Soma şehitleri facianın 6'ncı yılında dualarla anılacak

Manisa'nın Soma ilçesinde, 13 Mayıs 2014'te 301 işçinin hayatını kaybettiği maden faciasının üzerinden 6 yıl geçti.

"Cumhuriyet tarihinin en büyük maden faciası" olarak kayıtlara geçen olayın 6'ncı yılında, vefat eden 301 işçi için Manisa Valiliği, Soma Kaymakamlığı, Manisa Büyükşehir Belediyesi ve Soma Belediyesince anma programı düzenlenecek.

Soma Madenci Şehitliği'ndeki anma programı, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) tedbirleri dolayısıyla az sayıda katılımla ve sosyal mesafe gözetilerek yapılacak.

Katılımcılar daha sonra şehit madencilerin kabirlerini ziyaret edecek.

Maden faciasında yaşamını yitiren işçilerden 39'unun mezarının bulunduğu Madenciler Şehitliği'ndeki hazırlıklar devam ediyor.

"Herkes bize sahip çıktı"

Soma Belediye Başkanı Ali Tulup, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 6 yıl önce kelimelerle ifade edilemeyecek bir acı yaşadıklarını dile getirdi.

Türkiye'nin ve dünyanın her kesiminden insanın Soma'nın acısını paylaştığını belirten Tulup, "Devletimizin ve hükümetimizin bize büyük desteği oldu. Acılar paylaştıkça azalır. Herkes bize sahip çıktı. Bu acıyı atlatmak kolay olmuyor. Devletimiz, hükümetimiz, iş adamlarımız, sanatçılarımız, vatandaşlarımız, kimin elinde avucunda ne varsa bize destek oldular. İçimize bir ateş düştü, 6 yıl geçmesine rağmen bu acının unutulması mümkün değil. Tek duamız, bundan sonra böyle bir acının yaşanmaması." diye konuştu.

Şehit madenci yakınlarıyla sürekli görüştüklerini anlatan Tulup, gidenin yerinin dolmadığını ancak hayatın da devam ettiğini dile getirdi.

Devletin bu süreçte madenci çocuklarına iş imkanı sağladığını hatırlatan Tulup, "Okuyan çocuklara eğitim hayatı boyunca burs verdi. Madencilik Soma'da devam ediyor ancak iş güvenliğine büyük önem verildi. O günden sonra maden sektöründe çalışma şartlarında da gözle görülür bir iyileşme oldu. Hem madencilerimizin özlük hakları hem de ücretleri iyileşti." diye konuştu.

Tarihin en büyük maden faciası

Soma Holding'e bağlı Soma Kömürleri AŞ'nin işlettiği maden ocağında, 13 Mayıs 2014'te yangın çıktı.

Toplam 5 bin madencinin çalıştığı ocakta, saat 15.00 sıralarında başlayan yangın nedeniyle 420 metre derinlik ve 3,5 kilometre uzunluğundaki galeriler dumanla doldu, vardiya değişimi sırasında meydana gelen yangın nedeniyle pek çok işçi, madende mahsur kaldı.

Olayın ardından Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) koordinasyonunda, Türkiye Kömür İşletmelerine bağlı tahliye ekipleri, çevre maden ocaklarından gelen işçiler ile Sağlık Bakanlığına bağlı 112 Acil Servis ve Ulusal Medikal Kurtarma Ekiplerinin (UMKE) de katılımıyla arama kurtarma çalışması başlatıldı.

Madende arama kurtarma çalışmaları, aralıksız 96 saat sürdü ve ilk anda 162 işçi kurtarıldı, 301 madencinin ise cansız bedenine ulaşıldı. Tüm ülkeyi yasa boğan maden faciasında 486 işçi yaralandı, 432 çocuk yetim kaldı.

Devlet kurumları bölgeye koştu

Kazanın ardından tüm ülke üzüntüye boğuldu, üç gün yas ilan edildi. Diyanet İşleri Başkanlığı, ailelerin acılarını paylaşmak ve cenaze kaldırma işlemlerini gerçekleştirmek üzere yaklaşık bin 500 din görevlisini ilçeye gönderirken, ülke genelindeki tüm camilerinde sela okutuldu, cuma namazından sonra dua edildi.

Hayatını kaybeden madencilerin ailelerine psikolojik destek sağlamaları için Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığından psikologlar bölgede görevlendirildi.

Türkiye şehit madencilerin yakınlarına sahip çıktı

Facianın ardından Türk milleti, şehit madenci ailelerine destek olmak için kolları sıvadı. AFAD'ın koordinasyonunda yardım kampanyası düzenlendi. Kampanya kapsamında 50 milyon lira toplanırken her ailenin hesabına 160 bin lira yatırıldı.

Ailelerin maddi sıkıntılarla karşılaşmaması için ilk etapta her aileye, yaşamını yitiren madencilerin aldığı maaş kadar emekli maaşı bağlandı. Prim eksikliği nedeniyle emekliliği hak etmeyen 70 madenci için de Torba Yasa ile düzenleme yapıldı. Böylece prim borçları devlet tarafından karşılanarak bu ailelere de maaş olanağı sağlandı.

Türk Kızılay tarafından 301 madenci ailesine kişi başı 3 bin 500 lira yardım yapıldı.

Beşiktaş Belediyesi tarafından kazada hayatını kaybeden 301 madenci ailesine tahsis edilmek üzere alınan 30 daire, düzenlenen kura töreninin ardından madenci yakınlarına teslim edildi.

Galatasaray Futbol Kulübü, kazada şehit olan madenci çocukları ile kazadan etkilenen madencilerin çocuklarının ücretsiz eğitim gördüğü "Soma Çocuk Gelişim Merkezi"nin eğitim giderlerine destek sağlamak için 453 bin 333 bin lira bağışta bulundu.

Şehit madenci ailelerine ikinci konutları da verildi

Doğuş Grubu'nun madenci aileleri için yaptırdığı konutların anahtarları, önceki yıl Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Manisa'da katıldığı toplu açılış töreninde hak sahiplerine verildi.

Toplam 100 milyon liraya mal olan proje kapsamında 32 derslikli bir okul ile 200 kişinin ibadet edeceği Akşemsettin Camisi de yaptırıldı.

Gaziantep Organize Sanayi Bölgesi'nin finansmanını sağladığı TOKİ tarafından yapılan 301 konutun da kuraları çekildi, anahtar teslimi yapıldı.

Dava Yargıtay'da

Olayın ardından Soma Kömür İşletmeleri AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Can Gürkan, Genel Müdürü Ramazan Doğru, İşletme Müdürü Akın Çelik, Teknik Müdür İsmail Adalı, Teknik Nezaretçi Ertan Ersoy ve Emniyet Teknikeri Mehmet Ali Günay Çelik tutuklandı.

Kamuoyunda "Soma Maden Faciası Davası" olarak bilinen davanın ilk duruşması, 13 Nisan 2015'te Akhisar'da başladı. Açılan davada, tutuklu 5 sanık ile tutuksuz yargılanan vardiya amirlerinin "olası kasıtla öldürme" suçundan 301 kez 20 yıldan 25 yıla, "neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama" suçundan da 162 kez, 2 yıldan 6 yıla kadar hapisle cezalandırılmaları istendi.

Tutuksuz sanıklar hakkında ise "taksirle birden fazla kişinin ölümüyle birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma" suçundan 2 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası istenirken, bunlardan 25'i hakkında da bu suçları "bilinçli taksirle" işledikleri iddiasıyla aynı aralıktaki cezanın üçte birden yarısına kadar artırılarak uygulanması talep edildi.

Akhisar Cumhuriyet Başsavcılığının şirketlerin sahibi Alp Gürkan ile yöneticileri hakkında "bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve birden fazla kişinin yaralanmasına neden olma" suçlarından açtığı dava da ocak ayında ana davayla birleştirildi.

Davanın 11 Temmuz 2018'deki karar duruşmasında, 5 tutuklu sanığın 15 yıl ile 22 yıl 6 ay arasında değişen hapisle cezalandırılmasına, 9 sanığın adli kontrol şartıyla serbest bırakılmasına, 37 sanığın ise beraatine karar verildi.

İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 14. Ceza Dairesi, davada yerel mahkemenin 5 tutuklu sanığa verilen 15 ila 22 yıl 6 ay arasında değişen hapis cezalarını yerinde buldu. Daire, şirketin yönetim kurulu başkanı Can Gürkan'ın ise yurt dışı yasağı konularak tahliye edilmesine karar verdi.

Dava, halen Yargıtay aşamasında.