Dara Antik Kentindeki kazıda 1400 yıllık ampulla bulundu

Mardin'de tarihi dokusu ve kültürel yapısıyla dikkati çeken Dara Antik Kenti'nde 1400 yıllık kilden yapılmış dini amaçlarla kullanılan iki kulplu yuvarlak kap olan ampulla bulundu.

Merkez Artuklu ilçesine 30 kilometre uzaklıktaki Oğuz Mahallesi'nde yer alan ve " Mezopotamya'nın Efes'i" olarak nitelendirilen Dara Antik Kenti'nde, 30 yılı aşkın süredir yürütülen bilimsel kazı ve araştırmalarla bugüne kadar çeşitli dönemlere ait çok sayıda mimari kalıntı ortaya çıkarıldı.

Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü, Türk Tarih Kurumu, Mardin Valiliği, Büyükşehir Belediyesi, Dicle Kalkınma Ajansı, Kültür ve Turizm İl Müdürlüğü ile Müze Müdürlüğü'nce 2021 yılı kazı sezonu sona erdi.

Bu sezon da birçok eserin gün yüzüne çıkarıldığı bölgede son olarak iki yüzünde Aziz Menas'ın figürü, iki yanında deve figürü, üst kısmında da hac motifleri bulunan 1400 yıllık ampulla bulundu.

"Bu gösteriyor ki; 6. yüzyıl itibarıyla Dara'dan Ebu Mena'ya hac yolculuğu söz konusu"

Kafkas Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Kazı başkanı Doç. Dr. Hüseyin Metin, gazetecilere, kazı çalışmalarının titizlikle yürütüldüğünü 2021 yılı kazı sezonunun sona erdiğini söyledi.

Birçok eserin ortaya çıkarıldığı kazılarda en dikkat çeken eserin ise üzerinde 1400 yıl önce Mısır'da doğan ve Hristiyan katliamları sonucu öldürülen Aziz Menas'ın figürü bulunan ampulla olduğunu aktaran Metin, ampullanın Dara Antik Kenti'nin 2019 yılında kazı çalışmalarına başlanan agora bölümünde ortaya çıkarıldığını kaydetti.

Metin, "Çalışmalarla askeri garnizon kentinde sivillerle ilgili de geniş bilgilere sahip olduk. Bu açıdan 2021 buluntusu olan 'Menas Ampullası' oldukça önemli. İskenderiye yakınlarındaki Ebu Mena'da üretilen bir malzemenin Dara Antik Kentinde bulunması önemli. Ampulla, antik dönemde kutsal merkezlerde hac vazifesini gören hacıların gittiği yerlerden memleketlerine götürdüğü bir nevi günümüzün koku kaplarına benziyor. Bu da gösteriyor ki; 6. yüzyıl itibarıyla Dara'dan Ebu Mena'ya bir hac yolculuğu söz konusu." dedi.

"6. yüzyılda Dara'nın uluslar arası ticari ve dinsel ağa sahip olduğunu göstermekte"

Ampullanın oldukça standart bir forma sahip olduğunu dile getiren Metin, ampullanın iki yüzünde Aziz Menas'ın figürü, iki yanında deve figürü, üst kısmında da hac motifleri bulunduğunu belirtti.

Metin, şunları kaydetti:

"Deve figürlerinin ampullaya işlenmesinin nedeni 3. yüzyıl sonlarında Frigya bölgesinde asker olan Ebu Menas'ın Hristiyan olması ile askerden ayrılması ve bir izdivaca çekilmesi söz konusu. İmparator tarafından öldürüldükten sonraki dönemlerde Aziz Menas'ın müritleri tarafından naaşı alınıp İskenderiye'ye doğru götürülüyor. Develerin diz çökmesi ile burada bir yapı kompleksi yapılıyor. Yapı kompleksi sadece bir kiliseden ibaret değil, yanında birçok yapı da bulunmakta. Sonraki dönemlerde burası bir ziyaret, hac merkezi oluyor. Yani Hristiyanlar Ebu Mena'ya giderek burada hac vazifesini yapmış oluyor. Dolayısıyla 6. yüzyıl itibarıyla böyle bir uluslararası sirkülasyon söz konusu."

Bu malzemelerin farklı yerlerde, İskenderiye'de, Anadolu'nun bazı bölümlerinde, Avrupa'nın bazı kısımlarında bulunmasının söz konusu olduğunu dile getiren Metin, "Özellikle batı Anadolu da bulunan ampullaların formları oldukça farklı. Ebu Mena da üretilenler çok standart bir forma sahip ve Anadolu'da çok da örneği bulunmamakta. Bu açıdan Dara da bulunan bu tekil buluntu 6. yüzyıl itibarıyla Dara'nın sadece bölgesel bir nitelikte olmadığı, uluslararası ticari ve dinsel bir ağa sahip olduğunu göstermekte." ifadelerini kullandı.

Doç. Dr. Metin, önümüzdeki yıllarda yapılacak kazılarla sivil halkın günlük ve dini yaşamıyla ilgili çok fazla bulguya ulaşacaklarına inandıklarını aktardı.