Tek Tip Paket" Uygulaması Sigara Tüketimini Azaltıyor (1)

ZUHAL DEMİRCİ - Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Türkiye Ofisi Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Sağlıklı Yaşam Program Yöneticisi Toker Ergüder, son dönemde sıklıkla gündeme gelen sigaralarda "tek tik paket" uygulamasına ilişkin, "Yapılan çalışmalar, 'tek tip paket' sigaralarda kullanılan resimlerin, insanların yüzde 60'ında sigarayı bıraktırmayı düşündürdüğü, yaklaşık yüzde 30'unun da sadece bu sigara paketleri sebebiyle sigarayı bıraktığına dair önemli bulgular var." dedi.

Ergüder, DSÖ'nün 1987'den bu yana kabul ettiği "9 Şubat Dünya Sigarayı Bırakma Günü" dolayısıyla sigaralardaki "tek tip paket" uygulaması, sigara bağımlılığı ve sigarayı bırakma aracı olarak lanse edilen elektronik sigaralarla ilgili doğru bilinen yanlışları AA muhabirine anlattı.

DSÖ'nün, 2004'ten bu yana örgüte üye devletlerle yürüttüğü ortak çalışmalar kapsamında tütün kullanımıyla mücadeleyi artırdığına dikkati çeken Ergüder, son yıllarda dumansız hava sahası, sigara vergilerinin artırılması ve sigara reklamlarının yasaklanması gibi tütün tüketimini azaltmaya yönelik bir takım önlemlerin alınmaya başlandığını söyledi.

Toker Ergüder, "Şu anda dünya genelinde yaklaşık 1,2 milyar kişi sigara içiyor. Tütün ve sigaraya bağlı ölümler yüksek tansiyondan sonra dünyada en çok görülen ölüm nedeni ve yılda yaklaşık 6 milyon kişi sigara içtiği için ölüyor." dedi.

Ergüder, 2000'li yıllardan bu yana dünya genelinde sigara paketlerinin üzerine uyarı yazılarının konulmasıyla başlayan önlemlerin, sigara paketlerinin bir yüzüne resimli, diğer yüzüne de yazılı uyarıların konulmasıyla devam ettiğini anımsattı.

Avusturalya'nın, sigarayla daha etkili mücadele etmek amacıyla 2013'te "tek tip paket" uygulamasına geçen ilk ülke olduğunu vurgulayan Ergüder, bu uygulamayla sigara paketlerinin üzerinde üretici firma markalarına yer verilmediği ve paketlerin üzerinde sigaranın sebep olduğu hastalıkların çok daha etkileyici resimlerle yer aldığını kaydetti.

Ergüder, dünyanın pek çok ülkesinde "tek tip paket" uygulaması ve sigara tüketimine yönelik araştırmalar yapıldığını belirterek, "Yapılan çalışmalar, 'tek tip paket' sigaralarda kullanılan resimlerin, insanların yüzde 60'ında sigarayı bıraktırmayı düşündürdüğü, yaklaşık yüzde 30'unun da sadece bu sigara paketleri sebebiyle sigarayı bıraktığına dair önemli bulgular var." dedi.

"Tek tip paket" sigara uygulamasını ilk olarak Avusturalya ve Yeni Zelanda hükümetlerinin yürürlüğe koyduğunu dile getiren Ergüder, sigara firmalarının bu hükümetler aleyhine dava açtığını ve bu davaları kaybettiğini anlattı.

Ergüder, sigara firmalarının davaları kaybetmesini takiben İrlanda, Fransa, Uruguay ve Macaristan'ın da "tek tip paket" uygulamasına geçtiğini ifade ederek, dünyanın pek çok ülkesinde bu uygulamanın yavaş yavaş yürürlüğe girmeye başladığını bildirdi.

DSÖ'nün, "tek tip paket" uygulamasına ilişkin ciddi araştırmalar ortaya koyduğuna dikkati çeken Ergüder, yapılan araştırmalara göre insanların en çok kirli yeşil ve kirli sarı renklerinden hoşlanmadığını, bu sebeple yeni uygulamada tütün ürünlerinin cazibesini azaltmak amacıyla sigara paketlerinde özellikle bu renklerin kullanıldığını söyledi.

"Türkiye, kapalı alanlarda sigara tüketimini yasaklayan 3. ülkeydi"

Ergüder, Türkiye'nin de bir an önce mevcut paket uygulamasından "tek tip paket" uygulamasına geçmesi gerektiğine işaret ederek, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Türkiye, özellikle 2002'den bu yana tütünle mücadelede çok önemli adımlar attı. Cumhurbaşkanımızın (Recep Tayyip Erdoğan) da desteğiyle 2008'de Türkiye kapalı alanlarda sigara tüketimini yasakladı. Türkiye dünyada bunu yapan 3. ülkeydi. Türkiye'den önce bunu yapan İngiltere ve İrlanda vardı. Cumhurbaşkanımız, Sağlık Bakanımız, meclis komisyon başkanlarımız destek vermişti ve Türkiye'de bu uygulanmaya başladı. Türkiye, kapalı alanlarda sigara tüketimini yasakladıktan sonra Türkiye'yi örnek alan onlarca ülke kapalı alanlarda sigara tüketimini yasakladı."

Söz konusu yasağın ardından sigara tüketiminde ciddi oranda azalma gözlemlendiğini söyleyen Ergüder, "Türkiye'de 2008-2012 yılları arasında sigara kullanma oranı yüzde 31,2'den yüzde 27'ye düştü. Bu yıllar arasında sigara tüketenlerin sayısı 2 milyon azaldı." dedi.

Ergüder, sigara firmalarının, özellikle çocuk ve gençleri sigara bağımlısı yapmak için çok farklı yollara başvurduğuna dikkati çekerek, "Türkiye'de bizim de DSÖ olarak ciddi endişe ettiğimiz bir husus var, özellikle gençlerde ve kız çocuklarında sigara içme oranı ciddi şekilde artıyor." diye konuştu.

"Elektronik sigaralar da en az normal sigaralar kadar zararlı"

Son yıllarda sıkça kullanılan elektronik sigaraların lanse edildiği gibi sigarayı bırakma cihazı olmadığının altını çizen Ergüder, "Bunlar tam bir kandırmaca. Sigara üreten firmalar, bütün bu elektronik sigara üreten fabrikaları satın aldı. Yanan sigaraları üreten firmalarla elektronik sigaraları üretenler aynı firma." dedi.

Ergüder, elektronik sigaralarda da nikotinin bulunduğunu vurgulayarak, "ABD'de sigara firmaları bundan bir ay önce Sağlık Bakanlığına başvurdu. Bunların da kanser yapıcı etkileri olduğu ve gen yapısını değiştirdiğine dair önemli çalışmalar ortaya çıktı. Bu yüzden elektronik sigaralar da en az normal sigaralar kadar sağlığa zararlı." diye konuştu.

Türkiye'de elektronik sigara satışı ve ülkeye sokulmasının yasak olduğunu dile getiren Ergüder, Türkiye'nin bu konuda örnek bir tutum sergilediğinin altını çizdi.