Sektör Liderleri ile Dünyadan ve Türkiye'den Uzmanlar

Kentsel Dönüşüm ve Mütekabiliyet Yasaları'nı gündeme taşıdı

"Değişim/Dönüşüm" temasıyla gerçekleştirilen ve büyük ilgi gören "Konut Konferansı 2012"de sektöre süreçte ışık tutacak pek çok konu gündeme taşındı. Sektör liderleri ile dünyadan ve Türkiye'den konunun uzmanları son dönemde sadece konut sektörünün değil kamuoyunun dikkatle takip ettiği "kentsel dönüşüm" odağında, kanunun çıkmasını takiben sektörün ve tüketicinin süreçten nasıl etkileneceğini, uygulama aşamasında yaşanacak sorunları, sektörün dikkat etmesi gereken konuları tartışmaya açtılar.

Yapı sektörünün bilgi merkezi Yapı-Endüstri Merkezi tarafından bu yıl üçüncü kez düzenlenen Konut Konferansı'nda sektör liderleri ile uzmanlar ülke ekonomisi ve Türk yapı sektörünün lokomotifi olan "konut"u, sektörün önümüzdeki dönemde yaşayacağı değişim ve dönüşümler ile birlikte mercek altına aldı. İzoduo, Kale Kilit ve Siemens Ev Aletleri ana sponsorluğunda düzenlenen konferansa Sur Yapı ve Vorne sponsor, Ytong ise alt sponsor olarak destek verdi. DutchDFA, Gayrimenkul için Strateji Platformu (GiSP), Hollanda Mimarlık Enstitüsü (Netherlands Architecture Institute-NAI), Material ConneXion® İstanbul ve ULI Türkiye de konferansa destekleyen kurumlar olarak katkıda bulundu.

"Konut Konferansı 2012"nin iki önemli gündem maddesini "Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun" ve "Mütekabiliyet Yasası" oluşturdu. Konferans "Değişim/ Dönüşüm" ana başlığı altında sektör profesyonellerini bir araya getirdi.

"Artık aklımızı başımıza toplama zamanı geldi"

Yapı-Endüstri Merkezi Yönetim Kurulu Başkanı Doğan Hasol konferansın açılışında yaptığı konuşmada Türkiye'nin her şeyden önce doğru bir planlamaya ihtiyacı olduğunu belirterek şunları söyledi: "Mesleğe atıldığım 1961 yılından bu yana hep bu konuların konuşulduğuna tanık oluyorum ama sadece konuşmakla yetiniliyor. Sanayileşmeyle birlikte artan köyden kente göç gecekondulaşmayı da beraberinde getiriyor. Çarpık yapılaşmanın en büyük sorumlusu ayrım olmaksızın siyasetçilerin tamamıdır, çünkü gecekondular hep bir oy deposu olarak algılanıyor. Mimarlar Odası gibi meslek örgütleri bu konulara dikkat çekmekle birlikte hep her şeye karşı çıkan, muhalif bir konumda kalıyor. Oysa Türkiye'nin her şeyden önce doğru bir planlamaya ihtiyacı var. Gündemde olan Afet Yasası gecekonduları doğru yerleşimlermiş gibi ele alıp, yıkıp yerlerine yenilerini yapıyor. Son büyük deprem olan 1999 İzmit felaketinin üzerinden 13 yıl geçmiş olmasına rağmen hala bir şey yapılmadı. Artık aklımızı başımıza toplama zamanı."

"Yeni Afet Yasalarına ihtiyaç duymamak için çalışmalıyız"

İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Genel Başkanı Nazmi Durbakayım da, bir 'milat' ve 'kurtarıcı' olarak değerlendirilen Afet Yasası benzeri bir yasal düzenlemeye ileride yine ihtiyaç duymamak için tatmin edici bir çalışma görmediklerini kaydederek, en azından büyük kentlere olan göçün kontrol alınması gerektiğini belirtti. Söz konusu yasanın başarılı olması için birkaç kamu binasının yıkılıp yeniden inşa edilmesinden çok daha fazlasının yapılması gerektiğine işaret eden Durbakayım, henüz sivil bir uygulama örneğinin çıkmadığını söyledi ve şöyle devam etti: "Yasa çıkalı 4,5 ay oldu. Dönüşümü teşvik etmek için konutlarda bir emsal artışı öngörülüyor; ancak bürokratlar, belediye çalışanları bu konuda çekimser davranıyorlar, ileride yargılanmaktan korkuyorlar. Oysa bunu özel sektörü, uygulamacısı, belediyesi, bürokratı, hep birlikte desteklemeliyiz. Ama plan yapma yetkisi de kontrol altına alınmalı; benim bildiğim sekiz farklı merci var plan yapma yetkisi olan. Sektörün son zamanlarda gündeminde KDV, tapu harcı zammı, tüketici yasasında yapılması düşünülen düzenlemeler gibi önemli başlıklar var. Sektörün disiplin altına alınması açısından tüketicilerin de sorumlu davranmaları önem taşıyor. Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar'ı sektörün sorunlarının çözümü konusunda lider olmaya davet ediyorum."

"Afet Yasası sürdürülebilirlik ve inovasyon için bir fırsat"

Material ConneXion® İstanbul Direktörü Paolo Cancellato konferansta kentsel dönüşüm sürecinde ortaya çıkacak atık malzemenin değerlendirmesi ve bu malzemenin yeniden kullanımı konularını yenilikçi uygulama yöntemleriyle birlikte masaya yatırdı. Cancellato şöyle konuştu: "Son zamanlarda gündemde olan Afet Yasası kapsamında yapılacak olan yıkımlar ve yeniden yapılanma, Türkiye için sürdürülebilirlik ve inovasyon alanlarında bir şeyleri değiştirmek için büyük bir imkan sunuyor. 6 milyon binanın yıkımından çıkacak atığı ve bütün bunları tekrar inşa etmek için gerekli malzeme miktarını düşünün. Yeni yasa, atık yönetiminin çevresel etkisi hakkında bilincin güçlenmesine yardımcı olabilecek önemli bir fırsat. Diğer ülkelerin tecrübelerinden yararlanarak atılması gereken birçok adım var. Öncelikle bu işlemleri en başarılı şekilde gerçekleştiren ülkeleri belirlemek ve sonra geri dönüştürülebilecek malzemelerin kesin içeriklerini açıklayan ve kimin bu hizmeti üstleneceğini belirten listeler oluşturmak gerekir. Özellikle İstanbul gibi bir şehirde, stratejik yerlerde yeni geri dönüşüm merkezleri kurmak önem taşıyor. Material ConneXion İstanbul'un bu sürece deneyimi ve bilgi birikimi ile değerli katkılarda bulunabileceğine inanıyorum."

Garanti Koza Gayrimenkul Koordinatörü ve Gayrimenkul için Strateji Platformu Başkanı Gürler Ünlü'nün moderatörlüğünü üstlendiği "Sorulmayan Kaldı mı?" başlıklı söyleşi bölümünde; kentsel dönüşüm konusu aktörler bağlamında ele alındı ve planlamanın süreç için önemi vurgulandı. Söyleşi bölümünün ilk konuşmacısı olan Sinpaş GYO İcra Kurulu ve KonutDer Başkanı Ömer Faruk Çelik, kentsel dönüşüm konusunun Van Depremi'nden sonra apar topar tartışılmaya başlanan bir konu olduğunu belirtti. Bugün gelinen noktada ciddi bir odaklanma sorununun mevcut olduğunu vurgulayan Çelik, kentsel dönüşüm sürecinin aktörlerini belediye, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, meslek odaları, hak sahipleri, akademisyenler ve özel sektör olarak sıraladı. Çelik'in konunun aktörlerini çok iyi ortaya koyduğunu belirten Sur Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Altan Elmas ise; öncelikle özel sektörde çalışan geliştirici bir mimar olduğunu belirtti. Elmas, geliştirdiği her projede mesleki sorumluluğunu göz önünde bulundurarak mimar kimliğini ile sürece odaklandığını aktardı.

Konut Konferansı'nda Hollanda Mimarlık Enstitüsü (Netherlands Architecture Institute-NAI) Mimarlar Odası Bursa Şubesi, ODTÜ ve Yapı-Endüstri Merkezi ortaklığıyla Ankara, Bursa ve İstanbul'da, 14- 18 Ekim 2012 tarihleri arasında gerçekleştirilen NAI Gezici Çalıştaylar da sonuçlandırıldı. NAI Gezici Çalıştay Ankara moderatörü Doç. Dr. Çağatay Keskinok, Gezici Çalıştay Bursa Panelisti ve Nilüfer Kent Konseyi Üyesi İkbal Polat ile her üç kentte de panelist olan BM Habitat'tan kent plancısı-mimar José Chong, De Nijl Mimarlık'ın kurucu ortağı Endry van Velzen, Hollanda Altyapı ve Çevre Bakanlığı'ndan Bart Vink oturuma konuşmacı olarak katıldılar.

Oturumun moderatörü NAI'den Chris Luth, yılda 10 kez düzenledikleri çalıştaylarda genel olarak hızlı kentleşen alanları tercih ettiklerini belirtti. Bir diğer moderatör, Türkiye'deki NAI Gezici Çalıştaylar Koordinatörü Merve Bedir de bugün Türkiye'de tartışma konusu olan kentsel dönüşüm olgusunun Hollanda'da 1950'li yıllarda gündemde olduğuna, dolayısıyla da Türkiye'nin bu bağlamda Hollanda'nın deneyimlerinden yararlanma olanağı olduğuna dikkat çekti. Bedir; Ankara, İstanbul ve Bursa'da yürütülen çalıştay boyunca, İstanbul Tarlabaşı'ndan Kuzey Ankara'ya birçok dönüşüm alanında mümkün olduğunca çok aktöre ulaşmaya çalıştıklarını belirtti.

Nilüfer Kent Konseyi Üyesi İkbal Polat da Gezici Çalıştaylar sırasındaki deneyimlerini özellikle Bursa üzerinden aktardığı konuşmasında Hollanda'daki deneyimlerle karşılaştırıldığında Türkiye'de göze çarpan "zaman" konusuna dikkat çekti. Hollanda'daki bir kentsel dönüşüm süreci örneğinin 15 yıl sürdüğünü ancak, Türkiye'de bu süreçlerin kapalı bir biçimde belki 15 ay içinde tamamlandığını belirtti. Polat bu aceleciliğin, Türkiye'de kentsel dönüşümün odağının insan- çevre mi, yoksa sermaye mi olduğunu sorgulattığına dikkat çekti.

''Mütekabiliyetin Türkçe'si Ne?''

Günün tamamına yayılan konferansın moderatörlüğünü üstlenen DTZ Pamir&Soyuer Yönetici Ortağı, ULI Türkiye Yönetim Komitesi Başkan Yardımcısı Firuz Soyuer ve EMAAR Türkiye Genel Müdürü Ozan Balaban'ın katıldığı 'Mütekabiliyetin Türkçe'si Ne?' söyleşisinde, özellikle gayrimenkul sektörünün büyük destek verdiği 'Mütekabiliyet Yasası'nın beklentileri ne kadar karşıladığı ve neler yapılabileceği ele alındı. Söyleşide Firuz Soyuer, yabancı yatırımcıları çekmek için anahtar sözcük olarak 'kentsel kalite'nin altını çizerken, Ozan Balaban ise kamusal alanı yok saymayan doğru projelerden oluşan yerleşimler kurmanın önemini vurguladı. "Yasa ilk adımdı, ama arkası da gelmeli" diyerek Dubai ve İspanya gibi gayrimenkulde marka olmuş örnekler üzerinden kurguya ve işleyişe dair örnekler veren Balaban, bu anlamda Türkiye'nin de önünün açık olduğunu kaydetti.

Konut Konferansı 2012 çok sayıda uzmanı buluşturdu…

"Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun" ve "Mütekabiliyet Yasası"nın getireceği "dönüşüm" ve "değişim", konferansta katılımcılar tarafından pek çok farklı açıdan değerlendirildi. Kale Kilit Yurtiçi Satış Müdürü Nihat Eren ile Siemens Ev Aletleri Projeler Satış Müdürü Kenan Yıldırım konferansta değişim paralelinde konut tasarımı ve uygulamalarında son kullanıcıya sunulan akılcı çözümler, inovasyon ve konutlarda değişen, dönüşen güvenlik olgusu ile kullanıcı davranışları konularını ele aldı.

Gayrimenkul için Strateji Platformu kurucularından ve aynı zamanda başkanı olan Garanti Koza Gayrimenkul Koordinatörü Gürler Ünlü, konferans içeriğine bu yıl eklenen "canlı röportaj" formatında yapılan görüşmelerin ilkini, yasa uygulamasında aktif rol oynayan, Türkiye'nin önde gelen geliştirici firmalarından Sinpaş GYO İcra Kurulu Başkanı ve KonutDer Başkanı Ömer Faruk Çelik ve Sur Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Altan Elmas ile gerçekleştirdi. Yasanın gayrimenkul sektörüne olan etkilerini konunun uzmanları ile irdeleyip, geliştirme ve uygulama süreci tartışıldı.

Yabancıların Türkiye'de gayrimenkul edinmesini sağlayan Mütekabiliyet Yasası deneyimli gayrimenkul danışmanlık firması DTZ Pamir& Soyuer Yönetici Ortağı ve aynı zamanda konferans moderatörü Firuz Soyuer'in, EMAAR Türkiye Genel Müdürü Ozan Balaban'la yaptığı röportajda tüm yönleri ile ele alındı. "Bir Şehrin Potansiyeli" sunumu ile LAN Architecture Kurucu Ortağı Umberto Napolitano ve "En Yenilikçi Kentsel Geliştirme Yaklaşımları" sunumu ile de Hollanda Altyapı ve Çevre Bakanı tarafından Şehir ve Altyapı Danışmanlığı görevine atanan mimar Rients Dijkstra konferansa konuşmacı olarak katıldı.