Lozan Antlaşması'nın 95. Yılı

Eski TBMM Başkanı Hikmet Çetin, Lozan gibi uzun yaşayan bir antlaşma olmadığını belirterek, " Türkiye'nin uluslararası olarak bağlı kaldığı iki antlaşma var, ikisinin de altında İsmet Paşa'nın imzası var; Ankara Antlaşması ve Lozan Antlaşması." dedi.

İnönü Vakfı, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği ve Adalar Belediyesi'nce Lozan Barış Antlaşması'nın 95. yıl dönümü dolayısıyla Heybeliada İnönü Müze Evi'nde "Lozan Barış Konferansı ve Antlaşması'nın 95. Yıl Dönümü" konulu toplantı düzenlendi.

Toplantıda konuşan Hikmet Çetin, İnönü'nün Lozan Antlaşması'na kadar hep cephelerde olduğunu ve Atatürk'ün en güvendiği kişi olduğunu söyledi.

Balkan Savaşı, Birinci Dünya Savaşı ve Kurtuluş Savası boyunca 5 milyon insanın hayatını kaybettiği ve bu savaşlardan sonra Türkiye'nin Lozan Antlaşması'na gittiğini anlatan Çetin, İsmet Paşa'nın amacının Misak-ı Milli'yi korumak olduğunu dile getirdi.

Adalar meselesi

Lozan Antlaşması'yla ilgili bazen olmayan şeylerin söylendiğini ifade eden Çetin, şöyle devam etti:

"Bunlardan bir tanesi adalar meselesi. Zaman zaman diyorlar ki 'Ege adalarını Lozan'da sattılar, verdiler.' Şimdi, adalar gündeme geldi mi? Geldi ama adalar gitmişti. Yani Birinci Dünya Savaşı'nda gitmişti adalar. Adaları Yunanistan işgal etmişti ve Osmanlı İmparatorluğu'nun Londra ve Paris'te yaptığı anlaşmalarıyla onaylanıyor. İsmet Paşa çok mücadele veriyor adalar için ama mümkün olmuyor. Şimdi 12 adalar. Bu adaları 1911'de Balkan Savaşları sırasında İtalyanlar tarafından işgal edilmiş. Beşinci maddeyle adaların İtalya'ya ait olduğu onaylanıyor. İkinci Dünya Savaşı'nda İtalya yenilince galip devletler 12 adayı İtalya'dan alıp Yunanistan'a veriyorlar. Yani tüm bunlar müzakere edildi ama birinci hedef, her yönüyle bağımsız, çağdaş bir devlet kurmaktı."

Hikmet Çetin, Lozan Antlaşması'nın parti meselesi yapılmaması gerektiğini, çok önemli diplomatik bir zafer olduğunu belirterek, "Dünyada Lozan gibi uzun yaşayan bir antlaşma yok. Türkiye'nin uluslararası olarak bağlı kaldığı iki antlaşma var, ikisinin de altında İsmet Paşa'nın imzası var; Ankara Antlaşması ve Lozan Antlaşması." dedi.

İnönü Vakfı Başkanı Özden Toker de bu etkinliği her sene yaptıklarını hatırlatarak, "Kurtuluş Savaşı'ndan sonra imzalanan Lozan'ı hatırlamak bizim için çok şey ifade ediyor. Lozan'da bizi haritadan silmek isteyen ülkelere karşı, İnönü mücadele ediyor ve bizim bağımsız bir ülke olduğumuzu kabul ediyorlar." değerlendirmesini yaptı.

Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği Başkanı Aysel Çelikel ise Lozan Antlaşması'nın çok önemli olduğunu aktararak, anlaşma için "güncelleme" gibi bir söylemin tehlikeli olduğunu dile getirdi.