Böceklerin Kara Kutusu Çözüldü

Kadavra üzerine yerleşen böcekler, veraset davalarında kimin önce öldüğünü ve ölüm saatinin belirlenmesinde önemli rol oynayacak.

Farklı mevsimlerde kadavralara yerleşen böcek türlerinin tespiti, adli entomolojide bir cinayetin hangi yerde ve ne vakit işlendiği ve cesedin bir yerden bir yere taşınıp taşınmadığını, veraset davalarında kimin önce öldüğünü ve ölüm saatinin belirlenmesinde kullanılacak.

Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Adli Entomoloji Uzmanı Doç. Dr. Osman Sert, bazı böceklerin yaşam döngülerinin incelenmesi ve cesede geliş zamanlarından yararlanılarak ölüm zamanının tahmin edilmesine katkı sağlıyor.

Sert, böceklerin kara kutusunu çözdüklerini belirterek, "Biz Adli böcek bilimi ile çalışmaktayız. Daha önceki yaptığımız çalışmalar ilave olarak yeni bir çalışma ve yapmış ve bitirmiş durumdayız. Bu uluslararası bir dergide de yayınlandı. Bu çalışmada böceklerin kara kutusu diyebileceğimiz kozasında geçen sürenin tespiti yapılmıştır. Ana karnındaki çocuğun gelişimi gibi böceklerde de koza içerisindeki gelişim çok uzun sürmektedir ve içeride ne olduğu bilinmemektedir. Dolayısıyla bu dönemdeki geçen sürenin ne olduğunu tespiti oldukça önem taşımaktadır" dedi.

Koza dönemindeki gelişimin incelenmesi, öldürülüp araziye atılmış üzerinden uzunca bir zaman geçmiş cesetlerde önem kazandığını ifade eden Sert, şunları söyledi:

"Böcek gelişiminin larva dediğimiz ya da kurtçuk dediğimiz dönemi bitirmiş ve pupa dediğimiz dönüşüm dönemine başlamıştır. Dolayısıyla bu dönüşüm dönem gelişimin yüzde 50 civarındadır. Bu eğer bilinmezse doğru zaman tahmini yapılamamaktadır. Bu sıkıntıyı tespit ettiğimiz için dünya ile aynı anda çalışmaya başlayarak iki tane master tezi yaptırdık. Bu tezlerde dünyada hiç birinde olmayan bir şekilde her saat başı kesim yaparak saatlik gelişimini izledik. Dünyada benzer çalışmalar vardır ancak bunların hassasiyeti 24 saatte birdir. Bizimkisi ise her saat başından itibaren olması bakımından önem taşımaktadır. Biz şu anda kozadaki gelişimi saat saat gelişimini çıkarmış ve herhangi bir olay olduğunda bunu kullanabilecek haldeyiz."

"3 ÇEŞİT BÖCEK TÜRÜNÜN GELİŞİM DÖNEMİNİ TESPİT ETTİK"

Yaygın 3 çeşit böcek türünün gelişim süreleri tespit ettiklerini belirten Sert, "Yakın zamanda üzerinden kısa zaman geçmiş ölüm olaylarında bir larva dönemini kullanmaktayız. Eğer üzerinden sıcaklığa da bağlı olarak uzun zaman geçtiyse örneğin, iki, üç haftalık bir cesetse mutlaka bu pupa döneminin bilinmesi lazım. Bilinmediği takdirde asla sağlıklı tahmin yapmak imkanı yoktur. Mutlaka bu bilgi olmak zorundadır. Dolayısıyla şu anda biz cesetlerde yaygın üç tane türün pupa dönemindeki gelişimini tespit ettik. Pupalar her saat başı kesilerek fotoğrafları çekilmiştir. Bu fotoğraflarla elimizde bir katalog oluşmaktadır. Bu kataloğa bakarak biz sıcaklıklarını da dikkate alarak her saat gelişmeyi elimizdeki örnekle karşılaştırarak zaman tahminin ne olabileceği üzerinde yorumlar yapmaktayız. Doğruya yakın sonuçlar ortaya çıkmaktadır" diye konuştu.

"BÖCEKLER VERASET DAVALARININ ÇÖZÜMÜNDE ETKİLİ OLACAK"

Veraset davalarının kimin önce kimin sonra öldüğünün önemli bir sorun olduğunu ifade eden Sert, şöyle devam etti:

"Böceklerin adli sistemde yaptıkları bir önemli fayda daha vardır. Özellikle veraset davalarında kimin önce kimin sonra öldüğünün önemli olduğunu biliyoruz. Mal paylaşımı açısından bunun oldukça önemi vardır. Biz yine larvaları, sinekleri kullanarak kimin önce kimin sonra öldüğünü bulabiliriz. Saat farkını ya da gün farkını tespit ederek bulabiliriz. Dolayısıyla verasetteki paylaşıma da çok önemli katkılar sağlayabilmekteyiz."

Ceza Yasasına göre, kişi çocuklarla, eşlerin arasındaki geçişinde ölüm saatinin net belli olması gerektiğini söyleyen Sert, "Eğer bir belirsizlik varsa mal her iki tarafa, yani erkeğin tarafına ve kadının tarafına eşit olarak paylaşılmaktadır. Eşlerin birinin ölümünden sonra çocukların aralıkla öldüğü tespit edilmiş olunursa bu durumda mal eşlerden birine tamimiyle geçebilmektedir. Bu bizim veraset hukuku açısından oldukça önemlidir. Yargıda da avukatlarımız arasında da tabi ki yasayı bilmektedirler ancak böyle bir yöntemle bunun tespit edilebildiğini bilmemektedirler. Böyle bir olay olduğunda bizim katkımızda olacaktır" diye açıkladı. - ANKARA