Tema Vakfı 'Her Dem Toprak İçin' Projesiyle Türk Çayını Kurtaracak

Türkiye Erozyonla Mücadele Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı (TEMA), Doğu Karadeniz Bölgesi'nde 774 bin dekar alanda yapılan çay tarımının daha etkin ve verimli sürdürülebilmesi, toprak yapısının üretime elverişli bir şekilde korunması amacıyla Doğuş Çay işbirliğinde 'Her dem toprak için' projesi başlattı.

Rize'de bir restoranda gerçekleştirilen ve Doğuş Çay Yönetim Kurulu Üyesi Harika Karakan Batallı ile TEMA Vakfı Rize Temsilcisi Nevzat Özer'in de katıldığı proje tanıtım toplantısında değerlendirmelerde bulunan TEMA Vakfı Başkanı Deniz Ataç, projede Doğu Karadeniz'in incisi çayın en iyi şartlarda yetiştirilmesi için güçlerin birleştirileceğini söyledi. TEMA Vakfı'nın kurulduğu 1992 yılından bu yana toprağı korumayı çalışmalarının merkezine koymuş bir sivil toplum örgütü olduğunu hatırlatan Ataç şöyle konuştu:

"Yapılan araştırmalar ve üreticilerle yapılan görüşmeler, Rize'de çay bahçelerinde toprağın giderek asitleştiğini, çay bitkisinin uygun yetişme koşullarının dışına çıkmaya başladığını ortaya koyuyor. Bu da çay tarımının sürdürülebilirliğini, çayın kalite ve verimini tehdit etmekte. Bizim bu projeyle öncelikli hedefimiz, bu konuda tüm paydaşlar nezdinde farkındalık yaratmak. Üreticiden başlayarak, bölgede çay tarımının içinde olan, etki sahibi kim varsa, tüm kesimlere bu alandaki bilimsel gerçekleri ve alınabilecek tedbirleri aktarmak. Doğu Karadeniz'in incisi çayın bugün de, gelecekte de en iyi şartlarda yetiştirilmesi için güçlerimizi birleştirmemiz gerekiyor."

TOPRAK YOKSA ÇAY DA YOK

1960'lı yıllarda çay bahçelerinin yüzde 88,8'inin çay bitkisine uygun pH değerlerine sahipken, 2011 yılında bu oranın %13.7'ye düştüğünü ifade eden Ataç sözlerini şöyle sürdürdü:

"Özellikle 1970'li yıllar sonrasında çay bahçelerinde kullanılan gübre çeşitleri çay topraklarında önemli değişikliklere neden oldu. Sürdürülebilir çay tarımının yapılması için ekolojik olarak çay yetiştirmeye çok uygun olan Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki toprakta asitleşme belirdi. Yüksek doz gübre kullanımı üreticilerin maddi olarak kayba uğramalarının yanında, toprak sağlığının bozulmasına ve akarsularda nitrat kirliliğine neden oluyor. Toprağın sürdürülebilir yönetimi, sürdürülebilir çay üretiminin temelini teşkil ettiğinden, toprak sağlığını iyileştirici ve çay bitkisinin ihtiyaçlarını karşılayan sürdürülebilir çay tarımı faaliyetlerinin bölgede yaygınlaşması acil önem taşıyor. Unutmayalım ki, toprak yoksa çay da yok."

5 BİN KİŞİYE EĞİTİM

Doğuş Çay Yönetim Kurulu üyesi Harika Karakan Batallı hayata geçirilecek 'Her dem toprak için' projesi ile 5 bin üreticinin yanı sıra kadınlara, çocuklara, öğretmen, din adamı ve çay eksperlerine eğitimler verileceğini belirterek şunları söyledi:

"Bir yıl sürecek projenin merkezinde her biri birer 'mikro aile işletmesi' olarak tanımlanan çay üreticileri bulunuyor. Projenin hedef kitlesindeki tüm kesimlere çay bitkisinin ekolojisine uygun toprak koşulları, bitki besleme, gübreleme, budama, hasat ve toprak yönetimi konusunda bilgilendirme çalışmaları teorik ve pratik yöntemlerle TEMA tarafından sunulacak. Projede Doğuş Çay profesyonelleri ve uzmanları da aktif olarak görev alacak."

- Rize