Tütün, tütün mamulleri ve alkol piyasasına ilişkin teklif TBMM Genel Kurulunda

Meclis Genel Kurulunda Tütün, Tütün Mamulleri ve Alkol Piyasasının Düzenlenmesine Dair Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin birinci bölümündeki 6 madde kabul edildi.

Teklifin kabul edilen maddelerine göre, yetki verilip verilmediğine bakılmaksızın vergi güvenliğini sağlamak için kullanılmasına zorunluluk getirilen özel etiket ve işaretlerle ürünlerin etiketlenmesi, işaretlenmesi, etiketlenen veya işaretlenen ürün bilgilerinin, kurulan veri merkezine aktarılmasını sağlayan Ürün İzleme Sistemi'ne (ÜİS), fiziksel veya bilişim yoluyla müdahale ederek Hazine ve Maliye Bakanlığına elektronik ortamda iletilmesi gereken belge, bilgi veya verilerin iletilmesini önleyenler veya bunların gerçeğe uygun olmayan şekilde iletilmesine neden olanlara 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası verilecek.

Makaron, yaprak sigara kağıdı ve sigara filtresi üretmek isteyenler için yıllık 2 milyar adet üretim kapasitesine sahip tesis kurma zorunluluğu getirilecek. Aynı markadan olmak şartıyla sigaranın ithalatında aranan yurt içi üretim şartı, makaron, yaprak sigara kağıdı ve sigara filtresi ithalatında da aranacak.

Makaron ve sigara üretim tesislerinde, Tarım ve Orman Bakanlığına bildirimde bulunmadan, vergi güvenliğini sağlamak amacıyla kullanılması zorunluluğu getirilen özel etiket ve işaretlerle ürünlerini etiketlemeden veya işaretlemeden makine çalışma testleri, ürün denemeleri veya deneme üretimi yapanlara, 10 bin liradan az olmamak üzere üretilen her bir adet başına 1 lira idari para cezası verilecek.

Makaron ve sigara üretim tesislerinde, makine çalışma testleri, ürün denemeleri veya deneme üretimi kapsamında üretilen makaron ve sigaraları süresi içinde imha etmeyenlere, 10 bin liradan az olmamak üzere, üretilen her bir adet başına 1 lira para cezası uygulanacak.

ÜİS'e usulsüz müdahale edenler, Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu ile İspirto ve İspirtolu İçkiler İnhisarı Kanunu'nda yer verilen aykırı fiillerinden dolayı kesinleşmiş mahkumiyet kararı olanlara, bu kanun kapsamında yürütülen faaliyetlere ilişkin hiçbir belge verilmeyecek, verilmiş olanlar Tarım ve Orman Bakanlığınca iptal edilecek. ÜİS'e usulsüz müdahale edenler ile Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu'na aykırı fiilleri işlediği tespit edilenlere bu kanun kapsamında yürütülen faaliyetlere ilişkin verilen belgeler, kovuşturmaya yer olmadığına dair karar veya mahkeme kararı kesinleşinceye kadar askıya alınacak ve bu süre içinde söz konusu tesis veya iş yeri için başka bir gerçek veya tüzel kişiye belge verilmeyecek.

Tütün, tütün mamulleri ve alkollü içecekler piyasasında üreticilerden 50 milyon liraya kadar teminat alınacak.

Bu kapsamda izin, uygunluk ve yetki belgesine tabi faaliyetlerde bulunanlardan, belirtilen teminatı vermeyenlerin faaliyete ilişkin belgeleri teminat verilinceye kadar askıya alınacak. Bu süre içinde söz konusu tesis için başka bir gerçek veya tüzel kişiye de izin, uygunluk ve yetki belgesi verilmeyecek. Bu çerçevede alınan teminatların paraya çevrilmesi halinde paraya çevrilen tutar, alacaklı idareler arasında garameten taksim edilecek.

Tütün, tütün mamulleri, makaron, yaprak sigara kağıdı, sigara filtresi, alkol ve alkollü içkilerin üretim ve ithalat faaliyetleri ile tütün ticareti yetki belgesi kapsamındaki faaliyetlere ilişkin izin, uygunluk ve yetki belgesi başvurusu, tadili veya süre uzatımına ilişkin taleplerin yerine getirilmesi için süresinde ödenmeyen idari para cezası borcu, vadesi geçmiş prim ve idari para cezası borcu ile vergi dairelerine vadesi geçmiş borcun bulunmaması şartı getirilecek.

Görüşmelerden

Teklifin birinci bölümü üzerine konuşan İYİ Parti Antalya Milletvekili Hasan Subaşı, "Bu kanun teklifi yasalaşırsa yabancı şirketlere bu piyasa terk edilmiş olacak, yerli üretim ve ihracatı sekteye uğratacak, gittikçe sayısı azalan tütün üreticisi dikim yapmaktan vazgeçecektir. Gerekçede yazan, şeffaf ve eşitlikçi bir piyasa tesisinden amaç bu mudur?" diye sordu.

Subaşı, yüksek vergiler, hayat pahalılığı, yoksulluk nedeniyle alkol ve tütün kullananların önemli bir bölümünün merdiven altı ucuz içkiye yöneldiğini, ölüm vakalarının arttığını anlatarak, "Devletin görevi, hayatın olağan akışında engellenemeyecek olan faaliyetlere büyük cezalar vererek yurttaşının mağduriyetine neden olmak değil, onları kayıt altına almak, ticaretine imkan sağlayabilmek, kooperatifçiliği teşvik ederek kurulmasına yardımcı olmaktır." ifadelerini kullandı.

MHP'li Öztürk, KOM Daire Başkanlığını tebrik etti

MHP Kırıkkale Milletvekili Halil Öztürk, tarihsel şartlar ve Türkiye'nin coğrafi konumu nedeniyle sınır ötesi ticaret ve kaçakçılığın Türkiye'de her zaman önemli gündem başlıklarından biri olduğunu belirterek, Ticaret Bakanlığı verilerine göre bu yılın ocak-ekim döneminde 2 milyon 387 bin 303 paket sigara, 7 bin 515 paket puro, 42 bin paket kaçak tütün ele geçirildiğini söyledi.

Yaklaşık 65 milyon TL'lik maddi bir rakamın söz konusu olduğunu kaydeden Öztürk, sigara kağıdı ve filtresinin de bu hesaba katıldığında 100 milyon TL'lik bir kaçaktan bahsedildiğini anlattı.

Tütün ve tütün mamulleri kaçakçılığı konusunda Emniyet Genel Müdürlüğünün 2021 yılı istatistikleri incelendiğinde, 2020 yılına göre olay sayısında yüzde 28'lik, şüpheli sayısında da yüzde 30'luk bir artış meydana geldiğini aktaran Öztürk, Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele Daire Başkanlığının verilerine göre bu yılın ocak-eylül döneminde 6 bin 115 operasyon yapıldığını; 4,7 milyon paket kaçak sigara; 1,3 milyar adet boş ve 425 milyon adet doldurulmuş makaron, 272 ton tütün mamulü ile 329 bin adet puronun ele geçirildiğini, 323 adet yasa dışı doldurulmuş makaron imalathanesinin deşifre edildiğini belirtti.

Bu operasyonlar sayesinde 625 milyon lira vergi kaybının önüne geçildiğini altını çizen Öztürk, KOM Daire Başkanlığını başarılı çalışmaları nedeniyle tebrik etti.

"Sigara üretmek araba üretmekten çok daha kolay bir iştir"

HDP Bitlis Milletvekili Mahmut Celadet Gaydalı, Türkiye tütününün, geçmişte bütün dünyada ün yapmış bir ürün olduğunu ancak British American Tobacco karteline teslim olunduğunu iddia ederek, "Togg araba yapıyorsunuz da yerli sigara mı yapamıyor, üretemiyorsunuz? Sigara üretmek araba üretmekten çok daha kolay bir iştir." diye konuştu.

Bunu yaparak hem döviz transferinin önlenebileceğini, aynı zamanda ihracat ile da döviz girdilerinin artırılabileceğini belirten Gaydalı, "Öyle yüzde 50'sini dışardan getirmeye de gerek yok, tamamı yerli üretim olur ama işinize gelmiyor. Her vesileyle yakındığınız dış güçlerle ülke zararına ekonomik iş birliği yapıyorsunuz." görüşünü paylaştı.

"Bu işler, Ticaret Bakanlığının işi değil"

CHP Çorum Milletvekili Tufan Köse, özel tüketim vergisi oranının 2006'da yüzde 5,1'ken, 2021'de tam 2 katına çıktığını kaydederek, "Bunun sonucu, kaçak tütün ve sahte alkol satışının ve kullanımının gittikçe yaygınlaşması olmuş. Şimdi, yılbaşı geliyor; yine duyacağız. Bir an evvel önlem alsın İçişleri Bakanı, bu işlere baksın. Bu işler, Ticaret Bakanlığının işi değil." diye konuştu.

"Filanca ilde kaçak alkolden 3 kişi öldü.", "5 kişinin gözleri kör oldu." gibi haberler görüldüğünü aktaran Köse, "Bu kadar vergi olursa yılbaşında yine bu haberleri hep beraber alacağız gibi duruyor." dedi.

"Sistemde bir aksaklık olduğu aşikar"

AK Parti İstanbul Milletvekili Müşerref Pervin Tuba Durgut, Ticaret Bakanlığı verilerine göre, alınan önlemler sayesinde 2014'te yüzde 21 oranındaki kaçak sigara oranının bugün yüzde 2 civarına düştüğünü belirterek, "Bu olumlu gelişme bizleri memnun etse de son dönemde ülkemizde kaçakçılıkla mücadele kapsamında yapılan çalışmalar makaron, sarmalık kıyılmış tütün ve nargile tütünü gibi tütün mamullerinin usulsüz bir şekilde piyasaya sürülmesinde ciddi artış olduğunu göstermiştir." görüşünü paylaştı.

Durgut, 2017'de 20 milyon kaçak makaron ele geçirilmişken bu sayının 2022'de 2 milyar 400 milyon adede kadar arttığına dikkati çekerek, "Sormamız gereken, neden kaçak sigara oranı azalırken makaron, sarmalık kıyılmış tütün ve benzeri ürünlerde kaçakçılık artmaktadır? Sigara için çok etkin bir denetim ve ürün izleme sistemi varken söz konusu ürünler için sistemde bir aksaklık olduğu aşikar." yorumunu yaptı.

CHP İstanbul Milletvekili Turan Aydoğan, 25 Kasım'da İstanbul'da ve başka kentlerde bir "zulüm" yaşandığını ve Kadına Karşı Şiddetle Mücadele Günü'nde kadınlara emniyet görevlilerince şiddet uygulandığını, iktidarın kadınlara ve çocuklara karşı zulüm iklimi yarattığını savundu.

AK Parti Grup Başkanvekili Muhammet Emin Akbaşoğlu ise Aydoğan'ın ifadelerinin iftira olduğunu belirtti.

Aydoğan'ın, sözlerini aynaya bakarak söylediğini dile getiren Akbaşoğlu, "Siz zulümle ilgili herhalde kendi yaptıklarınızın, kendi düşüncelerinizin, kendi yaklaşımlarınızın karşılığı olarak o aynada kendi çirkin yüzünüzü görerek onları kendinize ifade ediyorsunuz. Dolayısıyla, ben sadece ve yalnızca burada konuşmalarınızın bütün içeriklerini aynen kendinize söylediğiniz gerçeğini ifade etmek istiyorum." dedi.

Meclis Başkanvekili Süreyya Sadi Bilgiç, teklifin 6'ncı maddesinin de kabul edilmesinden sonra birleşime ara verdi. Bilgiç, aranın ardından komisyonun yerinde olmaması üzerine birleşimi yarın saat 14.00'te toplanmak üzere kapattı.