Soma'da Madenci Eşlerinin Kooperatif Başarısı

TEZCAN EKİZLER - Soma'da 301 madencinin yaşamını yitirdiği facia sonrası madenci eşlerine gelir imkanı sağlamak için başlatılan proje sayesinde, kadınların kurduğu kooperatif, dünyanın dört bir yanına üniforma ihraç etmeye başladı.

Maden faciası sonrası Somalı kadınları meslek sahibi yapmak ve ailelerine ek gelir imkanı oluşturmak üzere Vodafone ve Soma Belediyesi işbirliğiyle proje geliştiren Türkiye Kadın Girişimciler Derneği (KAGİDER), Soma'da "Önce Kadın Eğitim ve Üretim Merkezi"ni kurdu.

Kadınlara el işi ve dikiş eğitiminin verildiği merkezdeki kurslara 387 kursiyer katıldı.

Derneğin çalışmalarını incelemek üzere ilçeye gelen dernek üyesi ve iş kadını Rana Tülin Yazıcı, kadınların azminden etkilenerek bir iş modeli önerdi.

Eğitimlerini alıp sertifikalara kavuşan kadınlardan 50'sini cesaretlendirerek kooperatif kurmalarına ön ayak olan Yazıcı, üniforma siparişlerinin bir bölümünü, Soma'da, Önce Kadın Girişimi Üretim ve İşletme Kooperatifi'ne vermeye başladı.

Üretiminin tamamına yakınını toplam 42 ülkeye ihraç eden şirket için üretim yapmaya başlayan kadınlar, zamanla işlerinde uzmanlaştı. Şirket üretimi içinde paylarını giderek artıran kadınlar, hem meslek sahibi oldu hem gelir imkanı yarattı.

Yazıcı: "Acılarını derinden hissettim"

AA muhabirine açıklama yapan Rana Tülin Yazıcı, eşini kaybettikten sonra 26 yaşında 3 yaşındaki çocuğuyla hayat mücadelesine atılan bir kadın olarak, Soma'da eşlerini kaybeden kadınların acılarını derinden hissettiğini söyledi.

"Onlar için ne yapabilirim?" diye düşündüğünü, bu sırada fason olarak ürettirdiği ürünlerin bir bölümünü Somalı kadınların da üretebileceğini fark ettiğini anlatan Yazıcı, projeye katılan kadınların da istekli, azimli ve yetenekli olduğunu görünce işlerin hızlandığını aktardı.

Şirketinin, dünyanın önde gelen havayolu, otel ve hastane personeli için üniforma tasarlayarak üretimini yaptığını, 2,5 yıldan bu yana Somalı kadınların da kendisinin iş ortağı haline geldiğini anlatan Yazıcı, hedeflerinin işleri daha da ilerletmek olduğunu vurguladı.

"Diğer bölgelere örnek olabilir"

Soma'nın üniforma üretimi konusunda iddialı bir yer olabileceğine işaret eden Yazıcı, şu bilgileri verdi:

"Halen şirketimin ihracatının yüzde 5'ini madenci eşleri yapıyor. Devletten almayı planladığımız teşvikle bunu yüzde 10'a çıkarmak istiyoruz. Soma'daki kadınlar, dünyadaki en önemli markaların üretici atölyesini kurdu. O markalara giden kıyafetlerden geri dönüşlerde hiç sorun yaşamadık. Soma lojistik açıdan iyi bir yerde. Ege Bölgesi'nin üniforma ihtiyacı bu atölyeden karşılanabilir. Buradaki atölyeyi büyüterek çalışan sayısını 100'e çıkarmak istiyoruz. Türkiye'ye çok önemli katkı sağlayacak sürdürülebilir iş modeli, bu bölgeden alıp başka bölgelere de taşınabilir."

KAGİDER Başkanı Sanem Oktar ise Yazıcı'nın destekleriyle kooperatifin kurulduğunu, Soma'da ortaya koyulan dayanışma modelinin, sürdürülebilir hedeflerinin bulunduğunu, bunun hem Türkiye hem dünyada örnek bir çalışma olduğuna inandıklarını ifade etti.

Madenci eşi Taş: "Kendi işimizin patronu olduk"

Madenci işe ve kooperatif üyesi İlknur Taş, eşinin maden kazasının yaşandığı şirkette çalıştığını, sahanın kapanmasının ardından bir süre işsiz kaldığını söyledi.

Dikiş makinasının başına ilk kez eğitimler sırasında oturduğunu belirten Taş, şunları kaydetti:

"41 yaşıma kadar hiç çalışmadım, çalışmayı da düşünmüyordum. Soma faciasının ardından 'artık benim de çalışma vaktim geldi' diye düşündüm. Kooperatifimizi kurarak kendi işimizin patronu olduk. Birilerinin emrine girmedik. En önemlisi bu iş, bana özgüven kattı. Bazen arkadaşlarımızla aramızda espri yapıyoruz. Biz yurt dışına çalışıyoruz diye. Bu bize mutluluk veriyor."

Üye Süzek: "Burada yorulduğumu anlamıyorum"

Kooperatif üyesi Şevkiye Süzek de diktikleri kıyafetleri görünce her akşam evlerine mutlu bir şekilde gittiklerini anlattı.

Maden faciasının ardından sağlık sorunları yaşadığını aktaran Süzek, "Kooperatifi kurduktan sonra sağlığıma kavuştum. Aile bütçemize de destek oluyorum. Burada yorulduğumu bile anlamıyorum." ifadelerini kullandı.