Türkiye 2023: Büyüme Nereden Gelecek -1

Capital ve Ekonomist dergileri tarafından bu yıl beşincisi düzenlenen Uludağ Ekonomi Zirvesi'nin Tekfen Holding'in sponsorluğunda 'Türkiye 2023: Büyüme Nereden Gelecek' başlıklı oturum gerçekleştirildi. Türk Telekom Kurumsal İş Birimi CEO'su Mehmet Ali Akarca'nın moderatörlüğünde gerçekleşen oturumda Torunlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Aziz Torun, Ata Holding Yönetim Kurulu Başkanı Korhan Kurdoğlu, Limak Holding Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir, Global Yatırım Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Kutman, Esas Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Erhan Kamışlı ve YDA Group Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Arslan konuşmacı olarak yer aldı. Konuşmacılar, Türkiye'nin 2023 hedeflerine ulaşması için büyüme potansiyelini ve potansiyelin yakalanabilmesi için ihtiyaç duyulan adımları masaya yatırdı.

Panelde konuşan Torunlar Holding Yönetim Kurulu Başkanı Aziz Torun, 2023 hedefleri doğrultusunda Türkiye'nin 2023'e birçok sektörde büyüyerek gireceğini söyledi. 2023 hedeflerinin çok iddialı olduğunu belirten Aziz Torun, '500 milyar dolar ihracat hedefledik. Bu hedefi yakalamak için emek, sermaye ve teşebbüs unsurlarının birlikte olması gerekiyor. Türkiye'de insan kaynakları gelişmiş ama sermaye ve teşebbüse geldiğimiz zaman orada biraz sorun var' dedi.

Türkiye'de ki girişimcilerin finansman ve mali konularda haksız bir durumla karşı karşıya olduklarını vurgulayan Aziz Torun, 'AVM işleten bir firmayız. Avrupa'daki şirketler yüzde 1-2 arasında kredi bulurken biz yüzde 5-6 arasında kredi bulabiliyoruz. Bu durum ülke riski ve siyasi istikrardan kaynaklanıyor. Bu durumu girişimciler hak etmiyor. Devlet bu girişimcilerin önünü açmalı. Devlet girişimcilerin yurt içi ve yurt dışında önlerini açmalı' diye konuştu.

Sürdürülebilirliğin sadece sosyal değil ekonomik alanlarda da olması gerektiğini vurgulayan Aziz Torun, 'Şirketler bir sonraki nesiller tarafından da yönetilmeli. Bir sanatkar güzel bir eser oluşturabilir, ama bir iş adamı eğer sürdürülebilir bir başarı bırakamıyorsa, o başarı olmuyor Başarının sürdürülebilir olması lazım. Son 30 yılda başarı gösteren bu kuşağı takdir etmek gerekir' ifadelerini kullandı.

'Bu perspektif değişmeli'

Global Yatırım Holding Mehmet Kutman, Türkiye'deki şirketlerin yurt dışında başarısız olduğunu söyledi. İki gündür konuşmacıları takip ettiğini ifade eden Mehmet Kutman, 'Bazı şeyleri konuşuyoruz ama bazı gerçekleri saklıyoruz. Türkiye'nin durumu yurt dışından hiç iyi görünmüyor. 12 ülkede 25 limanda faaliyet gösteriyoruz. Bunun karşılığını almıyoruz' dedi.

Dışarıdan Türkiye'ye baktığımızda Türkiye'nin bir kaos içinde olduğunun görüldüğünü kaydeden Mehmet Kutman, 'Bugün Türk Telekom'un değeri çok ucuz. Finansman maliyetleri çok pahalı' Bir şirket Barcelona'da 12 yıl boyunca yüzde 1,9 oranlı kredi ile borçlanırken aynı sektördeki başka şirket Türkiye'de yüzde 5 oranlı faiz ile borçlanıyor. Bu perspektif değişmedikçe 2023 hedeflerimize ulaşamayız? ifadelerini kullandı.

'Türkiye'nin geleceği çok açık'

Ata Holding Yönetim Kurulu Başkanı Korhan Kurdoğlu ise Türkiye'nin geleceğinin çok açık olduğunu söyledi. Türkiye'nin genç ve dinamik bir nüfusa sahip olduğunu vurgulayan Korhan Kurdoğlu, Türkiye'nin jeopolitik konumunun kısa vadede dezavantajlı olmasına rağmen bu durumun uzun vadede çok avantajlı olduğunu kaydetti. Dünyada bir kırılma noktası oluştuğuna dikkat çeken, Korhan Kurdoğlu, dünyada her şey çok hızlı gelişiyor. 10 sene sonra olacak dediğimiz bir şey artık daha kısa sürede olacak. ya değişeceğiz ya da oyun dışında kalacağız. Amerika'yı yeniden keşfetmeye gerek yok mentalitesinden çıkmak gerekiyor. İnovasyon yapmak gerekiyor? diye konuştu

Çin'de bin 500 restoranları olduğu bilgisini paylaşan Korhan Kurdoğlu, 'Restoran işletmecisi olarak dünyada dördüncü sıradayız. Beş yılda dünya birincisi olmak istiyoruz. Kendi tedarik zincirimiz var. Ekmek fabrikamız, et tesislerimiz var. Sattığımız ürünlerin yüzde 50'sini kendimiz üretiyoruz. Çin'de bunları yapmıyoruz, çünkü orada tedarik zinciri oldukça gelişmiş. Orada pazarlama ve finansa odaklandık' dedi.

Limak Holding Yönetim Kurulu Başkanı Nihat Özdemir ise 2023 hedeflerinin 2010 yıllarında gündeme geldiğini belirterek, '2023 hedeflerini koyarken nüfusumuz 90 milyonu geçecek dedik. 500 milyar dolar ihracat, 750 milyar dolar ithalat hedefi koyduk. Kilogram başı ihracatımızı 1,5 dolardan 4 dolara çıkartmayı hedefledik. Turist sayısını 32 milyondan 64 milyona çıkartırız dedik. Kişi başı milli geliri 25 bin dolara çıkartmayı hedefledik' dedi.

Bu hedefler kapsamında büyük projeleri devlet kasasından para çıkmadan yapmayı planlandığını ifade eden Nihat Özdemir, 'Gebze'de 6 milyar dolar değerinde köprü projesi ihale edildi. 3. köprü ve 3. havalimanı ihalesi yapıldı. Kanal İstanbul, hızlı trenler, limanlar konuşuluyordu. Bu atmosferde yola çıktık' diye konuştu.

Ancak 29 Mayıs'ta başlayan Gezi olaylarının aldıkları ihaleleri olumsuz etkilediğini dile getiren Nihat Özdemir, şu ifadeleri kullandı:

'Ardından yaşanan olaylar. 2014'te iki seçim 2015'te iki seçim geçirdik. Sonunda 1 Kasım seçiminde tek parti iktidarı geldi. İktidardaki parti önemli hedefler koydu. Bizim önümüzü açacağını bekledik. Maalesef Türkiye 2013'ten beri patinaj yapıyor. Hiçbir gelişme kaydedemedik. Kişi başı milli gelir bile 10 bin doların altına düştü. Şu an 2023 hedeflerinin gerçekleştirilmesi imkansız. Artık bu hedefler revize edilmeli. Biz bu hedefleri koyarken dünyada bizimle birlikte büyüyordu. Ancak dünya da artık yavaş büyüyor. Bizim de ihracat ve ithalatımız yavaş ilerleyecek. Artık 300 milyar dolar ihracat yapmak çok kolay değil. Artık ihracat çeşidini değiştirmek gerekiyor. Yükte hafif pahada ağır ürünler ihraç etmemizş lazım. Bilişimin, dijitalin önünün mutlaka açılması gerekiyor. Sanayide 4.0 dediğimiz ikinci evreyi mutlaka uygulamamız gerekiyor. Bunlar olmazsa bırakın 300 milyar doları, 200 milyar doları ancak yakalayabiliriz. İnşaat, ulaşım, alt yapıya önem verip, rekabet edecek ortamın oluşturulması lazım.'

Enerji de 500 milyar kw hedefi olduğunu da hatırlatan Nihat Özdemir, 'Ancak 350 milyar kw enerji üretimine ancak ulaşacağız. Devlet enerjide özel sektörü destekledi, ama Türkiye'de enerjinin fiyatı 7 cent olarak hesaplanmıştı. Devletin elinde hiçbir santral kalmayacaktı. Bugün enerji fiyatları 4 cente geriledi. Çünkü devlet elindeki verimsiz doğalgaz santrallerini çalıştırıyor. Özel sektör enerji alanında artık finansman bulamaz hale geldi. Enerji yatırımları Türkiye'de durdu. 2018'den sonra devreye girecek santral görünmüyor. Özel sektörün yapacağı enerji santrali yatırımlarının devam etmesi gerekiyor. 2019'dan sonra yurtdışından enerji ithal edecek duruma gelebiliriz' diyerek sözlerine son verdi.

'Türkiye'ye büyüme inşaattan gelecek'

Esas Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Erhan Kamışlı ise Türkiye'ye büyümenin sanayi ve dijital platformdan gelmeyeceğini belirterek 'Türkiye'ye büyüme inşaattan gelecek. İnşaat öyle bir sektör ki tüm sektörleri ayaklandırıyor. Demir çelik, kimya, çimento ve bunun gibi birçok sektörü ayaklandırıyor. 3. havalimanı, köprü, viyadükler ne kadar çok olursa ekonomi daha fazla canlanır. Evet, Türkiye bir patinaj döneminden geçiyor, ama baktığınız zaman 30-40 yıllık dönemde hep patinaj yapmışızdır. Türkiye'nin geleceğine inanıyorum' dedi.

YDA Group Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Arslan ise, 2023 yılı ile ilgili bazı tespitleri yaparken moral bozmamak gerektiğini söyledi. Türkiye'nin İnşaat, otomotiv ve enerji alanlarında atılım yapması gerektiğini ifade eden Hüseyin Arslan, 'Türkiye bir enerji ülkesi değil ama bütün enerji hatları Türkiye üzerinden geçiyor. Türkiye bir enerji kavşağı konumunda bulunuyor. Şu anda da yaşadığımız jeopolitik riskler birazda buradan geliyor' dedi.

'2023 hedeflerine inanmalıyız'

2023 hedeflerine inanılması gerektiğini ifade eden Hüseyin Arslan, 2002 yılında da yeni hedefler koymuştuk. Havalimanı sayısı 25'ten 55'e çıktı. 13 yılda 11 bin kilometre demiryolu değişti. 2023'e kadar 25 bin kilometreye çıkarılması gündemde. 3. köprü tarihi İpek Yolu'nu yeniden canlandıracak bir hamle. Bölünmüş yol 6 bin kilometredeyken bugün 25 bin kilometreye çıktı. Yani biz çok şeyi başardık. Bu yüzden 2023'e de inanmayız gerekir. Bizler yaptıklarımıza bakarsak daha güçlü oluruz. Devletin cebinden 1 kuruş çıkmadan 3. havalimanı yapılıyor. Türkiye'de sağlıkta yap işlet devret modeliyle 20 milyar dolarlık yatırım yapıyor? diye konuştu.

Sağlık sektörüne de değinen Hüseyin Arslan şu bilgileri paylaştı: 'Türkiye'de 10 bin kişiye düşen yatak sayısı 27 tane. Avrupa'da bu oran 70 adet. Bir yandan yeni hastaneler açarken bir yandan da eski hastaneleri yenilemek lazım. Kamu bunu kendisi yapması gerekirken bunu yap işlet devret modeliyle özel sektöre yapıyoruz. Şu an 4 büyük hastanenin ihalesini aldık. 1,5 milyar dolar yatırım yapıyoruz. Kamu hastanelerinin problemi doktor kalitesi değil, binaların eskimiş olması. Bizde şimdi bunu düzeltiyoruz. Son derece modern hastanelere kavuşacağız. Yüzde 60 tek kişilik suit yüzde 40 çift kişilik odalara kavuşacağız'

Güçlü sponsor desteği

Garenta'nın beşinci kez ana sponsorluğunu üstlendiği Uludağ Ekonomi Zirvesi'nin co-sponsorları Ferko, Nef, Samsung, Turkcell, Türkiye İş Bankası, Türk Telekom, Vodafone oldu. Akkök, Cisco, Citibank, Doğa Koleji, Danone Nutricia, Global Yatırım Holding, Intel, Siemens, TEB, Tekfen, Verifone ve Zorlu Holding'in oturum sponsoru olduğu Zirve'de, Finansal Kurumlar Birliği, Kredi Kayıt Bürosu ve TAV Havalimanları destek sponsor olarak yer aldı. CNN Türk ve Hürriyet'in medya sponsoru olduğu Zirve'nin etkinlik sponsorluklarını Comodo, Denizbank, Integral Menkul Değerler ve Park Residences, konaklama sponsorluğunu Ağaoğlu, içecek sponsorluğunu ise Uludağ İçecek üstlendi.

(Tür: Yurt)