"Organ Nakli ve Organ Bağışının Önemi" Paneli

İnönü Üniversitesi Karaciğer Nakli Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Sezai Yılmaz, "Gidip herhangi bir merkezden kart almak organ bağışı anlamına gelmez. Bir yakınımız, bir tanıdığımız öldüğü zaman onun organlarını bağışladığımız zaman, bu gerçekte aktüel olarak organ bağışı anlamına gelir" dedi.

Yılmaz, Malatya Kongre ve Kültür Merkezinde düzenlenen "Organ Nakli ve Organ Bağışının Önemi" konulu panelde yaptığı konuşmada, 2002'de Türkiye'de 700 organ nakli gerçekleştirildiğini belirterek, 2012'de bu sayının 4 binlere geldiğini söyledi.

Organ nakillerinin arttığını ancak kadavradan yapılan bağışların sabit olduğunu vurgulayan Yılmaz, şöyle konuştu:

"Bağışı daha çok canlılardan alıyoruz. Bir hastanın annesi, babası, çocuğu geliyor. 'Anamı kurtar', 'babamı kurtar', 'çocuğumu kurtar', 'benim karaciğerimin yarısını değil, hepsini al' diyor. 'Böbreklerimin ikisini de al' diyor. Böyle fedakar bir toplum ama malesef bir yakınımız öldüğü zaman asla onun organlarını bağışlamıyoruz. Burayı aşamıyoruz. Türkiye'de Avrupa'daki bütün ülkelerin önünde, milyon nüfus başına oranladığımız zaman, Amerika'dan bile daha fazla nakil yapılıyor ama nasıl nakil yapılıyor? Canlıdan nakillerle biz bu açığı kapatıyoruz. Gidip herhangi bir merkezden kart almak organ bağışı anlamına gelmez. Bir yakınımız, bir tanıdığımız öldüğü zaman onun organlarını bağışladığımız, onay verdiğimiz zaman, bu gerçekte aktüel olarak organ bağışı anlamına gelir."

Malatya'da yılda 40'ın üzerinde organ bağışı olması gerektiğini, buna karşılık yılda en iyi sayının "2, 3, 4" olduğunu dile getiren Yılmaz, "Ülkemiz genelinde milyon nüfus başına 5 bağış yapılıyor. Batıda sayılar daha iyi. Doğu daha yeni kıpırdanıyor. Organ bağışı olmayınca da canlı vericili nakiller olan böbrek nakli, karaciğer nakli, bu hastalar bir şekilde akrabalarından o organını alıyorlar. Durumu kurtarıyorlar ama kalp nakli, akciğer nakli, kornea nakli bekleyen insanlar ölüyorlar" ifadelerini kullandı.

Prof. Dr. Yılmaz, Amerika'da beyin ölümü gerçekleşmiş kişilerin yüzde 92'sinin organ bağışı için kullanıldığını belirterek, Türkiye'de bu oranın yüzde 14 olduğunu kaydetti.

İnsanların "vücut bütünlüğünün bozulması, dini, çevrenin ayıplaması" gibi nedenlerle ölen yakınının organlarını bağışlamadığını aktaran Yılmaz, "Sadece kendi ailelerinden biri hasta olduğu zaman 'evet, bu doğru bir şey' diyorlar" dedi.

"Organ naklinde daha duyarlı olmamız gerekiyor"

İl Sağlık Müdürü Nail Umay da Malatya'da 2002 yılında kadavradan yapılan nakil sayısının 3 olduğunu belirterek, şu bilgileri verdi:

"Bu sayı 2012 yılında 47'ye çıktı, 38'i karaciğer, 9'u böbrek nakli. 2013 yılında ise bu sayı 42 oldu. 32'si karaciğer, 10'u böbrek. İlimizde karaciğer nakli ciddi anlamda gerçekleştiriliyor olmasına rağmen son 5 yıla baktığımız zaman 249 tane kadavradan nakil gerçekleştirilmiş. Canlı donörden yapılana baktığımızda 2002 yılında herhangi bir kayıt yok. 2012 yılında 171, 2013 yılında 201, 2008-2013 yılı arasında toplam 711 nakil yapılmış."

İnönü Üniversitesi Karaciğer Nakli Enstitüsünün yakında Türkiye'nin sayılı karaciğer nakil merkezlerinden biri olacağını savunan Umay, "Buna rağmen Malatya'da organ bağışında çok çok gerilerdeyiz. Dünya genelinde nakillerin yüzde 75-80'i kadavradan nakil, yüzde 20-25'i canlılardan yapılmakta ama ülkemizde nakillerin yüzde 75'i canlılardan yapılmakta. Öldükten sonra toprak olacak organlarımızın yaşam umuduyla bekleyen, yıllarca hastalıkların pençesinde boğuşmuş insanlara naklinde toplum olarak daha duyarlı olmamız ve üzerimize düşen vazifeyi gerçekleştirmemiz gerekiyor" diye konuştu.

İl Müftüsü Hacı Yusuf Gül de başka çare olmadığında, bazı şartlara uyulmak kaydıyla nakil yoluyla tedavinin caiz olduğunu söyledi. - Malatya