Mustafa Levent Sungur: Mimarlar Yarışacak, Tasarımlar Gelişecek

BAŞBAKANLIK Toplu Konut İdaresi (TOKİ) Toplu Konut Projeleri ve Araştırması Daire Başkanı Mustafa Levent Sungur büyük projelerde ihale yoluyla çalışıldığı için en düşük ücreti veren mimarların ihaleyi kazandığını, bu nedenle tasarımın bazen geri planda kaldığını belirtti. Mustafa Levent Sungur, bunun önüne geçmek için TOKİ olarak yarışmalar düzenlediklerini söyledi.

"TOKİ'NİN KURULUŞU 1924 ERZURUM DEPREMİ'NDE DAYANIYOR"

Dünya Mimarlık Günü'nün kutlandığı 2-6 Ekim Mimarlık Haftası etkinlikleri kapsamında düzenlenen "İşverenlerle Mimarlık" oturumunda konuşan Sungur, TOKİ'nin kuruluşunun Erzurum'a bağlı Horasan'da 13 Eylül 1924 tarihinde meydana gelen depreme dayandığını söyledi.

Sungur, o dönemde oluşturulan Eytam Sandığı'nın (Eytam Sandıkları Osmanlı'da yardıma muhtaç kesim için İdarelere bağlı olarak bulunuyordu) daha sonra Emlak Bank Yapı Şirketi için kullanıldığını, sonrasında 1984'te kanunla TOKİ'ye devredildiğini anlattı. Sungur, Marmara Depremi sonrası bu konuda hala yeterli hızda sonuç üretilemeyince, yeni afet yasası ile buna hız verilerek TOKİ'nin yetkilerinin genişletildiğini ifade etti.

"EN DÜŞÜK FİYATI VEREN MİMAR İŞİ ALIYOR, MİMARLIK ÜRETİMİ SEKTEYE UĞRUYOR"

7 İklim 7 Bölge Mahalle Kentsel Tasarım Fikir Yarışması ile TOKİ'nin gereksinim duyduğu fikirleri mimarlardan duymayı amaçladıklarını ve bunu bir iletişim, felsefi düşünme ortamı olarak gördüklerini belirten Sungur, böylece mimarların daha paylaşımcı bir ortamda fikirlerini aktarabileceklerini ve TOKİ'nin de kurum olarak bunlardan beslenebileceğini ifade etti. Sungur, bu yarışma modeli dışında, eskiden beri mimarlarla Kamu İhale Kanunu gereğince danışmanlık hizmetleri kapsamında çalıştıklarını ifade etti. Proje üretimini açık ihale ya da ön ihale ile de yarışmaya açtıklarını, ancak en düşük fiyatı veren mimarın işi alması nedeniyle ne yazık ki kaliteli mimarlık üretiminin sekteye uğradığını ekledi.

"UZUN VADELİ ÇÖZÜM KÜLTÜR"

Mimarlık kültürünün önemine vurgu yapan Sungur ayrıca, "Ortak paydada paylaşılan kültürdür. Kültürü oturtamadığınız zaman yönetim kanunla mümkün oluyor. Buysa kısa vadeli bir çözümdür. Uzun vadeli çözüm ise bu kültürün oluşmasıdır. Kamu idareleri, mimarlarla ilişkisinde uymak zorunda olduğu kamu idare kanunu çerçevesinde ihaleler düzenliyor. Bu ihaleler kapsamında yarıştırılan şey ne yazık ki fiyat oluyor. En düşük fiyatı veren kazanıyor. Estetik kaygısı yerini başka kaygılara bırakıyor. Bize yapılan eleştirileri aşmak için yarışmalar düzenleme gayretindeyiz. Fiyatın yarıştığı bir yerde tek çözüm bu. Yarışma kültürünü ve mesleki saygınlığı geliştirmeyi hedefliyoruz" dedi.

"YAPMAYI PLANLADIĞIMIZ PROJENİN "TESLİM ZAMANI DÜNDÜ"

Tasarımın süreç gerektirdiğini, kamu idarelerinin ise hükümet programları doğrultusunda yatırım ve iş yaptıklarını söyleyen Sungur, eğer zamanında yatırım yapılmazsa işin rafa kalktığını, zamanı iyi değerlendirmenin mimar için de önemli olduğunu, bu nedenle bugün raflarda birçok projenin yattığını belirtti.

Bir kişinin yerine bir idarenin işveren olmasının özellikle zaman kullanımı açısından fark yarattığına dikkat çeken Sungur, işlerin yukarıdan hep "teslim zamanı dündü" şeklinde geldiğini, bunu mimara aktarırken iyi brief verme ve zaman yönetimi anlamında TOKİ'nin kritik bir noktada durduğunu ifade etti. Mesleki kontrollük anlamında mimarlara görev verilmesini ve yapılan projelerin kullanıcı geri dönüşlerinin aktarılmasını çok önemsediklerini söyleyen Sungur, son dönemde bu konulara ağırlık verdiklerini anlattı.

ERA Mimarlık Kurucusu Prof.Dr. Ertun Hızıroğlu'nun moderatörlüğünü yaptığı oturuma Beykent Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi Prof.Dr. Şengül Öymen Gür, İstanbul Bilgi Üniversitesi Mimarlık Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şebnem Yalınay Çinici, DEÜ Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi, İkiartıbir Mimarlık Kurucu Ortağı Doç. Dr. Deniz Dokgöz ile Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Öğretim Üyesi ve Azaksu Mimarlık Kurucu Ortağı Doç. Dr. Adnan Aksu konuşmacı olarak katıldı.

2-6 Ekim 2017 tarihleri arasında Yapı-Endüstri Merkezi (YEM)'de gerçekleşen Mimarlık Haftası etkinliklerinde mimarlık, paydaşların gözünden mercek altına alındı.