Sağlık Çalışanlarına Şiddeti Araştırma Komisyonu

Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Nihat Tosun, hastanelerden, 14 Mayıs - 1 Ekim 2012 tarihleri arasında 2 bin 94 sözel şiddet, 990 fiziksel şiddet olmak üzere toplam 3 bin 84 şiddet olayının rapor edildiğini bildirdi.

Sağlık çalışanlarına yönelik artan şiddet olaylarının araştırılması amacıyla kurulan Meclis Araştırma Komisyonu, Tosun'u dinledi.

Komisyon Başkanı Necdet Ünüvar, toplantının açılışında, bazı komisyon üyeleriyle 17 Nisan 2012 tarihinde Gaziantep'de bir hasta yakını tarafından öldürülen Gaziantep Avukat Cengiz Gökçek Devlet Hastanesi hekimlerinden Ersin Arslan'ın ailesini ve çalışma arkadaşlarını ziyaret ettiklerini belirterek, yaşanan olayın öncesi ve sonrası hakkında bilgi aldıklarını söyledi.

Merhum doktor Arslan'ın, tedavi gören hastanın öldüğünü yakınlarına tek başına söylediği, hasta yakınlarıyla birebir iletişime geçmek zorunda kaldığı bilgisine ulaştıklarını anlatan Ünüvar, "Keder ve sevinçte birliktelik varsa, burada kederi bir kişinin paylaşması, hasta yakınlarına doktorun tek başına haber vermesi gibi bir durum söz konusu" diye konuştu.

Ünüvar, caydırıcılığı artırmak için hastanelere daha çok "kamera ile güvenlik kontrolü yapılmaktadır" yazılı asılması gerektiğini de kaydetti.

Komisyona "Sağlık Çalışanlarına Şiddetin Sebepleri, Bu Konudaki İstatistikler ve Alınan Önlemler" konulu sunum yapan Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Tosun da Dünya Çalışma Örgütü ve Dünya Sağlık Örgütleri'nin mevzuatından çalışma güvenliği, şiddet, sözel şiddet ve fiziksel şiddet tanımlarını anlatarak, sadece Türkiye'de değil, birçok ülkede sağlık çalışanlarına yönelik şiddet olduğunu söyledi.

İngiltere'de 2008 yılında yapılan bir araştırmaya göre, son 1 yıl içinde hekimlerin üçte birinin fiziksel ya da sözel saldırıya uğradığını ancak bunun rapor edilmediğini ifade eden Tosun, Belçika, Almanya, Finlandiya, Fransa, İtalya, Polonya, Slovakya ve Hollanda'da sağlık çalışanlarının ortalama yüzde 22.7'sinin hasta ve hasta yakınlarından şiddet gördüğünü, bu ülkeler arasında yüzde 39.1 ile Fransa'nın ilk sırada yer aldığını anlattı.

Müsteşar Tosun, Türkiye'de de 2011 yılında hastanelerdeki şiddet olaylarının değerlendirildiğini belirterek, 384 hastanenin yüzde 79'unda şiddet olaylarının görüldüğünü, bu olaylardan yüzde 79'unun acil servislerde, yüzde 59'unun 18.00-24.00 saatleri arasında yaşandığını, şiddet uygulayanların da yüzde 91'inin hasta yakını olduğu bilgisini verdi.

- Adalet Bakanlığı'ndan ceza artırımı talebi-

Şiddeti önlemeye yönelik mevzuat çalışmaları yapıldığını, eğitim ve uygulama faaliyetlerinin yürütüldüğünü vurgulayan Tosun, Adalet Bakanlığı'na ceza kanununda kamu görevlilerine hakaret ve kasten yaralama suçlarının işlenmesi durumunda ve tehdit suçlarında cezaların 2 katına çıkarılması teklifini sunduklarını söyledi.

Sağlık Bakanlığı'nın çalışmaları kapsamında sağlık çalışanlarına şiddete uğraması halinde "hizmetten çekilme" hakkının tanındığını anımsatan Tosun, sağlık çalışanının belirlenen yöneticisine sözlü ya da yazılı hizmetten çekilme talebinde bulunabileceğini anlattı.

Tosun, hastanelerden, 14 Mayıs - 1 Ekim 2012 tarihleri arasında 2 bin 94 sözel şiddet, 990 fiziksel şiddet olmak üzere toplam 3 bin 84 şiddet olayının rapor edildiğini, bakanlığın hukuk birimlerine 2 bin 106, adli mercilere de bin 982 olayın intikal ettirildiğini belirtti.

Sağlık Bakanlığı'nın, Kırıkkale Üniversitesi işbirliğiyle tüm Türkiye'yi kapsayacak şekilde bilimsel bir araştırma başlattığını ifade eden Tosun, Eylül 2012 itibariyle başlayan çalışmaya 22 bölgede 15 bin sağlık çalışanının katılımının gerçekleştirilmesinin hedeflendiğini söyledi.

-"Evladının öldürüleceği tehdidini almış bir hekimim"-

CHP Mersin Milletvekili Aytuğ Atıcı, Müsteşar Tosun'un sunumunda şiddetin neden arttığına yönelik bilgi bulunmadığını belirterek, sağlık çalışanlarına yönelik yapılacak araştırmanın soruları arasında da şiddetin neden arttığına yönelik bir soru bulunmadığını belirtti. Araştırmanın Sağlık Bakanlığı tarafından değil bağımsız bir araştırma şirketi tarafından yapılması gerektiğine işaret eden Atıcı, bu zamana kadar alınan önlemlerin çoğunun polisiye önlemler olduğunu, bu tarz önlemlerle de sorunun çözülemeyeceğini savundu.

"Şiddete maruz kalmış, ölüm tehdidi almış, evladının öldürüleceği tehdidini almış bir hekimim" diyen Atıcı, "hizmetten çekilme" hakkının da belirlenen yöneticinin yetkisine bırakılmasını eleştirdi. Atıcı, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Sağlık Bakanı Recep Akdağ'ın da hekimleri hedef gösteren açıklamaları olduğunu öne sürdü.

CHP Kocaeli Milletvekili Mehmet Hilal Kaplan da hükümetin yürüttüğü sağlıkta dönüşüm projesi ve hekimlere yönelik performans kriterlerinin şiddeti körüklediğini öne sürerek, hekimlerin bir günde en az 150 hastaya baktığını ve doğru teşhis koymasının zorlaştığını, bu ortamda da hasta ve yakınlarının şiddete başvurduğunu savundu.

-"Türk hekimlerine iğne bile yaptırmam diyen bir anlayışa geldik"-

MHP Mersin Milletvekili Ali Öz de hekimliğin ruhundan ve özünden tamamen uzaklaştığı, performans sisteminin hekimleri çöküntüye uğrattığı için şiddet olaylarının arttığını iddia etti. Sağlık Bakanlığı iletişim hattı SABİM'e hekimler hakkında yapılan şikayetlerin de hekimler üzerinde olumsuz etkisi bulunduğunu savunan Öz, Bakanlığa şikayet edilme korkusu yaşayan hekimlerin gergin olduklarını ve hataya sevk edildiklerini öne sürdü. Öz, "Beni Türk hekimlerine emanet edin anlayışından, Türk hekimlerine iğne bile yaptırmam diyen bir anlayışa geldik" diye konuştu.

Öz, hastanelerdeki güvenlik görevlilerinin de eğitimlerinin yetersiz olduğunu, siyasi referanslar ve adam kayırma yöntemiyle güvenlik elemanlarının belirlendiğini önü sürdü.

CHP Tekirdağ Milletvekili Candan Yüceer de Müsteşar Tosun'un sunumunu eleştirerek, çözüme yönelik öneriler bulunmadığını kaydetti. Performans sisteminin baştan sona hata olduğunu, hekimlere ekstralar yüklediğini savunan Yüceer, "Hastanın cebinden hekimin elini çekeceğim' diyen bir Bakan var. Sistem hataları ve haksız söylemler birleşince ortaya şiddet çıkıyor" dedi.

Muhabir: Kadir Karakuş

Yayıncı: Kudret Topçu - TBMM