Sayıştay, Kuzu İhalesinde Tigem'in En Az 3 Milyon 227 Bin Lira Zarara Uğratıldığını Saptadı

DİLAN KUTLU

Sayıştay raporuna göre; Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM), 2021 yılında kendi yetiştirdiği 9 bin 750 kuzuyu satmak için dört kez ihaleye çıktı. TİGEM, dört ihalenin üçünde belirlenen fiyattan daha fazla teklif gelmesine rağmen "rekabet ortamı oluşmadığı" gerekçesiyle ihaleleri iptal etti ve kuzular kombinada daha ucuza kestirildi. Ancak bu sırada kuzuların bir bölümü öldü. Sayıştay, nakliye ve besleme giderleri de eklenince kurumun en az 3 milyon 227 bin lira zarara uğratıldığını saptadı.

Sayıştay denetçileri, TİGEM'in kuzu ihalesinde kurumun en az 3 milyon 227 bin lira zarara uğratıldığını belirledi. Sayıştay'ın 2021 yılı denetim raporuna göre; TİGEM'e bağlı Gözlü Tarım İşletmesi, kendi yetiştirdiği 9 bin 750 adet kuzuyu satmak için ihaleye çıktı. TİGEM Genel Müdürlüğü, kuzuların canlı ağırlığının kilogramı için 25 TL muhammen bedel belirledi. Açık usulle yapılan ilk ihalede, 8 bin 800 kuzu için kilogram başına 25,10 TL fiyat verildi. Ancak TİGEM, yeterli rekabetin oluşmadığı gerekçesiyle ihaleyi iptal etti.

Aynı ihale, daha sonra bir kez açık usulle, iki kez de pazarlık usulüyle tekrarlandı. Bu ihalelerin ikisinde de TİGEM'in belirlediği fiyatın üzerinde teklif verildi. Ancak TİGEM, bu üç ihaleyi de aynı gerekçeyle iptal etti.

TİGEM, ihaleye çıktığı kuzuların 9 bin 490'ını daha sonra daha ucuz bir fiyatla kombinada kestirdi. Bu sırada kuzuların bir bölümü öldü. Sayıştay, nakliye ve besleme giderleri de eklenince kurumun en az 3 milyon 227 bin lira zarara uğratıldığını saptadı.

MİSAFİRHANE VE İŞLETMELERDE MEVZUATA AYKIRI GİDER YAPILDI

Sayıştay denetçileri ayrıca, TİGEM Genel Müdürlüğü ve işletmelerde faaliyet gösteren misafirhane ve dinlenme tesislerindeki ücretsiz konaklama nedeniyle gelir kayıpları yaşandığını ve giderlerin kurum bütçesinden karşılandığını da belirledi. Raporda, 2021 yılında misafirhaneler ile eğitim ve dinlenme tesislerinin toplamda 2 milyon 137 bin 456 TL gelir elde ederken 15 milyon 326 bin 425 TL gider yaptığı, 13 milyon 188 bin 969 TL giderin ise bütçeden karşılandığı vurgulandı. Son 5 yılda mevzuata aykırı şekilde bütçeden karşılanan gider tutarının 46 milyon 253 bin 905 TL olduğu belirtildi.

TALEP GÖREN BUĞDAY ÇEŞİDİ ÜRETİLMEDİ

Raporda, ülke genelinde satılan sertifikalı buğday tohumunun yaklaşık dörtte biri TİGEM tarafından karşılamasına rağmen, ülkenin tahıl deposu olarak kabul edilen İç ve Orta Anadolu ile Trakya bölgelerinde üreticilere hitap eden ve talep gören bir buğday çeşidi üretilmediği kaydedildi.

HASTALIK NEDENİYLE HAYVANLAR TELEF OLDU

Raporun 'Bulgu ve Öneriler' kısmında ise TİGEM'de hayvan hastalıklarının ve bu hastalıklar nedeni ile telef olan hayvan sayılarının yüksek olduğu saptaması yer aldı. Rapora göre TİGEM'in 2021 yılında net dönem zararı 116 milyon 570 bin 607 TL.