Tokat Zurna Yapımında Ağaç Kıtlığı Yaşanıyor

Tokat'ta dedesinden öğrendiği zurna yapımını 30 yıldır sürdüren Oktay Dursun (40), zurna yapımında ağaç kıtlığı yaşadıklarını belirterek, Zurnanın içerisine konulan şimşir var. Bu ağacı bulmak çok zor, kesilmesi yasaklanmış durumda. Bulmakta sıkıntı yaşıyoruz dedi.

Tokat'ta yaşayan evli ve 3 çocuk babası Oktay Dursun, küçük yaşta zurna yapan dedesinin iş yerinde bu mesleğe gönül verdi. İlkokul eğitiminin ardından zurna yapımına başlayan Oktay Dursun, kentte yaklaşık 30 yıldır bu işi yapıyor.

Zurna yapımında en çok malzeme bulmakta sıkıntı yaşadıklarını belirten Oktay Dursun şöyle konuştu

Malzemeyi buluyoruz, daha sonra 2-3 sene ağacın kurumasını beklemek zorunda kalıyoruz. Bugün 2018 yılındayız. 2021'in ağacını bu yıldan tedarik etmek zorundayız. Çünkü natürel bir şekilde kuruması gerekiyor. Tokat telli zurnası için Malatya veya Tokat'tan ağaç keseriz. Tokat'tan kestiğimiz ağaçların tamamı erik, tabi eriğin de çeşitleri var. Halk dilinde hurma eriği, at eriği diye adlandırılan cinslerden. Eni ortalama 80 santimetreden dar olmamak kaydıyla ortadan bölüyoruz. Bu aylarda kesmemizdeki amaç ise ağacın suyunun çekildiği bir dönem olması. Başka aylarda kesilen ağaçlardan suyu çıkmadığı için yarılma ihtimali yüksek oluyor ya da ötmeme şansı oluyor. Kesildikten 2 ya da 2,5 yıl bekler. Hızarda biçer, kaba halini alırız. Hava alması için içine delik açarız. Bu şekilde 6-7 ay bekler. Sipariş üzerine iş alırız. Tornada ölçüsüne göre sıyırırız. Deliklerini deleriz. Tellerin geçtiği yeri açarız. İçini boşaltırız. Natürel bir şekilde kuruması için kirece yatırırız. Kireçte iki gün kaldıktan sonra yüzünü yağlar, natürel bir şekilde müşteriye teslim ederiz. Tellerin ayrıcalığı özelliği zurnaya sahip çıkmasıdır. Yıllar geçse de korunaklı kalır. Yazın kullanıldığı zaman tellerin gergin kışın kullanılmadığı zaman gevşeme olanağı olan bir modeldir.

'YILDA 50 TELLİ ZURNA SATIYORUZ'

Oktay Dursun, işçilik olarak en zorunun telli zurna olduğunu belirtti. Bir yılda yaklaşık 50 telli zurna sattıklarını ifade eden Dursun şöyle devam etti

Diğer modellerde 400-500 tane mağazalara teslim ediyoruz. Zurnalar ses olarak değişiyor. Biri bas, diğeri tiz bu şekilde adlandırılıyor. Gaziantep'te bir zurna yapan ustanın Tokat'a zurna yapma şansı yok. Kendi yöresine yapabiliyor. Ben Antep'e gönderebiliyorum. Çünkü Tokat zurnası çok farklı bir boyuttadır. Tamirini bile zurna yapanlar, işin inceliğini bilmediği için yapamıyor. Yurt dışına sezon içerisinde 10-15 tane gurbetçilerimize gönderiyoruz.

Yaklaşık 30 yıldır yaptığı mesleğini artık bırakmayı düşündüğü kaydeden Dursun malzeme sorunu yaşadıklarını belirterek şöyle dedi

Fırsatını bulduğum an bırakacağım. İşimin olmadığından, kazanamadığımdan dolayı değil. Zurna malzemesi olarak ağaç kıtlığı var, bulamıyoruz. Çok kötü bir ağaca da aynı işçiliği yapıyorsunuz, en kaliteli ağaca da aynı işçiliği yapıyorsunuz. Ağacı bulmak güç. Zurnanın içerisine konulan, ağız kısmında kullanılan şimşir ağacı var. Bu ağacı bulmak çok zor, devlet tarafından yasaklanmış kesilmesi. Yaptığım işe göre yıllık en kötü 500 tane şimşir gerekiyor ama bulamıyoruz. Bu ağacı ben mecbur bulmak zorundayım.

'ZURNA ÇALMAYI DENEMEDİM AMA OLMADI'

Dedesinin çok iyi bir zurna çaldığını ama kendisinin zurna çalamadığını söyleyen Dursun, şöyle konuştu

Dedem çok iyi zurna çalıyordu. Benim zurna çalmam için dedem çok uğraştı ama olmadı. Bende denedim fakat olmadı. Zurna çalmak da bir kabiliyet, demek ki Allah bu kabiliyeti bana vermemiş. Terzi kendi söküğünü dikemez diye bir söz var. Bende de bu ortaya çıkıyor.

Dursun, zurna fiyatlarının 80 TL'den başladığını ve bin 500 TL'ye kadar çıktığını söyledi.