Kontrat Yenilenmezse İstanbul Doğalgazsız Kalmaz

BOTAŞ'ın Gazprom Export ile sözleşmeyi uzatmaması durumunda İstanbul'da doğalgaz sıkıntısı yaşanacağı eleştirilerine DİVİD'den yanıt geldi: "İstanbul'un gazsız kalacağı argümanı teknik dayanağı olmayan ve sadece kamuoyunu korkutma amacıyla ortaya atılmış geçersiz bir savdır."

Son günlerde BOTAŞ'ın Gazprom Export ile arasında süresi dolmakta olan 6 milyar metreküplük Batı hattı kontratı ile ilgili özel sektörün pozisyonu kamuoyunu meşgul ederken, konuya ilişkin Doğal Gaz İthalatçıları ve İhracatçıları Derneği'nden (DİVİD) yapılan açıklamada, BOTAŞ'ın Gazprom Export ile arasındaki sözleşmeyi uzatmaması halinde İstanbul'un doğalgazsız kalacağı önündeki eleştiriler değerlendirildi. Açıklamada "Batı hattı kontratının yenilenmemesi durumunda İstanbul gazsız kalır argümanı teknik dayanağı olmayan ve sadece kamuoyunu korkutmak ve yıldırmak amacıyla ortaya atılmış geçersiz bir savdır" denildi.

Özel sektörün, geçmişte olduğu gibi bugün de yasaların üstünlüğünü vurgulamakta ve yasalara uyulmasını talep etmekte olduğu ifade edildiği açıklamada, "Bilindiği üzere 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu'nun Geçici 2. Maddesi Botaş'ın LNG ithalatı dışında yeni sözleşme yapmasını yasaklarken, yıllık ithalat miktarını ulusal doğal gaz tüketiminin yüzde 20'sine düşürünceye kadar kontratlarını devretmesini emreder. Botaş'ın mevcut sözleşmelerinin varolduğu ülkeler ile yeni sözleşmeler ancak mevcut sözleşmelerin sona erdiği tarihten itibaren ve aynı miktarlar için, ithalatçı şirketler tarafından yapılabilir" ifadeleri kulanıldı.

Özel sektöre yönelik arz problem yaşanmadı

Özel sektörün Batı hattı kontratının BOTAŞ tarafından yenilenip yenilenmemesi konusundaki pozisyonun hem BOTAŞ'a hem de kamuoyuna kanuni durumu hatırlatmaktan öteye geçmediğine vurgu yapılan açıklamada ayrıca, gerek kamu şirketi BOTAŞ'ın gerekse da ithalatçı pozisyondaki özel sektör şirketlerinin mevzuat ve sahip oldukları ithalat lisansları gereği Türkiye'nin arz güvenliğinin birer parçası oldukları kaydedildi. Bir kontratın özel sektör tarafından yapılmasının Türkiye'nin arz güvenliğinin korunması açısından BOTAŞ tarafından yapılmasına nazaran hiçbir farkı ya da dezavantajının olmadığı belirtilen açıklamada, özel sektör ithalatçı firmaların piyasada faaliyet göstermekte olduğu 2008'den bu yana bu firmalardan kaynaklı hiçbir arz problemi olmamış olmasının bunun açık ve net bir kanıtı olduğuna dikkat çekildi.

TPAO'nun 2 milyar metreküpün üzerinde kapasitesi var

"Batı hattı kontratının yenilenmemesi durumunda İstanbul gazsız kalır" argümanının teknik dayanağı olmayan ve sadece kamuoyunu korkutmak ve yıldırmak amacıyla ortaya atılmış geçersiz bir sav olduğu ifadelerine yer verilen açıklamada, "Hatırlanacağı üzere 2009 yılı Ocak ayında yaşanan Ukrayna krizinde batı hattındaki gaz akışı tamamen ve günlerce durmasına rağmen, sistem bu ağır testi herhangi bir problem yaşanmadan başarıyla atlatmıştır. Bilindiği üzere marmara bölgesinde bulunan ve yine devlet kurumu olan TPAO'ya ait olan doğal gaz deposunun halihazırda 2 milyar metreküpün üstünde kapasitesi bulunmaktadır. Bu kapasite önümüzdeki 3 yıl içerisinde 3 milyar metreküp'e çıkarılacaktır. Ayrıca yine aynı bölgede bulunan ve BOTAŞ'a ait LNG terminalinin de kapasitesinin arttırılması ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. Mevcut kapasitelerle rahatlıkla atlatılabilecek bu tip sıkıntılar, gelecekte ek kapasitelerin tesisiyle de çok rahat çözülebilir olacaktır" ifadelerine değinildi.

Kamuoyunu yanıltmaya yönelik bir eylem

BOTAŞ'ın geçtiğimiz haftalarda Mavi Akım hattı kontratının 6 milyar metreküp'lük kısmının özel sektöre devri için kontrat devri ihalesi açtığı belirtilen açıklamada, liberalizasyonun devam etmesi açısından geç de olsa atılan bu adımın olumlu karşılandığı, bu ihaleye çıkılmadan önce satıcı taraftan onay alınmadığının BOTAŞ'ın birinci derece yetkililerince açıklandığı kaydedildi. Mevcut durumda ihaleye çıkarılan kontratın devri için satıcı tarafın onay vermeyeceği bilgisine ulaşıldığı da belirtilen DİVİD açıklamasında, "Haziran sonunda süresi dolacak 6 milyar metreküplük Batı hattı kontratının uzatılmaya çalışılması gayreti ve satıcı taraftan devre onay çıkmayacağını bile bile Eylül ayına planlanan mavi akım kontrat devir ihalesinin manidar bir şekilde Haziran başında açıklanması, kamuoyunu yanıltmaya yönelik bir eylem olarak değerlendirilmektedir. Yenilenmemesi konusunda teknik bir kısıt bulunmayan ve hukuken Botaş tarafından yenilenmesi mümkün olmayan bir kontratın Botaş tarafından ısrarla yenilenmeye çalışılması altında yatan neden anlaşılamamaktadır. Bunlara ek olarak, BOTAŞ'ın 12.5 milyar metreküp'lük (3.2 milyar dolar) bir al ya da öde gazını ortalama 3 yılda geri almak zorunda olduğu ve bu gazı nasıl alabileceğinin de belli olmadığı bir dönemde; toplam 30 milyar metreküplük ekstra gazı almaya devam etmesinin değerlendirilmesi" ifadelerine yer verildi.

DİVİD NEDİR?

Doğal Gaz İthalatçıları ve İhracatçıları Derneği (DİVİD), 2 Mayıs 2001 tarihinde yayınlanan 4646 nolu Doğalgaz Piyasası Kanunu'nu gereğince Türk Doğalgaz Piyasasının liberalleşmesine hizmet etmek amacıyla; doğalgaz ithalat ve ihracat alanında çalışan Avrasya Gaz A.Ş., Bosphorus Gaz A.Ş., Enerco Enerji San. ve Tic. A.Ş., Shell Enerji A.Ş.'nin bir araya gelmesiyle 2006 yılında İstanbul'da kuruldu. DİVİD, Türkiye'deki doğalgaz ithalat ve ihracat şirketlerinin yanı sıra piyasada aktif olan diğer şirketlerin de katılımıyla Türkiye Cumhuriyeti kanunlarına, milli enerji politikalarına, bilimsel – teknik ihtiyaçlara ve uluslararası anlaşmalara uygun olarak, Türk Doğalgaz ve Enerji Piyasasının ilerlemesine katkıda bulunmayı amaçlamaktadır.