Laodikya Antik Kenti'ndeki Anıtsal Çeşme Orijinal Şekliyle Ayağa Kaldırıldı

DENİZLİ'deki Laodikya Antik Kenti'nde, dünyanın ilk Su Yasası'nı onaylayan İmparator Traian tarafından yaptırılan ancak depremle yıkılan Anıtsal Çeşme, 2 yıllık çalışma sonucu orijinal şekli ile ayağa kaldırıldı. Tarihi çeşmeye, 1910 yıl sonra İmparator Traian'ın heykeli de yerleştirildi. Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Celal Şimşek, "Traian Anıtsal Çeşmesi apsidal havuzu ile ayağa kaldırılan Anadolu'daki tek örnek olup, dünyada da eşi ve benzeri yoktur" dedi.

Pamukkale Üniversitesi Fen- Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü'nce, UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi'nde yer alan, İncil'de adı geçen 7 kiliseden birinin bulunduğu Laodikya (Laodikeia) Antik Kenti'ndeki kazı çalışmaları sürüyor. 2019 yılında Stadyum Caddesi'nde sürdürülen kazı çalışmalarında M.S. 98 ve 117 yılları arasında Roma'nın imparatoru olan Traian'ın heykel parçaları bulundu. Arkeologları çok heyecanlandıran buluş sırasında 356 parça halindeki heykel, titiz bir çalışma ile birleştirildi. Tamamlandıktan sonra 3 metre boyunda olan İmparator Traian heykeli, dünyada şimdiye kadar bulunan imparator heykelleri arasında özellikleri açısından en önemlilerinden biri olarak kaydedildi.

SU YASASI'NI ONAYLAYAN İMPARATOR

Laodikya Antik Kenti'nde 2015 yılında yapılan kazı çalışmalarında da Stadyum Caddesi'nde bazı Anıtsal Çeşme parçaları ile Su Yasası ortaya çıkarıldı. 1 metre boyunda, 90 santimetre genişliğindeki mermer blok üzerinde 30 satırlık 'Grekçe' yazılı Su Yasası'nı imparator Traian tarafından onaylandığı tespit edildi.

HEYKELİN İMGESEL ÖZELLİKLERİ

İmparatorun gerçekçi portresini yansıtan, göğüs bölümündeki zırhta dünyaya hakimiyeti sembolize eden Zeus'un yıldırımları bulunuyor. İmparatorun düşmanlarına karşı korkutucu yanını gösteren Medusa başı, güzel sanatları koruduğunu gösteren karşılıklı 2 grifon, antik kente 20 kilometre uzaklıktaki Başkarcı Dağı'ndan getirilen su ile dolu testi, sağlık yönüyle haşhaş kapsülleri, heykelin bolluk ve bereketi simgeleyen imgelerini oluşturuyor. Ayrıca İmparator Traian'ın yanında diz çökmüş şekilde, elleri arkadan bağlı, savaşlarda fethettiği ülkeleri simgeleyen esiri de bulunuyor.

İMPARATOR HEYKELİ, YILLAR SONRA ORİJİNAL YERİNDE

Stadyum Caddesi'nin batı portiğinin güney ucunda 2 yıl önce başlayan kazı çalışmalarında ise M.S. 494 yılında meydana gelen depremde yıkılan ve İmparator Traian tarafından yaptırılan Anıtsal Çeşme'ye ait diğer kalıntılar bulundu. 2 yıl boyunca büyük bir titizlikle süren kazı ve restorasyon çalışmaları kapsamında çeşme, orijinal şekli ile ayağa kaldırıldı. 11 metre genişliğinde, 9 metre yüksekliğinde, içinde havuz bulunan Anıtsal Çeşme'ye, İmparator Traian'ın heykeli de yerleştirildi.

'YÜZDE 70 ORİJİNAL PARÇALARI İLE YAPTIK'

Laodikya Antik Kenti Kazı Heyeti Başkanı Prof. Dr. Celal Şimşek, 20 yıldır antik kentte kazı yaptıklarını, ortaya çıkarılan Anıtsal Çeşme'nin Cumhuriyet'in 100'üncü yılına armağan ettiklerini söyledi. Prof. Dr. Şimşek, "Laodikya, ülkemizin en önemli kazılarının başında geliyor. 2015 yılında Su Yasası'nı bulmuştuk. Ardından Anıtsal Çeşme kalıntıları içinde İmparator Traian'ın heykel parçalarını bulup, titizlikle birleştirdik. Anıtsal Çeşme'nin restorasyonu tamamlandıktan sonra devasa imparator heykelini orijinal yerine koyduk. Bunu yüzde 70 orijinal parçaları ile yaptık. Böylece İmparator Traian, 1910 yıl önce yapıldığı orijinal yerine konulmuş oldu. Traian Anıtsal Çeşmesi apsidal havuzu ile ayağa kaldırılan Anadolu'daki tek örnek olup, dünyada da eşi ve benzeri yoktur" dedi.

'DÜNYADA YAPILAN TEK ÖRNEKTİR'

Prof. Dr. Şimşek, "Diğer taraftan Anıtsal Çeşme orijinal heykeli ile ayağa kaldırılan, bu planda ve bu tarihte dünyada yapılan tek örnektir. Anıtsal Çeşme plan tipi ile devasa Traian heykel grubuyla ve 30 satırlık detaylı Su Yasası'yla dünyadaki tek örnek olması, bakımından çok önemlidir. Çeşmede ortaya çıkardığımız 30 satırlık Su Yasası, özellikle Karcı Dağı'nın eteklerinden gelen 18 kilometrenin üzerinde su yollarının bakımı, suyun temiz tutulması, kirletenlere verilecek cezalar, kış günlerinde suyun kentte ısıtılarak dağıtılmasına kadar dünyadaki en detaylı ve en ayrıntılı su yasası olması açısından önemlidir" diye konuştu.

'ÇEŞME, HEYKELİ İLE ZİYARETE AÇILDI'

Anıtsal Çeşme'nin dünya arkeolojisi ve Türk turizmi açısından büyük önem taşıdığına dikkati çeken Prof. Dr. Şimşek, "Cumhuriyet'imizin 100'üncü yılında böyle bir anıtı ayağa kaldırarak dünyaya kazandırmanın mutluluğunu yaşıyoruz. Anıtsal Çeşme, heykeli ile ziyaret açıldı. Çeşmenin açıldığını duyan yerli ve yabancılar, ziyarete gelmeye başladı. Çeşmenin ulusal ve uluslararası anlamda önemli bir yer olacağını düşünüyorum" dedi. (DHA)