Macaristan'da "Abdurrahman Abdi Paşa Sempozyumu"

Macaristan'ın başkenti Budapeşte'de, Osmanlı'nın son Budin Beylerbeyi olan Abdurrahman Abdi Paşa'nın vefatının 330'uncu yılı dolayısıyla sempozyum düzenlendi.

Uluslararası Kalkınma ve İşbirliği Derneği (UKİD), Geleceğin Alternatifi Vakfı (ALSAR) ve Macar Türk Kültür Merkezi (MTKM) tarafından organize edilen sempozyuma Macarlar, Türkler ve Arnavutlar büyük ilgi gösterdi.

MTKM Başkanı Ahmet Barışçıl, sempozyumun açılışında yaptığı konuşmada, Macarlar ile Türklerin uzun yıllar çeşitli nedenlerle karşı karşıya gelmiş olmasına rağmen geçmişteki rekabeti bırakıp dost olabilmiş nadir iki millet olduğunu söyledi.

Macaristan'ın, Osmanlı dönemi eserlerine sahip çıktığını ve bundan dolayı Macarlara müteşekkir olduklarını belirten Barışçıl, "Osmanlı'nın son Budin Beylerbeyi olan Abdurrahman Abdi Paşa'nın kabri ve ülkedeki diğer Osmanlı dönemi eserlerini koruyan ve onları günümüze taşıyan Macar halkına müteşekkiriz." dedi.

ALSAR Başkanı Mehdi Gurra da Osmanlı yönetiminde çok sayıda Arnavut asıllı şahsiyetin görev aldığını ve bunun pek bilinmediğini dile getirdi.

Arnavut Abdi Paşa'yı, Arnavutluk'ta öğrenciler, akademisyenler hatta tarihçilerin bile bilmediğini anlatan Gurra, şunları kaydetti:

"Osmanlı'da birçok Türk'ün yanı sıra diğer milletlerden de sadrazamlar vardı. İstatistikler, Osmanlı İmparatorluğu'nda 33 Arnavut kökenli sadrazamın görev yaptığını kaydeder. Bu sayıya, vezir ve diğer rütbedeki Arnavutlar dahil değil. Dolayısıyla özellikle gençlere Osmanlı'da görev yapan Arnavut kökenli sadrazamları tanıtmak gerekiyor. Bu çerçevede bu programı düzenliyoruz."

Araştırmacı Yazar Attila Korsos, 1686 yılında Budin ve Peşte'yi 12 bin Osmanlı askerinin koruduğu bilgisini verdi.

Korsos, bu iki şehirde Türklerin yanı sıra Yahudi ve Slav asıllı halkların yaşadığına değinerek, "Şehirde Müslümanlarla yaşayan Yahudiler, şehrin düşmesinden duydukları endişeden dolayı kadın erkek demeden Osmanlı askerlerine her türlü desteği vermiştir çünkü diğer Osmanlı bölgelerinde olduğu gibi burada da Müslümanlarla barış ve özgürlük içinde yaşıyorlardı." ifadelerini kullandı.

UKİD Başkanı Musa Serdar Çelebi ise bu sempozyumun Türk, Macar ve Arnavut tarihleri için çok önemli olduğunu vurguladı.

Sempozyumdaki konuşmalar neticesinde Türk ve Macar tarihinin tekrar yazılması kanaatine vardığını bildiren Çelebi, "Macaristan gerçek bağımsızlığına 1918 yılında kavuştu. Muhtemelen bu bağımsızlığa dünya üzerinde en fazla Türkler sevinmiştir. Türkler ve Macarlar, 1686 yılından bugüne hep barış ve dostluk içinde yaşadı, bundan sonra da bu kıyamete kadar böyle devam edecektir." diye konuştu.

Abdurrahman Abdi Paşa

Osmanlı vezirlerinden Abdurrahman Abdi Paşa, 17'nci yüzyılda yaşadı ve Bağdat, Mısır, Bosna, Halep, Budin valiliklerinde bulundu.

Arnavut kökenli Abdi Paşa, Budin Valiliği sırasında Haçlı Ordusunun kuşatmasına karşı durdu ve 3,5 aylık kuşatma süresince 18 kez Haçlıları püskürttü. Abdi Paşa, askerleriyle ön saflarda savaştığı sırada 70 yaşında hayatını kaybetti.

Budin'e daha sonra yerleşen Macarlar tarafından Abdi Paşa'nın şehit olduğu yere dikilen mezar taşında, "Kahraman düşmandı, rahat uyusun." ifadesi yazıldı.