Şampiyon Adayı Taylar, Görücüye Çıkacak

NAİM BOŞKUT - Malatya'nın Akçadağ ilçesinde safkan Arap atlarının yetiştirildiği Sultansuyu Tarım İşletmesi'ndeki 255 taydan 74'ü, Karacabey Tarım İşletmesi'nde bu ay açık artırmayla satışa sunulacak.

Sultansuyu Tarım İşletmesi Müdürü Murat Durmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 25 bin dönüm araziye 1865 yılında "Çiftlik Hattı Hümayun" adıyla kurulan ve 1928'de Sultansuyu Harası ismini alan işletmenin, safkan Arap atı yetiştiriciliğinde önemli bir merkez olduğunu söyledi.

Son yıllarda Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker ve Tarım İşletmeleri Genel Müdürü Halis Bilden'in destekleriyle işletme olarak önemli bir noktaya geldiklerini belirten Durmaz, "İşletmemizde çeşitli yaşlarda 450 civarında safkan yarış Arap atı bulunmaktadır. 10 aygırımız, 110 dişi atımız var. Bunlardan yılda yaklaşık 100 civarında tay alınmaktadır. Bu yıl, 55 erkek, 45 dişi olmak üzere toplam 100 tayımız olmuştur" diye konuştu.

Atların yetiştirilmesi hakkında bilgi veren Durmaz, şunları söyledi:

"Safkan Arap atı yetiştiriciliğinde öncelikli olarak, hangi aygırımızın hangi kısrakla çiftleşeceğine karar veren bir heyet kurulur. Bu heyet, Genel Müdürlüğümüzden, iki işletmemizden iki elemanın katılımıyla kurulur. Heyete bazen Anadolu ve Karacabey işletmemizden de teknik elemanlar katılır. Bu elemanlarımız, atların yarış performansına, çim ve kum analizlerine göre hangi aygırımızın hangi kısrakla çiftleşeceğine karar verir. Kısrağımızın bir sonraki yıl doğumu gerçekleştikten sonra tayımız, 6 ay annesiyle kalır. 6'ncı aydan sonra annesinden ayrılarak bağlanmaya ve sürü psikolojisine alıştırılır. Bu atlarımız, 6'ncı aydan sonra dişi ve erkek tay tavlalarına (at ahırı) geçer. Daha sonra 1,5 ve 2,5 yaşta bu taylarımızın satışı yapılır."

İşletmede 255 tay bulunduğunu belirten Durmaz, 1,5 ve 2,5 yaş taşlardan 59'unun 17 Haziran'da, 15'inin ise 26 Haziran'da Karacabey Tarım İşletmesi'nde açık artırmayla satışa sunulacağını söyledi.

Sultansuyu'nun kadrosu yenilendi

Murat Durmaz, şunları kaydetti:

"Sultan Suyu Tarım İşletmesi, kuruluşundan bugüne çok başarılı safkan yarış atları yetiştirmiştir ve yetiştirmeye devam etmektedir. Duman Ali, Arap Ali, Hastay, Devirhan, Ersoylu Savatlı, Birader, Haberbatur, Demirkır, Ağa Karaca, Tamerhan, Zenginoğlu, Veziroğlu, Tamerinoğlu, başarılı atlarımızdan bazıları. Özellikle son dönemde yetiştirdiğimiz başarılı atlarımıza Özgünhan ve Berkuş'un yavrularından Bakışbey, Yolalan, Yolbulan, Kastal, Fobi ve Kırmanşah katıldı. Sultansuyu Tarım İşletmesi, 2000'li yılların başındaki çok başarılı jenerasyonuna inşallah en kısa sürede tekrar ulaşacak. Bu konuda ümidimiz var."

Durmaz, geçen yıl Özgünhan, Özduran ve Alpyürek adlı aygırlar ile Anadolu ve Karacabey işletmelerinden başarılı kısrakların işletmelerine getirildiğini belirterek, "İşletmemizin ana kadrosunun yüzde 20'si yenilenmiştir. Ana kadromuza Serenaycan, Kamuran, Yazbahar gibi kısraklar ile Onurkaan, Babamevlüt, Gündeniz gibi çok başarılı yarış atlarının kardeşleri damızlık olarak katılmıştır. Sultansuyu Tarım İşletmesi, bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da safkan Arap atları yetiştiriciliğinde başa oynamaya ve başarılı yarış tayları yetiştirmeye devam edecek" diye konuştu.

Sultansuyu'nun gözdesi: "Özgünhan"

Durmaz, safkan Arap atının işletmeleri için büyük önem taşıdığını ifade ederek, yetiştirdikleri atların hem kuruma hem de sahiplerine büyük paralar kazandırdığını vurguladı.

Kuruma bugüne kadar yetiştiricilik primi ve tay satışı açısından en çok para kazandıran atın "Özgünhan" olduğunu kaydeden Durmaz, tayken 112 bin lira sattıkları bu atı damızlık olarak 600 bin liraya geri aldıklarını söyledi.

Atın bu süre zarfında sahibine 2 milyon 881 bin 340 lira kazandırdığını aktaran Durmaz, Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğünün (TİGEM) de bu yarışlardan aldığı yetiştiricilik priminin 720 bin 335 lira olduğunu kaydetti.

Özgünhan'ın yavrusu 41 tayın satışından işletmenin 3 milyon 35 bin lira gelir elde ettiğini aktaran Durmaz, bu tayların da sahiplerine 5 milyon 307 bin 686 lira ikramiye kazandırdığını, TİGEM'in de yetiştiricilik primi olarak 1 milyon 326 bin 921 lira kazandığını söyledi.

Onurkaan isimli damızlık atın da kuruma büyük meblağlar kazandırdığını belirten Durmaz, tay satış fiyatı 9 bin lira olan Onurkaan'ın damızlık alım fiyatının 750 bin lira olduğunu kaydetti. Onurkaan'ın yarışlarda, sahibine 3 milyon 168 bin 400 lira ikramiye kazandırdığını dile getiren Durmaz, işletmenin bu yarışlardan aldığı yetiştiricilik priminin ise 792 bin 100 lira olduğunu dile getirdi.

Yarış atlarının beslenmesi

Durmaz, bir atın aylık beslenme maliyetinin bin lira civarında olduğunu belirterek, atları ağırlıklı olarak yulaf ve arpayla beslediklerini, ekstradan soya küspesi, mısır ve buğday kepeği verdiklerini söyledi.

Aygırların yemlerine diğer atlardan farklı olarak kuru üzüm, yumurta ve keçi boynuzu takviyesi yaptıklarını kaydeden Durmaz, aygırlara çiftleşme döneminde ise gün kurusu kayısı verdiklerini sözlerine ekledi. - Malatya