Tunceli'de Hızır İnancı Buluşması

Tunceli Valiliği, Tunceli Üniversitesi ve Tunceli Cem Evi tarafından düzenlenen ve Türkiye'nin çeşitli kentlerinde yaşayan Alevi Dede ve kültürüne mensup akademisyenlerin katıldığı, "İnançsal, Tarihsel ve Kültürel Boyutlarıyla Alevi İnancında Hızır" buluşması bugün Tunceli'de gerçekleştirildi.

Türkiye'de 30'dan fazla ilde yaşayan Alevi önder ve dedelerinin bir araya geldiği, "İnançsal, Tarihsel ve Kültürel Boyutlarıyla Alevi İnancında Hızır" konulu toplantı bugün Hızır Cem'inde düzenlendi. Toplantıda, Alevi inancındaki Hızır Oruçlarının önemi ve değeri tartışıldı. Vali Osman Kaymak, Tunceli Cumhuriyet Başsavcısı ve Türkiye'nin tek kadın başsavcısı olan Başak Eryılmaz Şaktanlı, Tunceli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ubeyde İpek, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi'nden Prof. Dr. Medine Sivri ile Samsun 19 Mayıs Üniversitesi'nden Prof. Dr. Kurtman Ersanlı katıldı.

Tunceli'deki bir otelde düzenlenen toplantının açılış konuşmasını yapan Tunceli Cem Evi Dedesi Ali Ekber Yurt, toplantının amaç ve önemi üzerinde durdu.

Tunceli Üniversitesi Rektörü Prof.Dr. Ubeyde İpek, Alevilik inancında çok önemli bir yer edinen ve yer bulan Hızır inancıyla alakalı olarak 'İnançsal, tarihsel ve kültürel boyutlarıyla Alevi inancında Hızır' etkinliğini 30 ilden Alevi dedesi ve akademisyenlerin katılımıyla düzenlendiğini söyledi. Etkinlikle Hızır inancı ve orucuyla ilgili inançsal ve tarihsel bilgileri bilimsel ve akademik bir şekilde yarınlara aktarılmasının hedeflendiğini belirten İpek, "Anadolu da gerçekten zor ve dar günlerde 'yetiş ya Bozatlı Hızır' sedasıyla seslenen canlarımız ve yetişen Hızır nebiyle ilgili bu erenler diyarında Tunceli'de yapmaktan gerçekten son derece mutluyuz" dedi.

Vali Osman Kaymak da, Tunceli'nin Türkiye'de yaşayan Aleviler'in merkezi konumunda olduğunu ifade ederek, "Tunceli merkezli Alevi dede ocaklarının, Tunceli dışında Erzincan, Elazığ, Muş, Bingöl, Adıyaman, Gaziantep, Malatya, Kahramanmaraş, Erzurum, Kars, Ardahan, Diyarbakır, Kayseri, Sivas, Bayburt, Gümüşhane, Tokat, Amasya, Çorum, Eskişehir, Yozgat ve Adana gibi illere de dağılmış geniş bir etkinlik sahası bulunmaktadır. Tunceli merkezli Alevi dede ocaklarının sahip oldukları bu etkinlik sahası ile Anadolu'da Aleviler'in yerleşik olduğu coğrafyanın yaklaşık olarak 1/3'ünü kapsamaktadır. Bu oran Tunceli merkezli inanç dede ocaklarının Anadolu'da ne kadar etkili bir demografik güce sahip olduğunu göstermektedir. Tunceli merkezli inanç dede ocaklarının tarihsel Alevilik için ne kadar önem arz ettiğini coğrafi büyüklükten görmek mümkündür. Tunceli yöresi diğer taraftan tekke, ziyaret, yatır, makam, mezar ve türbe gibi adlarla anılan sayısız kutsal mekanlara sahiptir. Tunceli bölgesinde Alevi inancının yerel bir özelliği olarak kutsal mekan inanışı son derece yaygınlık gösterir ve önem taşır. Tunceli'deki bu kutsal mekanların çevresinde yüzlerce yıl öncesinden günümüze aktarılarak ulaştırılmış sayısız ritüeller yaşatılmaktadır. Kutsal mekanlar çevresinde Alevi inançlı bireylerin pratik ettiği bu ritüeller son derece orijinal özellikler göstermektedir. Maalesef bu kutsal mekanlar hakkında şimdiye kadar ciddi bir envanter çalışması yapılmamıştır. Başta bu envanter çalışması olmak üzere, Tunceli'de bulunan kutsal mekanlar üzerine araştırmalar yapılması Aleviliğin asli inanç profilini daha net ortaya konulmasını sağlayacak sayısız bilgiyi bize sunacaktır. Alevi inanç dede ocaklarında el ele el hakka şeklinde ifade edilen iç kurumsal, tarihsel bağlantının da en önemli örneklerini yine Tunceli bölgesinde gözlemlemek mümkündür. Tunceli bölgesi Aleviliğini birkaç temel örnekle açıklamaya çalıştığımız gibi, Anadolu da Aleviliğe ait kurumsal, inançsal ve tarihsel unsurların en orijinal, kapsamlı şekillerinin yaşadığı bir coğrafyadır" diye konuştu.

Vali Kaymak, Alevi ve Bektaşi inancında kutsal olarak kabul edilen Hızır aylarında bulunduklarını anlatarak, "Tüm Anadolu'da darda ve zorda kalan canlarımız 'yetiş ya Bozatlı Hızır' sedalarıyla yardıma çağırdığı Hızır'ı, inanç dünyasına almış, gönlünde Hızır için özel bir muhabbet yaratmıştır. Tunceli yöresinde tutulan 3 günlük Hızır orucu Türkiye'deki bütün alevi inancına mensup yurttaşlarımız tarafından tutulmakta ve inanılmaktadır ve bizler bu gelenek görenek ve inançların sonsuza kadar yaşaması ve diğer kuşaklara aktarılması için üzerimize düşen her görevi yapmak zorundayız" dedi.

Yapılan konuşmalardan sonra çeşitli kentlerden gelen Alevi dedeleri bağlama çalarak kendi yörelerine ait deyişleri seslendirdi. Daha sonra Ordu yöresinden Güvenç Abdal Ocağı semah topluluğu, Tokat yöresinden Hubyar Ocağı semah topluluğu, Adıyaman ve Amasya Suluova yöresinden semah toplulukları yörelerine ait semah gösterilerini sergiledi. Semah gösterilerinden sonra Türkiye'nin çeşitli illerinden akademisyenlerin katıldığı Alevilik konulu panelden sonra etkinlik sona erdi. - Tunceli