Suriye'deki Kültür Mirasının Korunması İçin Uluslararası Eşgüdüm" Toplantısı

İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) ile Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Teşkilatı (UNESCO), Suriye'deki iç savaşta yıkıma ve zarara uğramakta olan İslam kültür ve mimari mirasının korunması için kolları sıvadı.

Suriye'de zarara uğramakta olan İslam kültür ve mimari mirasının tespiti, takibi, tamiri ve yerine konması amacıyla yapılanların koordinasyonu ve bundan sonra yapılabileceklerin tartışılması amacıyla IRCICA ile UNESCO tarafından düzenlenen uluslararası toplantı, IRCICA'nın Yıldız Sarayı'ndaki merkezinde başladı.

IRCICA Genel Direktörü Dr. Halit Eren'in başkanlığında yapılan toplantıya, UNESCO'nun kültür işlerinden sorumlu Genel Direktör Yardımcısı Dr. Francesco Bandarin, Uluslararası Anıtlar ve Sitler Konseyi (ICOMOS) ve Uluslararası Kültürel Varlık Koruma ve Onarım Araştırma Merkezi (ICCROM) ile Yıldız Teknik Üniversitesi, Halep Üniversitesi (Suriye), Ferrara Üniversitesinden (İtalya) yetkililer ve uzmanlar katıldı.

Halit Eren, toplantının açılışında yaptığı konuşmada, IRCICA ve UNESCO gibi uluslararası kuruluşların, bütün dünyadan ilgili kurumların, üniversitelerin ve mimari çevrelerin konuyla ilgili değişik mahiyette ve boyutlarda çalışmalar yaptıklarına işaret etti.

Bu çalışmaların dağınık ve birbirinden habersiz değil, birbirlerinden haberdar ve eşgüdüm içinde yapılmasının bu konulardaki gayretlerin başarısı ve aynı zamanda çalışmaların takibi ve kontrolü için taşıdığı önemi vurgulayan Eren, 57 üye ülkesi bulunan IRCICA'nın, İslam kültür ve medeniyeti araştırmaları ve bu medeniyetin mirasının korunması konusundaki çalışmaları çerçevesindeki çalışmalarını özetledi.

"Çalışmalar değerlendirilecek"

Eren, IRCICA'nın 1990'larda Bosna savaşı sırasında ve akabinde 68 üniversitenin işbirliğiyle yürüttüğü mimari inceleme ve restorasyon programlarını, Mali'deki çatışmalarda tahrip olan yazılı kültür mirasının tamiri konusunda Malili uzmanlara yönelik düzenlediği eğitim programlarını ve yine IRCICA'nın, konunun önemli yönlerinden biri olan, mimari mirasın birtakım aşırı görüşlerle kasten yıkılması durumlarına karşı Mısır'da ilim adamlarının katılımıyla düzenlediği ve İslam'da medeniyetlerin mirasının korunmasına verilen önemi vurgulayan bir bildirgenin yayınlandığı uluslararası semineri hatırlattı.

Halihazırda IRCICA'nın Suriye'de çatışmalar sırasındaki yıkılan kültür ve mimari mirası konusundaki gayretlerini de özetleyen Eren, bu konuda dünya ölçeğinde yapılmakta olan çalışmaların bir değerlendirmesini ve yapılabilecekler konusundaki teklifleri ele almak üzere bu toplantıyı düzenlediklerini anlattı.

"3 temel kriz alanı: Libya, Mali, Suriye..."

UNESCO'nun kültür işlerinden sorumlu Genel Direktör Yardımcısı Dr. Francesco Bandarin yaptığı konuşmada, UNESCO'nun son yıllarda üç temel kriz alanı olan Libya, Mali ve Suriye'deki çatışmalar sırasında kültür ve mimari mirasın yıkımı karşısında ve aynı zamanda eserlerin yağma edilmesi ve sınır ötesine kaçırılması gibi ilgili birçok konuda yaptığı çalışmaları etraflı olarak anlattı.

Bu alanda geçerli uluslararası sözleşmeleri de aktaran Bandarin, tüm bu çalışmalardan edindikleri en önemli gözlemlerden birinin, çeşitli kurum ve kuruluşlarca yapılan çalışmaların eşgüdümüne duyulan ihtiyaç olduğunu vurguladı. Bandarin bu eşgüdümün sağlanması amacıyla attığı adım için IRCICA'ya teşekkür etti.

"Eğer eşgüdüm, haber ve bilgi alışverişi sağlanabilirse, çatışmaların sonunu beklemeden, çatışmalar devam ederken bile mirası koruma çalışmalarını yapmanın mümkün olacağını" belirten Bandarin, bundan sonra eşgüdüm çalışmalarını IRCICA ile birlikte yürütme dileğini belirtti.

Şam ve Halep'teki miras alanlarının durumu

Toplantıda IRCICA, UNESCO Dünya Mirası Komitesi, ICCROM ve ICOMOS temsilcileri birer sunum yaparak, Suriye'deki Şam, Halep ve diğer tarihi miras alanlarının durumu hakkında ellerindeki teknik bilgileri aktardı, Suriye Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü ile iletişim içindeki çalışmalarını, bazıları Suriye'de olmak üzere düzenledikleri, sitlerin ve anıtların restorasyonu konusundaki eğitim programlarını anlattı.

Toplantıya katılan öğretim üyeleri ve uzmanlar da yıkımların takibi ve tespitinde kullanılan Coğrafi Bilgi Sistemleri (GIS) gibi tekniklerdeki gelişmelere, bunların birbirinden farklı uygulamalarına ve yine bilgi alışverişi ve eşgüdüm gerektiren alanlara değindi.

İslam'ın ve aynı zamanda diğer din ve inançların tarihi mirasının en zengin örneklerinin süregelen iç savaşta tahrip olduğu Suriye odağında, çatışma alanlarında kültür mirasının korunması konusunu ele alan toplantı, yakın gelecekte çalışmaları ilerletmek için yapılabilecekler konusundaki görüş alışverişi ve tavsiyelerle devam edecek. - İstanbul