mahalledeki kadınların ekmeklerini kendilerinin yaptığını dile getiren Yılmaz, bazı kadınların da bu işi ticari olarak sürdürdüğünü aktardı.

"Ekmeğimize çok büyük ilgi var"

Girit Melemez ekmeğini halk ekmek büfelerinden vatandaşların alabildiğini belirten Yılmaz, "Ekmeğimize şu anda çok büyük ilgi var. İl dışından başta Adana ve İzmir olmak üzere birçok yerden talep var. Kadınlar olarak bundan çok memnunuz. Günün birinde tüm Türkiye'ye Girit Melemez ekmeklerimizi yedireceğiz." dedi.

Yılmaz, çalışmalarında Mersin Büyükşehir Belediye Başkanı Vahap Seçer ve Akdeniz Belediye Başkanı Mustafa Gültak'tan destek gördüklerini ifade etti.

Medine Yalçın da yaptıkları ekmekle hem kültürlerini yaşattıklarını hem de geçimlerini sağladıklarını söyledi.

Ekmekleri dernek ve kooperatif aracılığıyla vatandaşlara ulaştırdıklarını anlatan Yalçın, "Kültürümüzü yaşatmak için yapıyoruz. Kazanç da sağlıyoruz. Bu kazançla çocuğumuzu okutuyoruz. Çok zahmetli bir iş. Gece 02.00'de kalkıyoruz ancak yetiştiriyoruz. Kendi kültürümüz olduğu için zevkle yapıyoruz. Gücümüzün yettiğince yapmaya devam edeceğiz." diye konuştu.

"Raf ömrü uzun, tadı çok güzel"

Handan Şen ise asırlık ekşi mayayla hazırladıkları ekmeklerin talep gördüğünü belirterek, küçüklüğünden beri bu ekmeği yediğini dile getirdi.

Girit Melemez ekmeğini insanlara tanıtmayı, tattırmayı sevdiklerini vurgulayan Şen, "Önceden kendimiz için yapıyorduk, başka ekmek yemiyorduk. Şimdi satışı olunca vatandaşlara da sunuyoruz. Raf ömrü uzun, tadı çok güzel. Bu kültürümüzü yaşatıyoruz. Ekmeğimizi Türkiye'ye tanıtmak istiyoruz." ifadelerini kullandı.