Macaristan Cumhurbaşkanı Ader, Yeni Anayasayı İmzaladı

Macaristan'da büyük tartışmalara yol açan

anayasa değişikliği Cumhurbaşkanı Janos Ader tarafından imzalanmasının ardından

resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Avrupa Birliği ve ABD'nin ciddi eleştirilerine rağmen Macaristan

Parlamentosu'nda kabul edilen anayasa değişikliği, geçen hafta Meclis Başkanı

Laszlo Köver, dün de Cumhurbaşkanı Ader'in onayının ardından bugün uygulamaya

sokuldu.

Cumhurbaşkanı Ader, daha önce yaptığı açıklamada, ne siyasal ne de anayasal

açıdan imzalamak dışında bir seçeneğinin olmadığını belirterek, "Cumhurbaşkanı

partiler üstüdür, ancak anayasaya uymakla mükelleftir. Yeni anayasayı imzalamak

anayasal görev ve mecburiyettir" ifadesini kullanmıştı.

Yeni değişiklikle birlikte ülkede anayasa, Başbakan Victor Orban'ın 2010

yılında iktidara gelmesinden bu yana 4. kez değiştirilmiş oldu.

Yüksek Mahkeme'nin daha önce anayasaya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal

ettiği bazı düzenlemeleri içeren anayasa değişikliği, parlamentoda 265'e karşı 11

oyla kabul edilmiş, oylamada 33 milletvekili çekimser kalmıştı.

Yeni anayasayı, Başbakan Orban'ın liderliğini yaptığı muhafazakar Fidesz

Parti'sinin yanı sıra Hristiyan Demokratlar ve 3 bağımsız milletvekili destek

verirken, Sosyalistler ise anayasa değişikliğini protesto etmişlerdi.

-Yeni anayasada neler değiştirildi-

Değişiklikle anayasaya eklenen "Temel Yasa", yerel yetkililere kamuya açık

yerlerde yaşayan ve sokaklarda uyuyan evsizleri cezaevine gönderme ya da para

cezası verme yetkisi tanıyor, radyo ve televizyonlarda yayınlanan siyasi kampanya

reklamlarına sınırlama getiriyor ve üniversite öğrencilerine ancak mezun olduktan

sonra ülke için çalışmayı kabul etmeleri durumunda burs verilebileceğini

belirtiyor.

Aile kavramının yeniden tanımlandığı anayasa değişikliğinde aile, "bir kadın

ile bir erkek arasındaki evlilik" olarak niteleniyor ve eşcinsel evliliklerin önü

kapatılıyor.

Anayasa değişikliği, aynı zamanda cumhurbaşkanı ve mahkemenin anayasada

yapılacak değişikleri yeniden gözden geçirme yetkisini de iptal ediyor.

Değişiklik, mahkemelerin Macaristan'da komünist dönemin sona ermesiyle 1989'da

yeniden yazılan eski anayasanın yürürlükte olduğu dönemde alınan kararlara atıfta

bulunması da yasaklanıyor.

-Tüm kesimlerden eleştiri var-

Macar hukuk uzmanları ve sivil hak savunucuları tarafından hükümete çok

fazla yetki verdiği için eleştirilen yeni anayasa, ABD ve Avrupa'nın da tepkisini

çekti.

AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ile Avrupa Konseyi Genel Sekreteri

Thorbjorn Jagland, daha önce yaptıkları açıklamalarda Macaristan'daki anayasa

değişikliğinin hukukun üstünlüğü ilkesi, Avrupa Birliği (AB) yasaları ve Avrupa

Konsey'i standartlarına uygun olup olmadığı ile ilgili endişelerinin olduğunu

belirtmişti.

AB, Macaristan Başbakanı Orban'ı daha önce de basın özgürlüğü, anayasa

mahkemesi ile merkez bankası üzerindeki hükümet kontrolü gibi konularda

eleştirmişti.

ABD Dışişleri Bakanlığı ise anayasa değişikliği ile ilgili endişelerini dile

getirerek değişikliğin gözden geçirilmesi gerektiğine işaret etmişti.

1 Ocak 2012'de iktidara gelen Orban, parlamentoda üçte ikilik bir üstünlüğe

sahip.

Orban'ın iktidara geldikten sonra anayasada yaptığı değişiklikler, anayasa

mahkemesinin yetkilerini birer birer elinden aldı. Anayasa Mahkemesi, halihazırda

yasa değişikliklerini içerik olarak değil sadece biçim yönünden

değerlendirebiliyor. - BUDAPEŞTE