Türkiye, Çin pazarına markalarıyla gelmeli (1)

ALİ İHSAN ÇAM - Türkiye'nin Pekin Büyükelçisi Murat Salim Esenli, Türkiye ve Çin'in dünyada ağırlığı olan, son dönemdeki performanslarıyla örnek alınan iki ülke konumunda olduğunu söyledi.

Esenli, görev süresini tamamladığı Çin'den dönmeden önce, Türkiye-Çin siyasi ve ekonomik ilişkilerini AA'ya değerlendirdi.

Türkiye ile Çin arasındaki ilişkilerin tarihten bu yana inişli çıkışlı olduğunu ifade eden Esenli, son yıllarda ilişkilerin daha istikrarlı olduğunu ve üst düzey ziyaretlerin karşılıklı arttığını kaydetti. Esenli, bu bağlamda ilişkilerin geldiği noktada en kritik konunun karşılıklı güven ve siyasi ilgi olduğunu belirtti.

İlişkilerin özellikle Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün 2009'daki ziyaretiyle ciddi ivme kazandığının altını çizen Esenli, daha sonra Çin Başbakanı'nın Türkiye ziyareti ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın tarihi Çin ziyaretinin ilişkilerde büyük gelişime sebep olduğuna dikkati çekti. Esenli, Başbakan Erdoğan'ın Çin ziyaretini "ilişkilerin temel taşlarından birini oluşturan ziyaret" olarak niteledi.

Esenli, son beş yılda 145 Çinli heyetin Türkiye'yi, Türkiye'den de 290 heyetin Çin'i ziyaret ettiğini belirtti. Esenli, bu süre zarfında iki ülke arasında 55 anlaşma, protokol ve mutabakat zaptına da imza atıldığını söyledi.

Büyükelçi Esenli, Çin ve Türkiye'nin bölgelerinin ötesinde dünyada ağırlığı olan ülkeler olduğunun altını çizerek, Türkiye'nin son 12 yıl, Çin'in de son 30 yıllık dönemdeki performansları nedeniyle örnek alınan iki ülke konumuna geldiklerini ifade etti.

Çin'in 2014'ten itibaren Orta Asya'da istikrar için kurulan oluşumlardan SICA'nın başkanlığını Türkiye'den devralacağını belirten Esenli, Çin'in ayrıca, 2014 yılında Türkiye'nin Afganistan ile ilgili başlattığı İstanbul Süreci olarak adlandırılan toplantıya ev sahipliği yapacağını söyledi. Esenli, CICA (Asya'da İşbirliği ve Güven Artırıcı Önlemler Konferansı) zirvesinin devlet başkanları seviyesinde yapılan bir zirve olduğunun altını çizerek, İstanbul Süreci'nin ise dışişleri bakanları seviyesinde bir toplantı olacağını belirtti. Esenli, bu toplantıların da 2014 yılının ilk yarısında yapılmasının beklendiğini kaydetti.

-İkili ticaret ve Türk müteşebbislere tavsiyeler-

Türkiye ile Çin arasındaki ticaret hacminin 2009'dan 2012'ye kadar olan sürede yüzde 70 arttığını söyleyen Esenli, ihracatta artış olduğunu ve 2012 ile 2013'ün ilk dokuz ayı karşılaştırıldığında yüzde 36,8'lik bir ihracat artışı görüldüğünü belirtti.

Çin'in sunduğu avantajlar olduğunu ve bundan Türk müteşebbislerin yararlanması gerektiğinin altını çizen Esenli, aynı şekilde Çinli yatırımcıların da Türkiye'nin sunduğu avantajlardan yararlanması gerektiğini belirtti. Esenli, Türk iş adamları ve müteşebbislerinin önce Çin'e gelip görmelerini tavsiye ederek, özellikle Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde çok önemli imkanlar olduğunu kaydetti. Urumçi'nin sekiz kilometre kuzeyinde bir kalkınma ve teknoloji merkezi kurulduğunu hatırlatan Esenli, "Bu bölge içinde Türkiye'ye ayrılan 67 dönümlük yer var. Bu yeri Türk girişimciler istedikleri gibi kullanabilirler" dedi.

Esenli, Çin'in bölgeyle ilgili sunduğu teşviklerin ilelebet devam etmeyeceğinin altını çizerek, bu nedenle süratle bu teşviklerden yararlanılması gerektiğini söyledi.

-"Türkiye, Çin pazarına markalarıyla gelmeli"-

Çin'de büyüyen bir orta sınıf olduğuna dikkati çeken Esenli, ülkede orta sınıf nüfusunun 2050'ye kadar 500 milyona ulaşmasının beklendiğini kaydetti.

Esenli, tüketimin yoğun olarak arttığı Çin'e Türkiye'nin markalarıyla gelmesi gerektiğini belirterek, orta sınıfın yoğunlaşacağı şehirlerin Pekin, Şanghay gibi kalabalık merkezler olduğunu ve şimdiden bu piyasada Türk müteşebbislerin yer tutması gerektiğini söyledi.

İşadamlarının yerel ortakla iş yapmasının önemine dikkati çeken Esenli, "Ortakla iş yapar ve ortağınızı iyi seçerseniz büyümeniz ve gelişmeniz çok daha kolay" dedi. Esenli, dünya devi şirketlerin ve diğer ülkelerin de bu şekilde yerel kuvvetli ortaklar seçerek iş yaptığına ve bu sayede piyasada büyümelerinin kolay olduğuna işaret etti.

Türkiye'nin sağlık sektöründe güçlü olduğunu ve Çin'in de bu sektöre ihtiyaç duyduğunu anlatan Büyükelçi Esenli, Çin'in 2009-2012'de temel sağlık hizmetlerini bir sigorta şeklinde ülkenin geneline yaydığını belirtti.

Esenli, Çin'de sağlık hizmetleri standardının Türkiye'den düşük olduğuna ve ülkedeki 200 milyona yaklaşan 60 yaş ve üzeri nüfus olduğuna dikkati çekerek, "Türkiye'nin hem sağlık sektörü hem de yaşlılara verilecek hizmetler açısında yapabileceği katkılar olduğunu düşünüyorum" diye konuştu.

Çin'de gıda sektörünün de her geçen gün büyüdüğünü anlatan Esenli, bu sektörde de Türk markalarının zincir şeklinde Çin genelinde yayılması gerektiğini kaydetti.

Esenli, Çin'in dünyada tekstil açısından büyük rekabet oluşturan bir ülke olmasına rağmen Türkiye'nin bu ülkeye tekstil ürünü satabileceğinin altını çizerek, Türk tekstilinin kalitesinin yüksek, işçiliğinin birinci sınıf olduğunu söyledi. Çin'de orta sınıfın da bu kalitede bir ürün aradığını hatırlatan Esenli, "Türkiye'nin bu bağlamda doldurabileceği ciddi bir boşluk var bu ülkede" ifadelerini kullandı.

-Turizm-

2009'da Türkiye'de 60 bin Çinlinin misafir edildiğini kaydeden Esenli, 2013 yılının ilk dokuz ayında Türkiye'ye giden Çinli sayısının 104 bin olduğunu belirtti. Esenli, 2009'dan bu yana yarım milyon Çinlinin Türkiye'yi ziyaret ettiğini ifade ederek, rakamsal olarak Türkiye'nin Çin'in de potansiyellerini yakalamadığını vurguladı.

Çin'i yılda ortalama 150 milyon turistin ziyaret ettiğini belirten Esenli, Türkiye'nin bu anlamda da tecrübesi olduğunu ve Çin'de belli merkezlerde otelcilik ve hizmet sektörüne girmesinde yarar gördüğünü aktardı.

Çin ve Türkiye'de karşılıklı farkındalığın arttığına dikkati çeken Esenli, özellikle son iki yılda karşılıklı yapılan kültür yıllarının büyük katkısı olduğunu belirtti. Esenli, 2013'te Türkiye'nin Çin'de 38 kültürel faaliyet gerçekleştirildiğini söyledi.