Nesli Tükenen Tıbbi Aromatik Bitkileri Köylüler Koruyacak

MERVE TOPUZ - Türkiye'deki 9 bine yakın tıbbi aromatik ve endemik bitkinin bin 500'ünün bulunduğu Sivas'ta, yanlış zamanda ve şekilde hasat nedeniyle geleceği tehdit altında olan tıbbi aromatik bitkilerin neslini korumak amacıyla Cumhuriyet Üniversitesince (CÜ) başlatılan proje kapsamında köylülere eğitim verilecek.

CÜ Sivas Meslek Yüksekokulu Öğretim Üyesi ve proje koordinatörü Yrd. Doç. Dr. Esra Uçar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, tıbbi aromatik bitkilerin tıbbi amaçla tüketilen, ilaç sektöründe ve alternatif tıp alanında kullanılan, sağlığa faydalı bitkiler olduğunu söyledi.

Sivas'ın endemik ve tıbbi aromatik bitki açısından zengin olduğunu aktaran Uçar, "Türkiye'de, 9 bine yakın tıbbi aromatik ve endemik bitki çeşidi var. Bunların yaklaşık bin 500'ü Sivas'ta yetişiyor ve 420'si endemik." dedi.

Uçar, tıbbi aromatik bitkilerin doğadan direkt toplandığını belirterek, "Bu bitkilerin kültüre alımı çok az. Bir çoğu doğadan yanlış zamanda toplandığı için tükenme tehlikesiyle karşı karşıya. Bu bitkilerin sabahın erken saatlerinde, güneş tam tepeye çıkmadan toplanması gerekiyor ama böyle yapılmıyor. Köylüler bu bitkileri günün her saatinde toplayabiliyor. Toplandıktan sonra yanlış yöntemlerle kurutuluyor. Direkt güneşte kurutulduğunda bitkilerin etken maddelerinde kayıplar meydana geliyor." diye konuştu.

Tıbbi aromatik bitkiler üzerine çalıştığını dile getiren Uçar, bu bitkilerin doğru toplanması konusunda "Tıbbi ve Aromatik Bitkilerin Kültüre Alınması ve Endüstride Kullanımının Yaygınlaştırılması" adlı proje hazırlayarak Orta Anadolu Kalkınma Ajansına (ORAN) sunduğunu aktardı.

Uçar, projenin 130 bin lira maliyeti olduğunu ve kabul edildiğini anlatarak, şunları kaydetti:

"Sivas tıbbi ve aromatik bitki çeşitliliği açısından zengin bir il. Bu bitkilerin bir çoğu da sadece bu bölgede yetişiyor. Bu bitkilerin değerlendirilmesi gerektiğini düşünerek bir proje hazırladık. Bitkileri kültüre almak, bitkilerin toplanması, hasadı, kurutulması sırasında yapılan yanlışların giderilmesi üzerine bir çalışma gerçekleştirdik. Tıbbi ve aromatik bitkiler zaman içerisinde tükenme tehdidiyle karşı karşıya çünkü köylüler bunu yanlış zamanda ve şekilde topluyor. Genelde de kökleriyle topluyorlar. Bu bitkiler, tohumlaşıp etrafa tohumunu saçmadan kökten toplandığı zaman bir daha o bitki orada yetişmiyor. Aynı yanlış sürekli yapıldığı sürece o bölgedeki bitki çeşitliliği azalıyor."

Projeyle nesli tükenmekte olan bitkilerin kültüre alınarak devamlılığının sağlanmasını amaçladıklarını dile getiren Uçar, "Bitkilerin toplanmasında, kurutulmasında ve saklanmasında yapılan yanlışların düzeltilmesi için köylülere eğitim verilecek. Eğitimlerde bitkilerin ne zaman ve nasıl toplanması gerektiği, kurutma koşullarıyla ilgili kapsamlı bilgiler verilecek. Bitki toplamayla ilgili belirli materyaller dağıtılacak. Amacımız sağlığa faydalı bu bitkilerin neslinin devamlılığını sağlamak. Eğitimleri de ilkbahar döneminde yapmayı planlıyoruz." ifadelerini kullandı.

Sivas'ta sarı kantaron, civan perçemi, aslan pençesi, madımak, kekik gibi bitkilerin sıklıkla ve yanlış yöntemle topladığına dikkati çeken Uçar, zamanla bu bitkilerin neslinin tükenmesiyle karşı karşıya kalınabileceğini söyledi.

Uçar, proje kapsamında verilecek eğitimle köylülerin bilinçlendirileceğini ve bu şekilde tıbbi aromatik bitkilerin geleceğini güvence altına almak istediklerini sözlerine ekledi.