BM öncülüğündeki Libya Siyasi Diyalog Forumu Tunus'ta başladı

Birleşmiş Milletler (BM) Libya Destek Misyonu (UNSMIL) öncülüğünde Libya'daki farklı siyasi ve sosyal kesimleri temsilen seçilen 75 kişinin bir araya geldiği "Libya Siyasi Diyalog Forumu" Tunus'ta başladı.

Başkent Tunus'ta düzenlenen forumun açılışında, sırasıyla UNSMIL Temsilcisi Stephanie Williams, Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres konuşma yaptı.

Williams, ülkelerindeki krize uzlaşı ile çözüm bulunması yolundaki katkılarından dolayı forum üyelerine ve foruma ev sahipliğinden ötürü Tunus Cumhurbaşkanı Said'e teşekkür etti.

UNSMIL tarafından yürütülen birçok süreçte, "Libyalıların kararlılığına güvenerek emin adımlarla ilerlediklerini" kaydeden Williams, "Bu foruma giden yol güllerle kaplı değildi ve bugüne gelmek kolay olmadı." dedi.

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said de konuşmasında Libya için tarihi bir günden geçildiğini ve ülkesinin bu toplantıya ev sahipliği yaptığı için gurur duyduğunu belirterek, "Libya halkı, ne kadar ağırlaşırsa ağırlaşsın zorlukları geçebilecek ve ne kadar düğümlenirse düğümlensin tüm engelleri aşabilecek beceride." diye konuştu.

Görüşmelerin amacının Libyalılar için çözüm haritasında geçiş süreci adına önemli tarihlerin belirlenmesi olduğunu söyleyen Kays Said, "Birleşik bir Libya'ya odaklanmanızı istiyorum ve Libya'yı bölmeye yer yok. Bazıları doğu ve batısından bahsediyor ancak Libya ve halkı tektir. Tek çözümse, Libya halkının tam egemenliğini yeniden kazanması." ifadelerini kullandı.

Tunus Cumhurbaşkanı, "geçiş aşamasının liderliğini her kim üstlenirse, kurumların liderliği için yarışmaması" uyarısını yaparak, "Geçiş sürecini yürütenler, sizlerin (Libyalıların) arzusuna göre şekillendirilmiş anayasaya bağlı olmalıdır." değerlendirmesinde bulundu.

Foruma video konferans yöntemiyle konuşma kaydı gönderen BM Genel Sekreteri Guterres, "Çözüme ulaşmak için tüm Libyalı tarafların taviz vermesi gerekiyor." ifadelerini kullandı.

BM Genel Sekreteri, katılımcıların bu sürece bağlılıklarının, Libya'nın egemenliğinin geri gelmesine katkıda bulunduğuna işaret ederek, BM Güvenlik Konseyini de foruma destek vermeye çağırdı.

Forumun hedefi seçim takvimi belirlemek

UNSMIL'in öncülük ettiği Libya Siyasi Diyalog Forumu, Libya'da seçimlerin yapılması için bir yol haritası belirlemek ve geçiş hükümeti dönemine son vermek amacıyla düzenleniyor.

Siyasi çerçevesi, 2019 Berlin Konferansı sonuçları ve 2015 Suheyrat Anlaşması'na göre çizilen forumda, yol haritası için 6 gün içinde bir dizi karara varılması bekleniyor.

Libyalı taraflar arasında siyasi çözüm süreci

Libya'nın doğusundaki gayrimeşru güçlerin lideri Halife Hafter'in Nisan 2019'da milislerine başkenti ve yönetimi ele geçirmek için saldırı emri vermesiyle istikrarsızlıkla boğuşan Libya şiddet sarmalına sürüklenmişti.

BM nezdinde Libya'nın meşru temsilcisi Libya hükümetine bağlı güçlerin Hafter ve uluslararası müttefiklerini bu yılın nisan, mayıs aylarında Trablus ve ülkenin batısından uzaklaştırmasıyla, siyasi çözüm arayışları ve müzakereler yeniden ivme kazanmıştı.

Ülke dışında ilk önemli girişim olarak, Libya Devlet Yüksek Konseyi ile Halife Hafter'e bağlı Tobruk Temsilciler Meclisi heyetleri, Fas'ın Buznika kentinde "Libya Diyalog Toplantıları" başlığıyla 6-10 Eylül ve 2-6 Ekim tarihlerinde iki ayrı turda bir araya geldi.

İsviçre'nin Cenevre kentinde 19-23 Ekim'de düzenlenen 5+5 Ortak Askeri Komite toplantıları sonucunda da Libya hükümeti ile Halife Hafter güçlerinden heyetler arasında kalıcı ateşkes anlaşması imzalandı.

Ardından, Libya'nın güneybatısındaki Gadamis kentinde geçen hafta düzenlenen 5+5 Ortak Askeri Komitesi toplantılarında, kalıcı ateşkes anlaşmasının uygulanması için atılacak somut adımlara ilişkin uzlaşma sağlandı.

Yapılan görüşmelere ilişkin BM'den gelen olumlu açıklamalara rağmen BM'nin siyasi diyalog konferansı için seçtiği 75 katılımcıya, kendilerini temsil etmediği gerekçesiyle Libya içindeki bazı gruplardan itirazlar yükselmişti.