Kovanları ayı saldırısından "arı evleri"yle koruma önerisi

Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi Sanat, Tasarım Mimarlık Fakültesi Dr. Öğretim Üyesi Nisa Yılmaz Erkovan, son yıllarda arı kovanlarına yönelik artan ayı saldırılarının geleneksel yöntemlerle inşa edilmiş "arı evleri" ile önlenebileceğini kaydetti.

Erkovan, AA muhabirine, geçmişte balın yabani hayvanlardan ve hırsızlardan korunması için tamamen yerel malzemelerle "arı evleri" (arı serenleri) inşa edildiğini belirtti.

Bu geleneksel yöntemin az sayıda bölgede sürdürüldüğünü belirten Erkovan, "Ayı popülasyonunun azalması, köyden kente göç, arı evlerine çok fazla ihtiyaç duyulmamaya başlanmasına neden oldu ve kullanımı yavaş yavaş bırakıldı. Özellikle son yıllarda artan ayı popülasyonuyla arı kovanlarına saldırılar çoğaldı." dedi.

"Arı evleri"nin hem arıcılık kültürünün yaşatılmasını hem de arıcılığın daha sağlıklı yürümesini sağladığına işaret eden Erkovan, bundan dolayı "Geleneksel Mimarinin Canlandırılması: Arı Evlerinin Yeniden İnşa Edilerek Karakovan Balı Elde Edilmesi" adını verdiği projeyi hazırladığını söyledi.

Erkovan, araştırmalarda Antalya'nın batısında Elmalı, Korkuteli ve Kumluca'da, doğusunda Alanya, Gazipaşa ile Anamur yaylalarında, yörede "arı serenleri" olarak adlandırılan 45 "arı evi"nin tespit edildiğini belirtti.

Araştırmaların sürdüğünü bildiren Erkovan, proje kapsamında örnek bir "arı evi" inşa edilerek bal üretiminin deneneceğini dile getirdi.

Nisa Yılmaz Erkovan, bu süreçte Tarım ve Orman Müdürlüğü ile ortak çalışma yapabileceklerini aktardı.

"Projeyle eski kültür de yaşatılacak"

Bazılarının yapım teknikleri değişse de sonuçta amacın kovanları yabani hayvanlardan, hırsızlardan ve iklim koşullarından korumak olduğunu anlatan Erkovan, "Tamamen taş ve ahşap kullanılarak 4 metre kadar yüksekliğe inşa edilen yaklaşık 1,20x1,20 metre ölçülerindeki kulelerin üzerine, yabani hayvanların çıkamayacağı şekilde yapı gövdesinden yaklaşık 1 metre çıkan saçaklar eklenerek bir platform oluşturuluyor. Bu platformun üzerine dizilen kovanlar, üstü ağaç kabukları örtülerek hazırlanan gübre ve çamur karışımı ile sıvanarak iklim koşullarından korunuyor." diye konuştu.

"Arı evleri"nin yeni malzeme ve tekniklerle de yapılabildiğini, projenin eski kültürü yaşatmayı amaçladığını vurgulayan Erkovan, "Bu projeyle arıcılık kültürünü ve geleneksel yapıyı gelecek kuşaklara aktarmış olacağız. Arıcılık kültürü sadece balın elde edilmesi demek değildir. İnsanlar arasındaki ilişkinin de güzel bir örneği. Biz de bu kültürün yaşatılması ve canlandırılması amacındayız." ifadelerini kullandı.

"Ayı korkusu yaşamayalım"

Gazipaşa ilçesinde 25 yıldır arıcılık yapan Hüseyin Özgün de geleneksel sisteme dönüşü sağlayacak projeyi olumlu bulduğunu belirterek, "Biz arıcılığın doğal olmasını istiyoruz. Ayı korkusu yaşamayalım ve hırsızlık olmasın. Bu çalışmayla rahatlıkla arılarımızı doğal düzende yetiştirebiliriz." dedi.

Kovanları ayı saldırılarına mazur kalan çok fazla arkadaşının olduğunu anlatan Özgün, üniversitenin bu projesinin başarılı olmasını çok istediğini sözlerine ekledi.