Ölüler Bayramı İstanbul Cervantes Enstitüsü'nde

İspanyol dönemi öncesinden gelen bu gelenek, Hristiyan kutlaması olan Tüm Azizler Günü ile Ölüler Günü'nü (1 ve 2 Kasım) bir araya getirerek, önce Orta Amerika'da, daha sonra ise ABD'de kadar yayılarak Meksika kolonilerinde kutlanmaya başlamıştır. Günümüzde halen gerçekleştirilmekte olan bu kutlama, en tanınmış bayramlardan biri olan Cadılar Bayramı ile de karşılaştırılmaktadır.

Meksika kültürü ölümle çok yakın ve ilginç bir şekilde ilgilenmektedir, öyle ki kutlanan bu bayramda yaşayanların dünyasındakiler ve ölüp aramızdan ayrılmış olanlar birlikte temsil edilirler. Çok renkli bir kutlama olan bu günde, -Katolik dünyasındaki diğer ülkelerde kutlanan kasvetli Ölüler Günü'ne zıt bir şekilde-, artık aramızda olmayan aile üyeleri, arkadaşlar ve tanıdıklarını anarak, herkes için büyük bir gizem teşkil eden ölüm temasıyla daha tanışık hale gelir, insan hayatının karşı konulamaz sonu olan ölümü kabullenerek, geleceği ana alışmaya başlarız. Çünkü bu kutlamalarla alışmakta olduğumuz fikir, yalnızca ölümün kendisi değil, onu takip ederek gelecek olan yer altındaki yaşam kavramıdır.

Bu kutlamaların olduğu tarihler için, Ankara'da bulunan Meksika Büyükelçiliği ve İstanbul Cervantes Enstitüsü birlikte kültürel bir program hazırlayarak, Meksika kültürünün zenginliğini, hissiyatını ve korkulan bir kavram olan ölümle geliştirdiği sıradışı ilişkiyi tanıtmayı amaçlıyor.

Ölüler Günü için gerçekleştirilen geleneksel etkinliklerden biri de Ölüler Sunağı. Hayatını kaybeden bir kişi için (bir aile üyesi veya bir arkadaş) hazırlanan küçük bir altara, kişinin sevdiği farklı objeler, oyuncaklar, yemekler ve şekerlemeler konulur.

Etkinlikler 31 Ekim günü, iki Ölüler Sunağı'nın açılmasıyla başlayacak. Sunaklar, büyük edebi yaratımların vatanı olan Meksika'nın dünyaya kazandırdığı en önemli isimlerden olan yazarlar Carlos Fuentes (1928-2012) ve Carlos Monsiváis (1938-2010) anısına hazırlanacak. Carlos Fuentes, Latin Amerika edebiyatının en tanınmış isimlerinden biri olmuş, eserleri bir çok dile çevrilmiştir. Modern edebiyatın önemli yapıtları olarak görülen Artemio Cruz'un Ölümü, Koca Gringo ve Bizim Toprak gibi eserlere imza atmış, İspanyolca yazılan edebiyatın en önemli ödülü olan Cervantes Ödülü'ne, 1987 senesinde layık görülmüştür. Monsiváis ise Meksika toplumuna ışık tutan muhteşem bir gazeteci olmuş, kuşağının en önemli entelektüel önderlerinden biri olarak anılmıştır. Her ikisi de mizah duyguları ve eleştirel yaklaşımlarıyla Meksika kültürünün yeri doldurulamaz isimleri olmuşlardır.

Etkinliğe, Türkiye'deki Meksika Büyükelçisi Sn. Jaime García Amaral da katılarak, bu iki yazarın anısına kurulacak olan iki Ölüler Sunağı'nın resmi açılışını gerçekleştirdikten sonra, bu gelenekle ilgili kısa bir sohbet gerçekleştirecek.

Ölüler Günü'nü kendine odak noktası olarak alan Meksika Haftası, daha sonra günümüz Meksika edebiyatının önemli yazarlarından olan Álvaro Uribe ve Tedi López Mills'in konferanslarıyla devam edecek, aynı zamanda argümanlarının temel noktası olarak Ölüler Günü kutlamasını veya iki dünya arasındaki (yaşayan ve ölülerin dünyası) ilişkileri alan bir film seçkisinin izlenebileceği sinema günleri de takip edilebilecek etkinlikler arasında yerini alacak. İstanbul Pera Müzesi'nde gerçekleştirilecek gösterimlerde, klasik niteliğinde olan Macario (1960), güncel komedilerden My Mexican Shivah (2007) gibi uzun metrajların yanı sıra izlenebilecek kısa metrajlarla birlikte, bu geleneksel bayramın ve ölüm temasının Meksika'daki farklı kuşaklardan gelen film yapımcılarını nasıl etkilediği daha yakından incelenebilecek.

Etkinlikler:

Ölüler Sunağı

Açılış: 31 Ekim 2012

Saat: 19:30

Yer: İstanbul Cervantes Enstitüsü/ Tarlabaşı Bul. – Zambak Sk. No 25 Taksim

Meksika Büyükelçisi'nin katılımıyla

Sunum ve sohbet Türkçe'ye çevrilecektir.

Giriş ücretsizdir.

Konferans: İki Edebi Ölüm

Álvaro Uribe ve Tedi López Mills

5 Kasım Pazartesi

Saat: 19:30

Yer: İstanbul Cervantes Enstitüsü

Konferans Türkçe'ye çevrilecektir.

Giriş ücretsizdir.

Sinema Günleri: Meksika Sinemasında Ölüler Günü

1-18 Kasım

Yer: Pera Müzesi

Gösterimler İspanyolca, Türkçe altyazıyla.