Bosnalı Müslümanlardan Kilisenin Yapılacağı Yere Tepki

Bosna savaşında, 11 Temmuz 1995'de Srebrenitsa'da yaşanan soykırımda hayatını kaybedenlerin defnedildiği Potoçari Anıt Mezarlığı'nın üst kısmında inşaatına devam edilen Sırp Ortodoks kilisesi yakında açılacak.

Kilisenin Yer Değiştirmesi Yönlendirme Komitesi Başkanı Şehida Abdurahmanoviç, "inat kilisesi" olarak tanımladığı bu kilisenin yakında tamamlanıp açılacağını söyledi.

Bazı üst düzey devlet görevlileri ve uluslararası yetkililerin sorumluluk alarak kilisenin inşaatını durduracaklarına dair boş sözler verdiklerini ifade eden Abdurahmanoviç, "Ancak, bu kimseler, hiçbir şey yapmadan, kilisenin yapımına izin verdiler. Bizler, şimdi ne yapacağımızı, nereye başvuracağımızı bilmiyoruz" dedi.

Uluslararası örgütlerin temsilcilerinin inşaatın durdurulması için hiçbir adım atmadığını ve tüm sorumluluğu yerel yönetime yıktığını söyleyen Abdurahmanoviç, yerel yönetimin de bu konuda yetkisiz kaldığını belirtti.

Abdurahmanoviç, "Uluslararası organizasyonların yetkilileri, belediyenin bu konuda hiçbir şey yapamayacağını biliyordu. Onlar, bizimle görüştüklerinde sorunu çözeceklerini ve bizim endişe etmememizi söylerken, Sırplar'la görüştüklerinde de kilise yapımına devam etmelerini söylediler" diye konuştu.

Srebrenitsa Belediyesi tarafından, iki kez durdurulan kilise inşaatına, daha sonra ülkeyi oluşturan iki entiteden biri olan Bosna Sırp Cumhuriyeti (RS) yönetimi onay vermişti. Kilisenin yapımına devam edilmesi kararının RS Alan Düzenleme Bakanı Srerenka Goliç imzalamıştı.

Srebrenitsa Belediye Başkanı Çamil Durakoviç, daha önce yaptığı açıklamada, kilisenin şehitliğe çok yakın olduğunu ve Boşnakları memnun etmediği açıklamıştı. Durakoviç, kiliseye değil, yapıldığı mevkiye karşı olduklarını belirtmişti.

Kilisenin altında toplu mezar ihtimali

Budak köyünde yapımına devam edilen kilise, Potoçari'deki şehitliğin yanı sıra, 137 Boşnağın bedeninin bulunduğu "Budak 2" isimli toplu mezarın da çok yakınında bulunuyor. Soykırım kurbanlarının yakınları, yapımına devam edilen kilisenin altında da benzer büyüklükte bir toplu mezar olması ihtimalinden endişe duyuyor.

Kilisenin yapıldığı alan ve civarı, Boşnak vatandaşlara düşüyor. Ayrıca, kilisenin yakınlarında da kiliseyi ziyaret edecek Sırp nüfus yaşamıyor. Srebrenitsa Belediyesinin, Sırp nüfusun yoğun olarak yaşadığı bölgede kilise yapılması önerisine rağmen, bu teklif hiçbir zaman kabul edilmedi.

RS Alan Düzenleme Bakanı Srerenka Goliç'in kilisenin yapımına devam edilmesine dair imzaladığı kararın ardından inşaatın yeniden başlaması, AB'nin Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Valentin İnzko ve ABD'nin Saraybosna Büyükelçiliğinin de tepkisine neden olmuştu.

Kiliseyi çetnikler kullanacak

Abdurahmanoviç, kilisenin açılmasının ardından, burada milleyetçi Sırp çetniklerin toplanacağından endişe duyduklarını söyledi.

Kilisenin aynı zamanda, geleneksel olarak düzenlenen "Ölüm Yürüyüşü"nün de üzerinde bulunduğuna dikkati çeken Abdurahmanoviç, "Bu yapının neden olduğu riskin de farkındayız. Son iki-üç yıldır, Ölüm Yürüyüşü'ne katılan vatandaşlarımızdan yollarını değiştirmelerini istedik. Biz, çatışma yaşanmasını istemiyoruz. Eğer, ölüm yürüyüşüne katılanlar kilise yönüne ilerlerse, kadınlar olarak bizler, Sırp polisinin onlar üzerinde yeniden şiddet uygulamaması için önlerinde durmaya ve onları korumaya hazırız" şeklinde konuştu.

Kilisenin, Potoçari'deki şehitliğin yakınına yapılmasıyla bir kez daha Boşnakların temel insan haklarına sahip olmadığını ortaya konulduğunu söyleyen Şehida Abdurahmanoviç, "Bu, savaş değil. 1992 ya da 1995 yılları da değil. Artık bu yılları geride bıraktık. Kilise yetkililerinin de uyanıp (Biz birlikte yaşamalıyız. Eğer birlikte yaşayamıyorsak, barış içinde yaşamalıyız) demesi gerek" ifadelerini kullandı.