Muğla'da Halet Çambel'e Vefasızlık

Muğla'nın Marmaris İlçesi'nin eski Kaymakamı İsa Küçük'ün Akyaka Beldesi'ndeki mimariyi dünyaya tanıtan mimar Nail Çakırhan'ın eşi Halet Çambel için yazdığı 'Halet Abla Destanı' kitabı, aynı isimle sahneye uyarlandı. Ancak oyuna Muğla belediyeleri sahip çıkmadı. Tiyatro sanatçısı Celil Yağız "Muğla Belediyesi başta olmak üzere yedi ilçe ve belde belediyesine teklif götürüldü ama hiçbirisi oyunun sahnelenmesini istemedi" dedi.

Marmaris'te 1998- 2003 yılları arasında Kaymakamlık yapan İsa Küçük, Akyaka mimarisini dünyaya tanıtan merhum mimar Nail Çakırhan'ın halen beldede yaşayan eşi Halet Çambel için 254 sayfalık şiir kitabı yazdı. Küçük, kitabının önsözüne 'Halet Abla Destanı hem gerçek hem de bir düştür. Destanı Halet Abla yazdı, ben kaleme aldım. Yazılan bölüm gerçek, kaleme alınan bölümü düştür' diye yazdı. Kitap, aynı isimle oyunlaştırılıarak sahneye uyarlandı. Oyun, Muğla'da sadece 10 Temmuz 2012 tarihinde Marmaris İçmeler'de sahnelenirken, ülke genelinde Adana, Osmaniye, Kadirli, Ankara, Bartın, Düzce ve İstanbul'da seyirci karşısına çıktı ve beğeniyle izlendi.

Oyunu sahneleyen ve halen İstanbul'da oynayan Celil Yağız, Muğla'daki ilgisizliğe tepki gösterdi. Yağız, "Bu bir Türkiye gerçeği. Bunun için tek laf söylenebilir, çok yaralayıcı bir şey. Halet Çambel'e Muğla'nın kendi toprakları sahip çıkacak önce. Onlar sahip çıkarsa başkaları da sahip çıkar. Yerelden evrenselliğe ancak böyle çıkılır" dedi.

Oyunun sahnelenebilmesi için İstanbul ile Muğla arasındaki yol masrafları ile ekibin konaklama giderleri dışında ek bir ücret istemediklerini belirten Celil Yağız, "Tek oyun için 3-4 bin liralık bir gider gerekiyor. Eğer bu birkaç oyun olursa oyun başına 2 bin lira gibi bir rakam talep ediliyor. Muğla Belediyesi başta olmak üzere yedi ilçe ve belde belediyesine teklif götürüldü ama hiçbirisi oyunun sahnelenmesini istemedi. Gerekçeleri de çok fazla gider olduğu şeklindeydi. Oysa bu oyun Adana, Osmaniye, Kadirli, Ankara, Bartın, Düzce ve İstanbul'da büyük beğeni kazandı. Hatta hala İstanbul'da devam ediyor. Marmaris'teki oyun da belediye değil, Marmaris Kültür Merkezi ve Kalimerhaba Derneği sayesinde sahnelenebildi" dedi.

--- KUTU ---

HALET ÇAMBEL KİMDİR?

Almanya'da askeri ateşelik görevini yapan ve Atatürk'ün yakın arkadaşlarından Hasan Cemil Bey (Hasan Cemil Çambel) ile dönemin Berlin Büyükelçisi'nin kızı Remziye hanımın üçüncü çocuğu olarak 27 Ağustos 1916'da dünyaya geldi. Birinci Dünya Savaşı sonrasında anne ve babası ile bir süre İsviçre ve Avusturya'da yaşadıktan sonra 8 yaşında Türkiye'ye geldi. Ortaokul ve liseyi Arnavutköy Kız Koleji'nde okudu. Sanat tarihi öğretmeni ve İstanbul'un tarihi mekanlarına düzenlediği geziler lise yıllarında onu derinden etkiledi. Bu arada eskrim sporunda ustalaştı. Daha sonra Paris'e giderek Sorbonne Üniversitesi'nde arkeoloji okudu. Eskrim dalında olimpiyatlarda Türkiye'yi temsil etti. 1940'ta İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde asistan olan Çambel, doktorasını da aynı üniversitede yaptı. Ardından iki yıl Almanya'da Saarbrscken Üniversitesi'nde konuk öğretim üyesi olarak çalıştı. Türkiye'ye döndükten sonra o dönemde Tan Gazetesi'nde çalışan bir gazeteci-yazar olan Nail Çakırhan (mimar kimliğini sonradan edinmiştir) ile tanıştı ve bir süre sonra evlendi. 1950'lerin başında o dönemde Adana'nın bir ilçesi olan, günümüzde Osmaniye'ye bağlı Kadirli yakınlarındaki Karatepe Hitit siti ile karşılaşması kariyerini belirleyici gelişme oldu. 2005 yılında Hollanda'nın kültür ve kalkınmaya hizmet edenlere verdiği Prens Claus ödülünün sahibi oldu. - Muğla/ Marmaris