Manisa Barosu'ndan Kamu Denetçilerine Soma Raporu

Soma İlçesi'ndeki maden faciasıyla ilgili incelemelerde bulunup, rapor hazırlayacak olan Kamu Denetçisi Abdullah Cengiz Makas ve beraberindeki 5 kişilik uzman heyet, Soma programı öncesinde Manisa Barosu Başkanı Zeynel Balkız'ı ziyaret etti. Kamu denetçilerin sivil toplum kuruluşları ile ortak çalıştığına vurgu yapan Makas, "Kamu denetçiliği klasik anlamda teftiş değil, yargılama da değil. Kamu denetçiliği sivil topluma devletin en yakın kurumu. Soma ile ilgili inceleme raporu hazırlayacağız. Manisa Barosu ile ortak çalışacağız" dedi. Baro Başkanı Zeynel Balkız, kamu denetçilerine Soma maden faciasıyla ilgili yaptıklarını çalışmaları anlattı. 166 şehit ailesine avukat görevlendirildiğini bildiren Balkız, 22 davanın açılma safhasında olduğunu, diğerlerinin ise Soma İş Mahkemesi'nde açıldığı bilgisini verdi. Adli tatilin bitimiyle birlikte iş davalarının başlayacağını kaydeden Balkız, kamu denetçilerine Manisa Barosu tarafından hazırlanan Soma raporunu verdi. Balkız, "Soma bizim yetimimiz, o gözle bakıyoruz. Adım adım görünerek gelen bir facianın sonunda 301 vatandaşımızı kaybettik. Görevimiz bu yaraların bir an evvel sarılması, mağdurların haklarının kazanılmasıdır. Bu olaydan sonra Manisa Barosu olayın hukuksal alt yapısını hazırlayarak inisiyatifi aldı. Ceza davasının mutlak gerçeği yakalama konusunda sonuçlanması için çaba gösteriyoruz. Aynı zamanda maden şehitlerimizin hukuki haklarının elde edilmesi için çaba sarf ediyoruz" dedi.

"UCU KİME DOKUNURSA DOKUNSUN, ORTAYA ÇIKARILMALI"

Balkız, Soma maden kazasının sorumluların, ihmali olanların ortaya çıkarılacağını ifade edip, "Ucu nereye varırsa varsın, kime giderse gitsin bunlar ortaya çıkarılmalıdır. Baskılardan uzak, adil bir yargılama, bağımsız mahkemeler tarafından yapılmalı. Ceza davasını çok yakinen takip ediyoruz. Cumhuriyet başsavcılığımız bu konuda yapmış olduğu ilk bilirkişi raporu sonunda madeni işletenleri, maden sahası sahibi, vardiya çavuşlarını sorumlu gördü. Bunlarla ilgili bir soruşturma yapıldı. Şimdi içerde 8 tutuklu var. Adli kontrole tabi tutulan kişiler var. Bu anlamda 500'e yakın kişinin tanık veya müşteki sıfatıyla ifadeleri alındı. 15 Temmuz tarihinde gerçeğin ortaya çıkması için bir keşif yapıldı. Keşif sırasında o madenin nasıl yandığını görme imkanım oldu. Kamu idaresini denetleyen bir kurum olarak gördüklerimi size anlatmayı görev biliyorum. Çıkan madenin taşındığı ana koridorda zor yürüdük. 3 saat içinde bembeyaz giysiler kömür ve is içinde oldu. Orada o insanlar nasıl çalışır hayret etmemek mümkün değil. O şirketin 6 bin işçisi var. 2 bine yakını facianın meydana geldiği madende çalışıyor. Oradaki insanların yemek yiyeceği yerleri yok. Orada çalışanlar, 'Sıcaklığın 45 dereceye kadar çıktığını görüyorduk. Hiç çalışmasak dahi, kan, ter içinde dışarı çıkıyorduk' diyorlar. Hizmet alım sözleşmesiyle, 130 dolara mal edilen kömürün tonunun çıkarılması 23-24 dolarlara iniyor. Hep üretime dönük bir çalışmada, iş güvenliği ve sağlık şartlarına hiçbir yatırım yapılmıyor" diye konuştu.

"MÜFETTİŞLER YILLARDIR NE YAPMIŞLAR"

Madenlerin denetlenmesiyle ilgili eleştirilerde bulunan Balkız, 2009 yılında açılan madeni bugüne kadar denetleyen kişilerin nasıl rapor verdiğini sordu. Müfettişler hakkında soruşturma izni istediklerini dile getiren Balkız şöyle konuştu:

"Bakanlığın kontrol mühendisleri, TKİ'nin kontrol mühendisleri elemanları, SGK'nın iş güvenliği müfettişleri ne yapmışlardır yıllardır, merak ediyorum. Cumhuriyet Savcılığı'na bir dilekçe verdik. Madenin şirkete devredildiği tarihten itibaren bugüne kadarki tüm müfettiş raporlarını istedik. Altında imzası bulunan tüm müfettişler nasıl rapor verdiler, bunun sorgulanmasını istiyorum. Bu kişiler hakkında bakanlıklar ve ilgili kurumlarca soruşturma izni verilmesini talep ettik. Bu dilekçeye henüz cevap gelmedi. 'Sizin dilekçenize uygun olarak bakanlığa ve resmi kurumlara yazı yazdık, talepte bulunduk' dediler."

YENİ MADEN KANUNU OLMALI

Hükümetin Soma maden faciasının mağdurları için pek çok düzenleme yaptığını dile getiren Balkız, yapılan düzenlemelerin yeterli olmadığını savundu. Yeni Soma olaylarının yaşanmaması için yeni bir maden çalışma kanunu yapılmasını isteyen Balkız, "Bugüne kadar hükümet birtakım iyileştirme çalışmalarında bulundu. Şehit ailelerine 156 biner lira nakdi yardımda bulundular. 2 maaş bağlanması konusunda bakanlık ciddi bir irade kullandı. Bu maaşlar da veriliyor. Sadece 67 ailenin gün yetmezliklerinden dolayı özel kanun gerekiyor. O da şuanda meclisin tatil olması nedeniyle ertelenen torba yasada var. Soma kanunu olarak gündeme getirilen bu kanunun içerisine pek çok başka konuları ilgilendiren maddeler eklendiği için soma kanunu çıkamadı. Torba yasa genişledi, şişti. Ama bunlar yetmez. Böyle bir kazanın maden sektörüne, çalışma hayatına çok önemli bir katkısı olmalıdır. Artık yeni Soma'lar olmasın, yeni Somaları yaşamayalım. Aslında bu Torba Yasa'da istediğimiz Maden Kanunu'ndaki değişikliklerle yepyeni bir maden çalışma hayatının ortaya çıkarılmasıdır" dedi.