Sobacıların "Hüzünlü" Kışı

ÖMER ERİM BAŞTİMAR - Kastamonu'da doğalgazın yaygınlaşmasıyla satışları düşen sobacıların çoğu iş yerini kapatırken kalanlar da mesleklerini yaşatmaya çalışıyor.

Sobacılar Çarşısı'ndaki soba ustaları, doğalgazın yaygınlaşması sonucu satışlarının düşmesiyle zor bir dönemden geçiyor. Geçimlerini sağlamakta zorlanan pek çok soba ustası meslek değiştirirken bu işi sürdüren birkaç sobacı ayakta kalma mücadelesi veriyor.

Soba üreticisi Murat Kaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 45 yıl önce mesleğe çırak olarak başladığını, o günden bu yana ailesinin geçimini bu işten sağladığını söyledi.

Doğalgazın yaklaşık 10 yıl önce Kastamonu'ya gelmesiyle işlerinin yavaş yavaş düşmeye başladığını dile getiren Kaş, zamanla soba satışlarının ciddi oranda azaldığını belirtti.

Meslekte para olmayınca çırak da bulunamadığına dikkati çeken Kaş, "Çocuklarımı sobacılıkla büyüttüm ama artık bu meslek son buluyor. Kastamonu merkezde bu işi yapan 2-3 kişi kaldık. Kısa süre sonra kimse kalmayacak ve bu sanat ölecek." dedi.

Son yıllarda köylerde yaşayanlara odun sobası satarak ve tamir yaparak geçimlerini sağlayabildiklerine işaret eden Kaş, artık kimsenin mesleği öğrenmeye çalışmadığını vurguladı.

Kaş, mesleklerinin tükendiğine şahit olduklarını, çağın gereği olarak teknolojiye direnemeyeceklerini anlatarak "Sobacılık yaptığım sokak da sönük bir hale geldi. 45 sene önce tıkırtı seslerinden caddeden geçilmezdi. Artık sesler yok, caddeler bomboş. Müşteri de yok." ifadesini kullandı.

"Sobayı şimdi daha çok köylerde yaşayanlar alıyor"

Soba satıcısı Mehmet Sarıoğlu ise 38 yıldır sobacılık yaparak geçimini sağladığını, son yıllarda ise evini geçindirmekte zorlandığını söyledi.

Sobacılık yapan işletmelerin çoğunun zamana direnemeyerek kapandığını aktaran Sarıoğlu, şöyle devam etti:

"Mesleğimiz sobacılık, yıllardır Bakırcılar Çarşısı'ndayız. Ekmek paramızı bu şekilde çıkarıyoruz. Doğalgaz olmadığı zamanlarda soba satışlarımız çok daha fazlaydı. Yaklaşık 20-30 dükkan vardı bu çarşıda. Şimdi 2-3 kişi kaldık. Kış geldiğinde en az 200 soba satardım ama bu yıl şu ana kadar 15 soba dahi satamadık. Şimdi daha çok köylerde yaşayanlar alıyor. Onlar da olmasa satışımız tamamen bitecek."

Sobacı Ferhat Arpacık ise yıllardır geçimlerini soba satarak sağladıklarını, son 4-5 yıldır ise satışlarında ciddi şekilde düşüş olduğunu anlattı. Arpacık, sobanın yanı sıra başka ürünler de satarak geçimlerini sağlayabildiklerini bildirdi.

Odaya kayıtlı 3 sobacı kaldı

Kastamonu Madeni Eşya İmal ve Satıcılar Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Mehmet Ali Tosyalıoğlu, kentte 30-40 yıl önce Sobacılar Çarşısı'nın meşhur olduğuna dikkati çekerek şunları kaydetti:

"Maalesef o çarşı da kapanmak üzere. 40 yıl önce yaklaşık 50 esnafı bulunan Sobacılar Çarşısı'nda kayıtlarımıza göre 3 sobacı kaldı. Bunlar da bırakın işçi çalıştırmayı, kendi geçimlerini zor sağlıyor."