PROF. DR. FATİH SATIL: BİTKİ ÇAYLARINI KARIŞTIRMAYIN

BALIKESİR Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatih Satıl, bitki çaylarının tüketilmesinde en iyi etkinin alınması için tek çeşit tüketilmesi gerektiğini söyledi. Çayların hazırlama ve tüketilmesi konusunda uyarılarda bulunan Prof. Dr. Satıl, "Tıbbi aromatik bitkiler de ilaçlar gibi yan etkileri olan bitkilerdir. O nedenle azı karar, çoğu zarardır" dedi.

Hava sıcaklıklarının düşmesi, nezle, gribal enfeksiyon gibi hastalıkların artmasıyla birlikte bitki çaylarının kullanımı da artıyor. Son yıllarda bitkisel ürünlere olan talebin yükselmesiyle birçok işyerinde bitkisel ürünlerin satışı yapılmaya başlandı. Ani hava değişiminin yaşandığı içinde bulunduğumuz günlerde hastalık risklerine karşı bağışıklık sisteminin zayıfladığını belirten Prof. Dr. Fatih Satıl, doğal yollarla takviye yapılmasının mümkün olduğunu belirtti. Prof. Dr. Satıl, "Ülkemiz bu noktada oldukça zengin. Çevremizdeki doğal tıbbi aromatik bitkileri kullanarak, bunların çaylarını içerek bağışıklık sistemimizi güçlendirmek mümkün. Tabi diğer yandan tıbbi aromatik bitkiler de ilaçlar gibi yan etkileri olan bitkilerdir. O nedenle azı karar, çoğu zarardır. Diğer bitkilerle de etkileşime girerek etkilerini arttırabilir veya azaltabilir. Kullandığımız ilaçlarla da etkileşime girebilir. Bu tür bitkileri kullanırken herhangi bir sağlık problemimiz varsa, doktorumuza danışarak bu bitkileri kullanmamız gerekiyor" dedi.

'ETKEN MADDELERİNİ BİLMEDİĞİMİZ BİTKİLERİ KARIŞTIRMAK HATALI SONUÇLARA YOL AÇABİLİR'

Prof. Dr. Satıl, bitkilerin organ türlerine göre kullanım şekillerinin değiştiğine dikkati çekti. Ambalajlı paketlerde bulunan bitkisel ürünlerin tercih edilmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Fatih Satıl, "Açıkta satılan ürünler oksijenle temas ederek, bitkinin etken maddelerinin, şifalı özelliklerinin azalmasına yol açar. Mümkün mertebe ambalajlı, üzerinde bitkin adı, TSE belgesi olan ürünleri almamız lazım. Açıkta satılan ürünler dış ortamla temas ederek zarar bileşiklerde üzerinde biriktirebilirler. Ayrıca hatalı uygulamalardan biri de, kış çayları adı altında karışım çayların kullanılması. Bilmediğimizi, etken maddelerini yakından tanımadığımız bitkileri karıştırmak hatalı sonuçlara yol açabilir. Bunlarda elde edebileceğimiz şifalı etkiyi azaltabilir. Mümkün mertebe tıbbi aromatik bitkileri tek tip olarak, tek başına, diğer bitkilerle karıştırmadan içmemiz gerekiyor. Çünkü bazı çayların uyarıcı etkisi varken, bazı çayların yatıştırıcı etkisi vardır. Karıştırdığımızda ondan elde edeceğimiz faydayı azaltma ihtimali olur. O nedenle biz uzmanlar olarak tek tip tıbbi aromatik çayların içilmesini öneriyoruz" diye konuştu.

SOĞUK ALGINLIĞINA KARŞI EKİNEZYA VE IHLAMUR

Ekinezya bitkisinin özellikle öksürük, soğuk algınlığı gibi semptomlarda vücut bağışıklık sistemini destekleyen tıbbi bir bitki olduğunu belirten Prof. Dr. Fatih Satıl, "Aynı şekilde ıhlamurda bu süreçte kullanabileceğimiz en doğal tıbbi aromatik bitkilerden biridir. Özellikle buharını solumak, burun tıkanıklığına iyi geliyor. Kendimizi iyi hissetmemizi sağlayan bir bitki. Tabi aynı zamanda nezle gibi, gribal enfeksiyon gibi, soğuk algınlığı gibi durumlarda da bronşlarımızı yumuşatıcı, balgam söktürücü özelliği nedeniyle ıhlamur çayını tercih edebiliriz. Günde 3 bardak bize şifa etkisi yapacaktır. Yine özellikle korona sürecinden çıktığımız şu günlerde zeytin yaprak çayı da boğaz ve ağız enfeksiyonlarında kullanabileceğimiz önemli bitkilerimizden birisi. Bu bitkiyi de yine 3-4 tane yaprağını, 5 ila 10 dakika arasında demleyerek günde 3 bardak kullandığımızda soğuk algınlığı gibi virütik enfeksiyonlara karşı bağışıklık sistemimizi güçlendirebiliriz" dedi.

HAZIRLANMA YÖNTEMLERİ DE DEĞİŞİYOR

Her bitkinin farklı hazırlama yöntemi olduğunu söyleyen Prof. Dr. Fatih Satıl, yaprak ve çiçek gibi narin organların demlenerek, kabuk gibi, kök gibi yapıların ise kaynatarak içilmesi gerektiğini anlattı. Bitki çaylarının hazırlanış şeklini anlatan Prof. Dr. Satıl, "Burada kullanacağımız suyun sıcaklığı da önemli. Önce suyu 100 dereceye kadar kaynattıktan sonra 5 dakika dinlenmeye bırakıyoruz. Yaklaşık 80 dereceye inmiş sıcak suyumuzu, bitkinin üzerine aktarmamız lazım. Tabii burada yine mümkün mertebe kapaklı fincan kullanmak ya da french press dediğimiz çay demleme aparatlarını kullanmak önemli. Çünkü bu şifalı bitkilerdeki etken maddelerin çoğu uçucu yağlara sahiptir. Bu maddelerin uçmasını engellememiz lazım. O nedenle kapaklı olan ürünler etkili olur. 5-10 dakikaya kadar demledikten sonra içmemiz gerekiyor. Eğer tatlandırma ihtiyacımız varsa, süzme bal tercih etmemiz lazım. Bu hem de etken maddenin daha etkili olmasını sağlayacaktır." (DHA)