Sırplar Balkan Savaşları'nın 100. Yıl Dönümünde Tören Düzenledi

Balkan Savaşları kapsamında Osmanlı ordusunun Sırp birliklerine yenildiği Kumanova Savaşı'nın 100. yıl dönümünde Sırplar tarafından tören düzenlendi.

Makedonya'nın Kumanova kenti yakınlarındaki Zebrnyak Dağı'nda düzenlenen törene, Sırbistan Cumhurvaşkanı Tomislav Nikoliç, Başbakan İvitsa Daçiç, Adalet Bakanı Nikola Selakoviç, Sırbistan Genelkurmay Başkanı Lybişa Dikoviç, Bosna-Hersek'i oluşturan 2 entiteden biri olan Bosna Sırp Cumhuriyeti Başkanı Milorad Dodik, Karadağ'daki Sırpları bir araya getiren "Yeni Sırp Demokrasisi" partisinin lideri Andriya Mandiç, Makedonya'nın Kültür Bakanı Elizabeta Kamçevska Milevska, Madeonya'nın Başpiskoposu Anasiye ve diğer yetkililer katıldı.

Tören, Başpiskopos Anasiye'nin Kumanova Savaşı'nda ölen Sırp askerler için düzenlediği ayinle başladı. Makedonya ile Sırbistan milli marşlarının çalınmasının ardından törende konuşmalar yapıldı.

Sırbistan Cumhurbaşkanı Tomislav Nikoliç, yaptığı konuşmada, Kumanova Savaşı'nın 100. yıldönümünde Sırbistan ve Makedonya'nın tüm dünyaya barış, iş birliği ve anlayış mesajı yolladığını belirterek, "Zebrnyak bizi bir araya getiren bir yerdir. Burada 100 yıl önce, 23 ve 24 Ekim'de gençlik, beraberlik ve sevgi mesajları ortaya çıktı. Bugün ise aynı yerde 'özgürlük habercisinin torunları' bizler gururla burada durmaktayız. Osmanlı Devleti'nin kaderinin belirlendiği yer olan Zebrnyak'ta duruyoruz" diye konuştu.

Birinci Balkan Savaşı'nın kendileri için çok önemli olduğunu vurgulayan Nikoliç, savaşa çağrılanların sayısından çok daha fazlasının cepheye geldiğini, o dönem 3 milyon olan Sırp halkının 402 bininin silah altında olduğunu kaydetti.

-"Günümüzde sorunlar tüfekle değil, düşünce ve bilgelikle çözülüyor"-

Nikoliç, Sırbistan'ın bugünkü amacının AB üyesi olmak olduğunu belirterek, şunları kaydetti:

"Bu yolda çok mesafe kat ettik. Suçlular ve yolsuzluğa karşı yaptığımız mücadelede yenen taraf biz olacağız ve daha bir çok reform uygulayacağız. Sırbistan'ın geçmişinden utanması için bir sebep yok. 100 sene önceki büyük bir askeri zaferden sonra Sırbistan bugün de yine farklı anlamda savaşıyor. Avrupalı bir geleceğe doğru yürüyoruz, fakat bu yürüyüş boyunca toprak bütünlüğümüzü ve halkımızın güvenliğini koruyacağız.

Günümüzde sorunlar tüfekle değil, düşünce ve bilgelikle çözülüyor. Sorunlarımızı halledeceğiz çünkü adalet ve hukuk bizim tarafımızda, çünkü kendimiz ve çocuklarımız için hak etmediğimizden azını kabul etmeyeceğiz, fazlasını da istemiyoruz."

Bazılarının Sırbistan'ı, tarihiden ve geleneklerinden ayrıldığı sürece kabullendiğini ileri süren Nikoliç, "Fakat bunu kabul etmeyeceğiz. Kimseyi aşağılamıyoruz, sadece tarihi gerçeklere dayanarak bize gerekli olan özgüveni sağlamaya çalışıyoruz. Sırbistan'ın önünde büyük sınavlar var. Bizim davranışlarımızın gelecek nesiller tarafından yargılanacağımızın farkındayım, fakat Sırbistan tarihi bilinmesi gereken, tarihi ve gelenekleriyle gurur duyabilecek nadir ülkelerden biridir" diye konuştu.

Zebrnyak'ta hayatını kaybeden 723 asker için, mimar Momir Korunoviç'in tasarımı üzerine bir anıt yapıldığını sözlerine ekleyen Nikoliç "Birinci Balkan Savaşı'nın en motive edici sözü 'Kosova için'. Ancak bugünkü nesiller bu sözlerin ne kadar motive edici olduğunun farkında değildir" dedi.

-Sırbistan Başbakanı İvitsa Daçiç-

Sırbistan Başbakanı İvitsa Daçiç, "Kumanova Savaşı'nın Balkan ülkelerinin birlik olduğu zaman kazandıklarının bir göstergesi olduğunu" ifade ederek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Balkan Savaşı'nda birlik olduk ve kaznadık. Makedonya ve Sırbistan'ın daha iyi ilişkiler üzerinde çalışmamaları için tek bir sebep bile yok. Çünkü biz kardeş ve arkadaşlık ilişkileri olan iki ülkeyiz. İkili ilişkilerdeki tüm sorunların çözülmesinin her iki ülkenin de çıkarı için daha iyi olacaktır. Bu sebepten dolayı bugün burada bulunmamız ve böyle bir törenin Makedonya yetkilileri ile birlikte düzenlenmesi büyük önem taşımaktadır. Makedonya ve Sırbistan'ın bir çok ortak yönleri ve ortak çıkarları var. Bu yüzden tüm sorunları barışçıl bir şekilde ve müzakerelerle çözmeliyiz."

Kumanova Savaşı-

Kumanova Savaşı, 23-24 Ekim 1912 tarihinde şu anda Makedonya sınırlarında bulunan Kumanova kenti yakınlarında gerçekleşti. Bu savaş Birinci Balkan Savaşı-nın başlıca muharebelerinden biridir. Sırpların kazandığı önemli muharebelerden biri olan bu bozgun sonrası, Osmanlı yönetimi Vardar Ovası ve Makedonya'nın büyük kısmını, arkalarında büyük miktarda top ve savaş malzemesi bırakarak terk etmek zorunda kaldı.

Bu savaşın kaybedilmesindeki en büyük neden ise Osmanlı ordusundaki disiplinsizlik, yeni silah altına alınan gençlerin cepheye sürülmesi, hatalı savaş taktikleri olarak gösteriliyor.

Sırp ordularının zaferini ve ölen askerleri anmak için Sırplar Zebrnjak'a 1937 yılında anıt yaptılar. Sırplar, bu savaşın yıl dönümünde çeşitli törenler düzenliyor.

Muhabir: Murteza Sulooca - Zlatan Kapiç

Yayıncı: Ömer Çetres - SARAYBOSNA