Kaçak Kazı Operasyonunda Roma Dönemine Ait Lahit Ele Geçirildi

Çorum'un Sungurlu ilçesinde İl Jandarma Alay Komutanlığı tarafından kaçak kazı yapan gruba düzenlenen operasyonun ardından yapılan kurtarma kazısında Roma dönemine ait lahit ele geçirildi.

Edinilen bilgilere göre, olay, geçtiğimiz Mart ayında meydana geldi. Bir ihbarı değerlendiren İl Jandarma Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Şube Müdürlüğü ve Sungurlu İlçe Jandarma Komutanlığı ekipleri Turgutlu köyü Çağlamaz mevkiinde kaçak kazı yapıldığını tespit etti. Bunun üzerine harekete geçen jandarma ekipleri, kaçak kazı yapan gruba bir operasyon düzenledi. Operasyonda aralarında polis ve astsubayında bulunduğu 5 kişi hakkında yasal işlem yapıldı. Kaçak kazı yapılan bölgede yapılan incelemede bölgede bir tümülüs olduğu belirlendi.

Bunun üzerine Jandarma ekipleri Müze Müdürlüğü ile irtibata geçerek, sürekli kaçak kazılara maruz kalan tümülüsün bulunduğu bölgede çalışma yapılmasını talep etti. Müze Müdürlüğü'nün Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yaptığı görüşmeler sonucunda kaçak kazıya maruz kalan Çağlamaz Tümülüsü'nde kurtarma kazısı yapılması kararlaştırıldı.

1-5 Nisan tarihleri arasında Müze Müdürlüğü uzman ekipleri tarafından Çağlamaz tümülüsünde yapılan kurtarma kazısında etrafı tek sıra taşlarla çevrelenmiş kireçten yontulmuş bir lahit ortaya çıkarıldı. M.S. 96-98 yıllarına ait olan lahit, tümülüsün altından çıkarılması olması nedeniyle Türkiye'de bir ilk, dünyada ikinci olma özelliği taşıyan Girlandlı (asma çelikli) lahitte Roma İmparatoru Nerva'ya ait sikke, bir küpe, bir yüzük, kemikten iğneler, ahşap bir kutuya olduğu belirtilen bir parça ile insan kemikleri bulundu.

Müze Müdürlüğü tarafından koruma altına alınan lahit, yaklaşık 45 günlük restorasyonun ardından bugün basına tanıtıldı. Çorum Valisi Sabri Başköy, İl Kültür ve Turizm Müdürü Ali Özüdoğru ve Müze Müdürü Dr. Önder İpek ile birlikte müze bahçesinde bir basın toplantısı düzenleyerek lahitle ilgili açıklamalarda bulundu.

Lahit'in 1900 yıllık bir tarihi eser olduğunu söyleyen Vali Sabri Başköy, lahitin Çorum'da bulunan en büyük lahiti olduğunu söyledi.

Dünyada tümülüsler de lahit çıkma ihtimalinin çok düşük olduğunu dile getiren Vali Başköy, "Daha önce Roma'da, Roma dönemine ait tümülüste lahitler bulunmuş. Bu lahit tümülüste bulunmasından dolayı hem Türkiye'de hemde Çorum'da bir ilk. Dünyada ise tümülüste bulunan ikinci lahit. Tümülüslerde genelde oda şeklinde mezar yapıldığını görüyoruz. Ama burada Tümülüsün altından çıkmış olması da lahite ayrı bir özellik katıyor" dedi.

Lahitin mermer yapısının yapılacak incelemeyle ortaya çıkacağını dile getiren Vali Başköy, 'lahitteki mermerin Çorum yöresine mi ait, yoksa başka bir yöreye mi?' olduğunun ise jeolojik olarak yapılacak testle ancak mümkün olduğunu dile getirdi.

Kurtarma kazısında ele geçen tarihi eserler hakkında da bir açıklama yapan Vali Başköy, "Kazıda bir küpe, bir yüzük ve sikke bulundu. Ayrıca lahitte kemikten iğneler ile ahşap bir kutunun kenarını tahmin ettiğimiz parça var. Milattan sonra 96 ve 98 yıllara ait ve lahitte bir kadın cesedi olduğunu tahmin ediyoruz. Kemik parçalarının bir erkek cesedine de ait olabilir. Çünkü anne-çocuk beraber defin olabilir. Kemiklerin yaşı ve cinsiyetinin tespit edilmesi için Ankara'ya teste gönderildi. Hem karbon testi hem de kemik testi yapılacak" ifadelerini kullandı.

Çağlamaz tümülüsünde gün yüzüne çıkarılan lahitin Çorum'un sahip olduğu yeraltı zenginliğinin bir göstergesi olduğunu anlatan Vali Başköy, "Şu anda 5 ören yerinde kazı çalışmalarımız devam ediyor. Bu çalışmalardan öte her zaman şuna dikkat çekiyoruz. Kaçak kazıya yönelik gerek Emniyet gerekse Jandarma teşkilatımız ciddi bir mücadele veriyor. Vatandaşımız bu konuda duyarlı. Lahit Çorum'un yeraltı ve arkeolojik değerlerine ilave bir değer kattı. Çorum'un en büyük lahiti. Türkiye'nin en büyük müzelerinden olan Çorum müzesine ayrı bir değer kattı. Çorum'un tanıtımına ve turist sayısının artmasına katkı yapmasını ümit ediyoruz" diye konuştu.

Çorum Müze Müdürü Önder İpek ise, Anadolu'da Roma İmparatorlu dönemine Girlandlı lahitlerin Roma ve Batı Anadolu'da en yoğun olarak kullanılmaya başlandığı dönemin M.S. 2. yüzyıl olduğunu belirterek, "Lahit içerisinde bulunan Roma İmparatoru Nera (96-98) sikkesi, Turgutlu Çalamaz tümülüsünde bulunan lahiti M.S. 1. Yüzyılın sonu ile 2. Yüzyılın başına tarihlenmektedir. Bölemizde nadir olarak bulunan bu lahit örneği yerel malzeme ile belki yine yerel taş ustaları ve sanatçılar tarafından yapılmış en erken örnekleri olması açısından büyük önem arz etmektedir" diye konuştu. - ÇORUM