Tarihe Dokunurken Eserlere Zarar Vermeyin"

FIRAT ÖZDEMİR - Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Antropoloji Uzmanı Doç. Dr. Yunus Berkli, Anadolu'daki kültür varlıklarının ve tarihi yapıların, meraklı ziyaretçilerin dokunması ya da flaşlı fotoğraf çekmesi sebebiyle zarar görebildiğini belirterek, ziyaretçilerden bu konuda duyarlı olmalarını istedi.

Berkli, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye'nin turizm açısından büyük potansiyele sahip olduğunu ifade ederek, turizm hem ekonomik hem de ülkemizin tanıtılması açısından önemli fırsatlar sunduğunu söyledi.

Yaz aylarında Anadolu'nun birçok noktasında yer alan tarihi eserler ile mekanların yoğun olarak ziyaret edildiğini anlatan Berkli, yapılan araştırmaların yaz aylarında tarihi mekan ve eserlerde yaşanan ilginin bazı zararlara neden olduğunu belirtti.

Berkli, kültür varlıkları ve tarihi yapıların insan hayatındaki önemine işaret ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Tarihi eserler medeniyetlerin tapusudur, bizi biz yapan örneklerimiz, geçmişimiz ve tarihimizden bahsederken ortaya neler koyduğumuzun ispatıdır. Dünya milletlerine sizi anlatabilecek en güzel ve en barışçıl unsur tarihi eserlerdir. Geçmişte bunlar yapılmış biz de bir şeyler yapmalıyız dersiniz. Sorumluluk altına giriyorsunuz. Tarihi eserler ile geçmişte neler yapıldığını ortaya koyarak diğer milletler arasında kendinize yer buluyorsunuz."

Bu sebeplerle kültür varlıklarının çok iyi korunması gerektiğini vurgulayan Berkli, başta ören yerindekiler olmak üzere kültür ve tabiat varlıklarının gezilmesi ve incelenmesi esnasında bu yapı ve eserlere zarar verilebildiğine işaret etti.

"Tarihi eserlere dokunmayın"

Doç. Dr. Berkli, "Bilimsel veriler, meraklı ellerle tarihi yapılara dokunurken eldeki sıcaklığın oluşturduğu terdeki asitlerin bu yapılara zarar verdiğini ispatlamıştır. Bu sebeple tarihi yapıların girişlerindeki görevliler ile ziyaretçileri bu konuda bilinçlendirmek çok önemli. Fotoğraf çekerken flaş kullanılmasının tarihi eserlere ciddi zarar verdiği de biliniyor. Avrupa'da ören yerlerinde flaş patlatılması hatta içeriye görüntü çekilebilecek teknolojinin alınması da yasaktır. Ziyaretlerde, kültür varlıklarının üstüne çıkmak veya oturmak gibi hatalar yapıyoruz, bu da eserlere çok ciddi zarar veriyor."

Berkli, yaşanan hava ve çevre kirliliğinin de tarihi yapıları olumsuz etkilediğini dile getirerek, kültür ve tabiat varlıklarının yakınına çöp atılmaması, bu eserlerin bulunduğu alanlara araçlarla girilmemesi gerektiğini belirtti.

Tarihi mekanlardaki gece ışıklandırmasının görsel anlamda etkileyici olsa da bilinçsiz yapılması halinde tarihi yapılara zarar verebildiğini ifade eden Berkli, eserlerdeki restorasyon ve ışıklandırma çalışmalarının da üniversitelerden akademisyenlerle iş birliğinde uygulanmasını gerektiğini vurguladı.

"Tarihinize ve kültürünüze ihanet etmeyin"

Berkli, turistlere "Hiçbir tarihi dokuya dokunmayınız. Hatıra olarak oradan bir şey almayınız çünkü oradan alınan bir parçanın yerine orijinal parça koyma şansımız yok. Görsel uyarı levhalarına dikkat edelim. Farkında olmadan fayda yerine zarar vererek, kültürümüze, medeniyetimize, tarihimize ihanet etmeyelim." uyarısında bulundu.