Kuzey Kore'nin Nükleer Denemesine Tepkiler

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Başkanı Yukiya Amano, Kuzey Kore'yi, nükleer denemeler konusunda BM Güvenlik Konseyi ve ajansın ilgili kararlarını uygulamaya davet etti.

Amano, yaptığı yazılı açıklamada, Kuzey Kore Cumhuriyeti'nin onaylaması halinde gerçekleştirdiği nükleer denemenin bu yıl ikinci, 2006'den beri ise beşinci denemesi olduğunu belirtti.

Nükleer denemelerin BM Güvenlik Konseyi kararlarının açık ihlali olduğunu ve uluslararası toplumun talepleriyle uyuşmadığını vurgulayan Amano, "Nükleer denemeler, vahim ve üzücü bir harakettir." ifadesini kullandı.

BM Güvenlik Konseyi'nin 2270 sayılı kararıyla Kuzey Kore'nin 6 Ocak 2016'da gerçekleştirdiği nükleer denemenin güçlü bir şekilde kınandığını hatırlatan Amano, kararla Kuzey Kore'nin bir daha nükleer deneme yapmayacağını, bütün denemeleri yasaklayacağını ve var olan programını ise bırakacağını teyit ettiğine dikkati çekti. Amano, "Kuzey Kore'yi, BM Güvenlik Konseyi ve UAEA'nin ilgili kararlarına tamamen uygulamaya davet ediyorum." çağrısında bulundu.

Amano, ajansın Kuzey Kore'nin nükleer sorununu yakından takip etmeye devam ettiğine değinerek, siyasal uzlaşıya ulaşılması halinde denetim vasıtasıyla barışçıl çözüme katkı sunmaya hazır olduklarına yineledi.

-"Nispeten daha büyük"-

Nükleer Denemelerin Kapsamlı Yasaklanması Anlaşması Örgütü (CTBTO) Yönetici Sekreteri Lassina Zerbo ise yaptığı açıklamada, Kuzey Kore'de evrensel zaman koordinat (UTC) saat sistemine göre 00: 30'da olağandışı sismik hareket tespit ettiklerini bildirdi. Şimdiye kadar 25 istasyonun analizlere katkı sağladığını belirten Zerbo, "Olay, sistemimizin 6 Ocak 2016 tarihinde kaydettiği olaydan nispeten daha büyük görülüyor ve yeride çok yakın. Daha önceki değerlendirmelerimiz, olayın Kuzey Kore'nin nükleer deneme tesislerinde gerçekleştirildiğini gösteriyor" ifadelerini kullandı.

Zerbo, uzmanların olayı analiz ettiklerini ve üye ülkeleri bilgilendireceklerini kaydederek, nükleer deneme onaylanırsa bunun nükleer denemelere karşı evrensel normların ihlali anlamına geleceğini ve 1996'dan beri söz konusu normlara 183 ülkenin saygı gösterdiğini vurguladı.

Uluslararası toplumu nükleer denemelere karşı bağlayıcı normları kabul etmeye çağıran Zerbo, "Kuzey Kore'yi daha fazla nükleer deneme yapmaktan kaçınmaya, 183 ülkenin imzaladığı Kapsamlı Nükleer Denemelerin Yasaklanması Anlaşması'na (CTBT) katılmaya davet ediyorum." değerlendirmesinde bulundu.

-8 ülke onaylarsa yürürlüğe girecek-

Nükleer denemeleri yasaklayan Kapsamlı Nükleer Denemelerin Yasaklanması Anlaşması'nın (CTBT) yürürlüğe girebilmesi için bütün ülkelerin anlaşmayı hem imzalaması hem de onaylaması gerekiyor.

Anlaşma, ABD, Çin, İsrail, İran, Kuzey Kore, Mısır, Hindistan ve Pakistan'ın imzalayıp, Meclis'lerinde onaylamaları halinde hayata geçecek.

-337 tesisle denetim-

Nükleer Denemelerin Kapsamlı Yasaklanması Anlaşması Örgütü, dünya genelinde Uluslararası Gözlem Sistemi'ne (IMS) bağlı 337 tesisiyle nükleer denemeleri takip ediyor. Sismik dalgalar ve havaya yayılan radyoaktif serpintinin algılanmasına dayalı olarak gözlem yapan tesisler, anlaşma yürürlüğe girdiği zaman şüpheli durum olan yerlerde denetim yapabilecek.