Yargıya Neşter...Tepeden Tırnağa Değişiyor

Yargı Reformu Stratejisi'ni açıklayan Başbakan Ahmet Davutoğlu, "Yargıda hesap verilebilirlik ve şeffaflık artırılacak" dedi.

Başbakan Ahmet Davutoğlu, Başbakanlık Çankaya Köşkü'nde düzenlenen toplantıda 'Yargı Reformu Stratejisi'ni açıkladı. Konuşmasına 8. Cumhurbaşkanı Turgut Özal'a rahmet dileyerek başlayan Davutoğlu, şehit savcı Mehmet Selim Kiraz'ı da rahmetle andıklarını ve Kiraz'ın Türkiye'de yargıda tarafsızlığın, bağımsızlığın ve yargı güvenliğinin sembolü olduğunu ifade etti. Son 12 yılda olağanüstü reformlara imza atıldığını belirten Davutoğlu, bu reformların en önemli ayaklarından birisinin de yargı olduğunu söyledi. Yargı reformunun 2015 yılı itibarıyla 5 yılı kapsadığına dikkati çeken Davutoğlu, yeni Türkiye Sözleşmesi'nde de yargı konusunun yer aldığını hatırlattı. Davutoğlu, reform paketinin 5 hedef temelinde 22 maddeden oluştuğunu belirterek, birinci unsurun yargıda bağımsızlığın ve tarafsızlığın güçlendirilmesi olduğunu ifade etti. Yargıdaki hesap verilebilirlik ve şeffaflığın artırılacağına dikkati çeken Davutoğlu, yargının daha etkin, hızlı ve verimli çalışmasının temin edileceğini açıkladı. Vatandaşların yargılanma süreçlerinin makul sürede sonuçlanacağını anlatan Davutoğlu, özgürlükleri koruyan ve geliştiren bir yaklaşımın da hakim olacağını dile getirdi. Bu hedeflere ulaşmak için seçim sonrasında çalışmalara başlanacağına işaret eden Davutoğlu, bütün alınan kararların yargı kuruluşları, sivil toplum kuruluşlarıyla istişare edileceğini ifade etti. Davutoğlu, bazı hususların da yürütme üzerinden devreye sokulacağını ifade etti.

Temelde 5 hedefi gözettiklerini ve 22 önemli reform unsurunun bu pakette yer aldığını belirten Davutoğlu, bu reformlardan birincisinin yargıda çok başlılığın giderilmesi olduğunu ifade etti.

YARGIDA HESAP VERİLEBİLİRLİK VE ŞEFFAFLIK

İkincisinin yargının hesap verilebilirliği ve şeffaflığının artırılması olduğunu söyleyen Davutoğlu, tüm yargı mensuplarının uyması gereken etik ilkelerin yargı mensupları tarafından ilk defa belirleneceğini belirtti. Tüm mahkeme ve savcılıkların yıllık faaliyet raporlarının hazırlamasını zorunlu hale getireceklerine dikkate çeken Davutoğılu, bu raporların yayınlanacağını ifade etti. Şeffaflığın güçlendirileceğini anlatan Davutoğlu, yargıda güven ve memnuniyet anketlerinin de yapılacağını dile getirdi.

Yargı mensuplarına seslenen Davutoğlu, "Sizlerin halka vereceğimiz güven toplumsal huzurun en önemli teminatıdır. Mahkemeye gittiğinde adaletle muamele göreceğini bilen daha huzurlu bir insan olamaz. Bu anketlerdeki son dönemlerdeki düşüş moralimizi bozmasın. Yargıda örgütlenerek birçok alana nüfuz etmek isteyenler, çıktı geçmişte, bu bazen darbe dönemlerinde oldu. Sizi oraya sokan irade bunu istiyor diye 27 Mayıs yargılamaları yapıldı. Bazen yargı sistemi içinde gruplar oluşturarak, bazen son dönemde olduğu gibi paralel yapılanmalar vesaire bütün bunlara karar verecek olan siyasi kararlar değil, yargı mensuplarımızın kendilerine güvenmesi. Bizim yargı mensuplarımızdan ricamız, her şeyden önce kendilerine özgüven içinde kamuoyu memnuniyetini ve itibarını yargının yükseltmek. Bu noktada da bu düşüşten sonra tekrar yargıya hep beraber itibar kazandırmak zorundayız ve bunda üst limit yoktur. O bakımdan yargıya güven ve memnuniyet anketlerini artıracağız" diye konuştu.

Kamuoyunun hızlı ve doğru bilgilendirilmesi için adliyelerde basın büroları kurulacağını anlatan Davutoğlu, basının adliyedeki gelişmeleri takip edeceğini söyledi. Üçüncü önemli başlığın vatandaşların adalete erişimini kolaylaştırmak olduğuna dikkati çeken Davutoğlu, devlet desteği sağlanarak Hukuki Himaye Sigortası'nı teşvik edeceklerini ve bunun belli bir kısmının karşılanacağını ifade etti. Davutoğlu, avukatların gönüllü olarak ücretsiz hukuk sistemi verilmesi programının Türkiye'de hayata geçirileceğini belirterek, bu programın sistemleştirileceğini ifade etti. Hukuk kliniği kavramını yerleştirip geliştireceklerini söyleyen Davutoğlu, bu yolla hukuk öğrencilerin uygulamada rol üstlenip gönüllü olarak vatandaşlara hizmet sunacağını ifade etti.

Dördüncü adımın mağdur haklarını güçlendirilmesi olduğunu belirten Davutoğlu, yeni yaklaşımın mağdur odaklı yaklaşım olduğunu ve bu konudaki kanunun seçim döneminden sonra devreye sokulacağını ifade etti. Mağduriyetin tekrarlanmaması için etkin bir takip sistemi kurulacağını söyleyen Davutoğlu, eski hükümlülerin istihdamı gibi bazı uygulamaların da mağdurlara tanınacağına ifade etti. Davutoğlu, ağır suçu şiddet nedeniyle mağdur edilmişlerin zararlarını rücu edilmek suretiyle devletin ödeyeceğini açıklayarak, suç nedeniyle sağlığı bozulan kişilerin de tedavilerinin devlet tarafından karşılanacağını ifade etti.

Beşinci adımın avukatlık müessesesini ve savunmanın güçlendirilmesi olduğunu belirten Davutoğlu, "Avukatlık Kanunu'nu baştan sona yenileyeceğiz. Avukatlık kurumu ve avukatlarımızı savunmayı güçlendirecek şekilde yeni bir Avukatlık Kanunu gözden geçirilecek" diye konuştu.

"KILIÇDAROĞLU YANLIŞ ŞEYLER KEŞFEDİYOR"

Altıncı önemli adımın 'noterlik sistemi'ni yeniden yapılandırmak olduğunu kaydeden Başbakan Davutoğlu, "Noterlik tabi Kılıçdaroğlu'nun kastettiği gibi bir noterlik değil. Siyasilerin notere gitmesi gibi bir uygulama tarihte ilk kez bizde görüldü. Kılıçdaroğlu yanlış şeyler keşfediyor, yanlış şeylere gidiyor ama en azından noterlerimizi gündeme getirdiği için pozitif değerlendirebiliriz. Noterlik sistemimiz saygın bir kurumdur, sistemdir, bunu güçlendireceğiz. Yapacağımız kanuni düzenlemelerle bazı çekişmesiz yargı işleri vererek yargı yükünün iş yükünü azaltacağız" dedi.

Yedinci maddenin 'bilirkişilik müessesinin tamamen reforma tabi tutulması olduğunu anlatan Davutoğlu, yeni bir kurumsal yapılanmaya gidileceğini ve sistemin kalite standartlarını oluşturup denetim sistemi kurulacağını ifade etti. Sekizincisinin fiziki altyapı bağlamında yeni adalet sarayları yapmaya devam edeceklerini belirten Davutoğlu, ülke genelinde yeni adalet sarayları kavramının geliştirileceğini söyledi.

Dokuzuncu maddenin adalet veri bankası kurulması olduğunu belirten Davutoğlu, adalet istatistiklerine ilişkin kapasitenin geliştirilmesinin öncelikli hedefler arasında olduğunu dile getirdi.

10. maddenin yargıda e-adalet hizmetini etkin hale getirilmesi olduğunu söyleyen Davutoğlu, sesli ve görüntülü bilişim sistemi (SEGBİS) uygulaması ile uzaktan ifade alma yönteminin yaygınlaştırılacağını söyledi.

11. maddenin istinaf mahkemelerinin hayata geçirilmesi olduğunu kaydeden Davutoğlu, "İstinaf mahkemelerinin kurulmasıyla içtihat mahkemeleri haline dönüşmüş olacak" dedi.

12. maddenin icra iflas sisteminin yeniden yapılandırılması olduğunu anlatan Davutoğlu, "Borçlu ile alacakları arasındaki denge gözetilmiş, getirdiğimiz yeni düzenlemelerle ailelerin mağdur olmaması için lüzumlu ihtiyaçlarının alınmamasını sağlayacağız. Önümüzdeki süreçte icra dairelerinin teşkilat yapısı yeniden düzenlenecek" diye konuştu.

Davutoğlu, 13. maddenin adliyelerde vatandaşların işini kolaylaştırarak, danışma masaları ve ön büroların kurulması olduğunu ifade etti.

14. maddenin hakim ve savcı açığını kapatmak olduğunu belirten Davutoğlu, hakim ve savcı sayısını Avrupa ortalamasına getirdiklerini söyledi.

15. maddenin idari yargılama sürelerini belirlemek olduğunu kaydeden Davutoğlu, "Uzun yargılama herkesin şikayet ettiği bir husus. Her bir dava için, dava türü için idari yargılama süresi belirleyeceğiz. Makul sürede yargılamanın bitirilmesini temin edeceğiz. Vatandaşlarımızın davalarının ne kadar sürede sonuçlanacağı konusunda fikir sahibi olacak. İdeal yargılama süresine aşan davalar için denetim ve uyarı sistemi geliştiriyoruz" dedi.

Başbakan Davutoğlu, 16. maddenin hukuk eğitimini yaygınlaştırmak olduğunu belirterek, "Hukuk bir meslek olmanın ötesinde vatandaşlarının her birisinin temel hukuk bilgisine sahip olması hazım. Hukuka cezai merci gibi bakmak değil, vatandaşlık haklarını koruyan çerçevede bakma açısından vatandaşların hukuk alanında bilinçlenmelerini sağlayacağız" şeklinde konuştu.

17. maddenin alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin geliştirilmesi olduğunu anlatan Davutoğlu, "Arabulucu sayısını 10 bine çıkaracağız. Önümüzdeki dönemde 'uzlaşma' uygulamasının kapsamını genişleteceğiz. Bazı uyuşmazlıklarda zorunlu arabuluculuğun getirilmesi, İstanbul'a uluslararası tahkim merkezi kurulması için gerekli düzenlemeler yapılmıştı. Tüketici sorunları hakem heyetinin uygulanabileceği uyuşmazlık alanlarını genişleteceğiz" dedi.

18 maddenin yurt dışındaki vatandaşların haklarının korunması olduğunu belirten Davutoğlu, 19. maddenin yargıda mesleki yetkinliği artırılması olduğunu ifade etti. Davutoğlu, "Hukuk bir ihtiyaçtır bu anlamda genel olarak hukuki eğitimin yaygınlaştırılması çok önemli. Adalet Bakanlığımız ile Yüksek Öğretim Kurumu arasında da yüksek işbirliği öngörüyoruz. Hukuk, dinamik ve hızlı seyrediyor. Hayat hukuktan daha dinamik, böyle olunca hukuk bir statükoya dönüşüyor" diye konuştu.

20 maddenin kadınlar, çocuklar ve engellilerin hukuki sorunlarına yeni çözümler üretilmesi olduğunu belirten Davutoğlu, "Çocuklarımıza özel özen göstereceğiz. Savcılıklarda açılan çocuk büroları daha da güçlendirilecek. Engellilerin ceza infaz kurumlarında karşılaştıkları sorunları gidereceğiz" dedi.

21. maddenin ceza infaz sisteminde modernizasyona devam edilmesi olduğunu anlatan Davutoğlu, "Ceza infaz kurumlarının fiziki altyapısının modernizasyonuna devam edeceğiz. Ülkemizde tutululuk oranı 2002 yılında yüzde 54'ken, bugün yüzde 14'ye gerilemiştir. AB'de yüzde 20. Ceza infaz kurumlarında görev alan memurlarımızın haklarını gözeteceğiz. Ceza infaz kurumlarında bulunanlar için ilk kez psiko-sosyal destek ve müdahale programları geliştirildi. Hükümlü ve tutukların meslek ve sanat öğreterek infaz sonrası topluma kazandırılması sağlanacak. Denetimli serbestlik uygulamasını, alternatif bir infaz yöntemi olarak etkin bir şekilde kullanmaya devam edeceğiz" diye konuştu.

Davutoğlu, 22. maddenin de yargısal uygulamalardan kaynaklanan mağduriyetlerin giderilmesi olduğunu belirtti.

TOPLANTIYA ESKİ ADALET BAKANLARI DA KATILDI

Toplantıya, AB Bakanı ve Başmüzakereci Volkan Bozkır, Adalet Bakanı Kenan İpek, eski Adalet Bakanları Sadullah Ergin ve Bekir Bozdağ, eski Adalet Bakanı ve AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mehmet Ali Şahin de katıldı.