Türkiye, Kaçırılan Tarihi Eserlerin Peşinde

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Murat Süslü, Anadolu'nun çeşitli yörelerindeki arkeolojik alanlar ve ören yerlerinden illegal yollardan yurt dışına çıkarılarak satılan ve dünyanın sayılı müzelerinde sergilenen eserleri geri almak için atılım başlattıklarını belirtti.

Süsülü, "2007'den bu yana istediğimiz eserlerin yüzde 50'sinin de geri gelmesini sağladık. İsviçre'de ele geçirilen ve resmi başvurularını yaptığımız bir lahit ile Boğazköy'de 1905'de yapılan kazılarda bulunan ve 1912 yılında restorasyon amaçlı götürülmüş olan ancak geri getirilmeyen Sfenks'in iadesini bu yıl gerçekleştireceğiz" dedi.

Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından Muğla'nın Bodrum İlçesi'ndeki İsis Otel'de bugün başlayan ve üç gün sürecek olan 20. Müze Çalışmaları ve Kurtarma Kazıları Sempozyomu'na Sırbistan, KKTC ve Türkiye'den 545 müze müdürü, arkeolog, sanat tarihçisi ve uzman katıldı.

Kaymakam Feridun Cemal Özdemir, Belediye Başkanı DP'li Mehmet Kocadon, vali yardımcısı Ahmet Ali Barış'ın da izlediği sempozyumun açılış konuşmalarını Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Murat Süslü ile Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Şenay Başer yaptı.

Belgrad Müzesi Müdürü Biljana Djordjevic, kültür varlıklarının korunmasına yönelik uluslararası kuruluş, interpol ve kültür bakanlıklarının çok daha sıkı işbirliğine ihtiyaç olduğunu belirtti. Kültür varlıklarının kaçırılması sırasında birçok tarihi mekan ve eserin tahrip edildiğini kaydeden Djordjevic, "Hatta yok ediliyor. Eserlerin korunmasına yönelik uluslararası çalışmaların istenilen düzeye ulaşması sonucu tarihi eser kaçakçılığı da ciddi anlamda önlenebilir. Bizler eserlerin ve kültür varlıklarının ait olduğu topraklarla sergilenmesinden yanayız. Bu nedenle kültür varlıkları, kazılar ve restorasyon projelerinde son yıllarda büyük aşama kaydeden Türkiye ile ciddi ilişkiler ve ortak projeler üzerinde çalışmaya hazırız" dedi.

TARİHİ ESER KAÇAKÇILIĞI

Sempozyunda verilen arada DHA muhabirinin sorularını yanıtlayan Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Murat Süslü, Anadolu'nun çeşitli yörelerinden illegal yollardan yurt dışına çıkarılan eserlerin bugün dünyanın farklı ülkelerindeki müze ve koleksiyonlarda bulunduğunu hatırlattı.

Kaçırılan eserlerin büyük bir bölümünün özellikle Batı Avrupa ile ABD'de pazarlandığını kaydeden Süslü, "Bu pazar ülkeler arasında ciddi anlamda bir tarihi eser kaçakçılığı trafiği var. Sadece bizim ülkemiz değil, Mısır, İran, Irak, Suriye ve Ürdün ile Brezilya, Güney Kore, Afrika ülkeleri arasında kaçak eserlerle ilgili ciddi bir trafik akışı var. Bu nedenle ABD ve Avrupa'daki meslektaşlarımız, Dışişleri Bakanlığı yetkilileri ve interpol ile sıkı bir işbirliği içerisindeyiz" dedi.

BU YIL GERİ GELECEK ESERLER

Eserleri geri almak için 2007 yılından bu yana bir atılım başlattıklarını kaydeden Süslü, "İstediğimiz eserlerin yüzde 50'sinin geri gelmesini sağladık. Almanya, Fransa, İngiltere ve İsviçre'de bulunan eserlerimizin iade edilmesi için girişimlerde bulunduk. Bu yıl Sırbistan'dan bin 865 eserimizin kendine ait topraklara geri geldi. Bu arada İsviçre'de ele geçirilen ve resmi başvurularını yaptığımız bir lahit ile Boğazköy'de 1905'de yapılan kazılarda bulunan ve 1912 yılında restorasyon amaçlı götürülmüş olan ancak geri getirilmeyen Sfenks'in iadesini bu yıl gerçekleştireceğiz. Ayrıca İstanbul'daki bazı türbelerden kaçırılan ve 1890'da illegal yollardan götürülen ve halen Fransa'daki müzelerde bulunan İznik çinileri de geri istediğimiz eserler arasında. Bu nedenle tarihi ve kültürel varlıklarımızın yurt dışına kaçırılmasını önlemek amacıyla başlattığımız çalışmalarda Ören yerlerinin ve müzelerin korunmasına yönelik ciddi güvenlik tedbirleri alıyoruz. Türkiye olarak kaçırılan eserlerimizin peşini bırakmayacağız" dedi.

Süslü, 2010 yılında yapılan 148 adet kurtarma kazısına 1. 504. 560 lira, sondaj kazılarına 77 bin lira ve temizlik çalışmalarına ise 63 bin 500 lira harcandığını belirtti.

ETİ MÜZESİ ÖRNEK OLSUN

Son yıllarda arkeolojik ve ören yerlerinde yapılan kazılara özel sektörün desteğinin arttığını belirten Süslü, "Bunun en güzel örneklerinden biri Eti Holding A. Ş. tarafından önümüzdeki günlerde bitirilerek bakanlığımıza teslim edilerek açılışını yapacağımız 14 bin metrekarelik kapalı alana sahip olan Eskişehir Eti Müzesi. Bu müze ilk kez sıfırdan başlanarak bitme noktasına kadar özel şirket tarafından yapıldı. Bunun diğer iş adamlarımıza ve özel sektöre örnek olmasını diliyorum" dedi. - Muğla/ Bodrum