İşte 2008'in İhracat Şampiyonları

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, 2008 yılı ihracat şampiyonları sıralamasında TÜPRAŞ'ın 4.4 milyar dolarla birinci, Ford Otosan'ın 3.7 milyar dolarla ikinci, Oyak Renault'nun 3.2 milyar dolarla üçüncü olduğunu açıkladı.

TİM'in geçen yıla ait ihracat sonuçlarıyla ilgili detaylı çalışması kamuoyuna açıklandı. Büyükekşi, çalışmanın detaylarını paylaşmak üzere dün akşam basın mensupları ile biraraya geldi. Konuşmasına, Türkiye ihracatındaki gelişmelere değinerek başlayan Büyükekşi, 2007'de 107.2 milyar dolar olan Türkiye ihracatının, 2008'de 132 milyar dolara ulaştığını hatırlatarak, "Burada bizim için önemli nokta, ihracatımızın, dünya ihracat artış oranı üzerinde artmış olmasıdır. 2007'de 44 bin 700 firma doğrudan ihracat yaparken, 2008'de 46 bin 22'ye çıktı" dedi.

-İLK 500 FİRMA İHRACATIN YÜZDE 78.2'SİNİ GERÇEKLEŞTİRİYOR-

Türkiye ihracatındaki ilk bin firmanın bir değerlendirmesini de yapan Büyükekşi, "İlk 500 ile ikinci 500 firma arasında ciddi bir fark var. İlk 500 ihracatçı firma, ilk bin firmanın yaptığı 89.1 milyar dolarlık ihracatın yaklaşık yüzde 78.2'sini gerçekleştiriyor. Ikinci 500 firma ise ihracatın geri kalan yüzde 22.8'ini gerçekleştiriyor. 2008 yılında yapılan 132 milyar dolarlık ihracatın yüzde 67.5'ini ilk bin ihracatçı firma gerçekleştirdi" dedi.

-İSTANBUL 37 FİRMA KAYBETTİ, GAZİANTEP 15 YENİ İHRACATÇI ÇIKTI-

İller bazında incelendiğinde İstanbul'un ihracattaki ağırlığının göze çarptığına dikkat çeken Büyükekşi, "İhracatta ilk bin içerisindeki 503 firmamız İstanbul'dan ihracat yapıyor. Bunu 65 firma ile İzmir, 55 firma ile Bursa, 48 firma ile Ankara ve Gaziantep, 47 firma ile Kocaeli takip etmektedir" dedi. Geçen yılki ihracatta önemli bir değişiklik olduğuna da işaret eden Büyükekşi, İstanbul'un ilk bin arasında 32 firma kaybettiğini, bunların yerinne Anadolu'da yeni firmaların listeye girdiğini açıkladı. Büyükekşi, "Bu 32 firma listeden çıkarken, buraya hangi iller dahil oldu derseniz, en büyük artışı 15 yeni firma ile Gaziantep gerçekleştirdi. Gaziantep'in ardından 6 şar firma ile Ankara ve Kocaeli geldi. Son 3 yılda da İstanbul, İzmir ve Bursa'nın firma sayısı düşerken, Gaziantep, Kocaelinin firma sayıları arttı. İhracat içinde farklı illerin ağırlıklarının artması Türkiye ihracatı ve ekonomisi adına sağlıklı bir gelişme olduğunu düşünüyoruz" dedi.

-GÜNEYDOĞU'DAKİ İHRACATÇI 48'DEN 62'YE ÇIKTI-

İlk bin ihracatçının bölgesel dağılımına bakıldığında Marmara Bölgesi'nin ağırlı olduğunu söyleyen Büyükekşi, "Marmara'dan 632 firma bin ihracatçı arasında yer alıyor. Bunu 130 firma ile Ege Bölgesi, 78 firma ile İç Anadolu, 62 firma ile Güneydoğu Anadolu, 59 firma ile Akdeniz Bölgesi takip ediyor" dedi. İhracatta göze çarpan bir diğer gelişmenin ise bölgesel pazarlardaki gelişmelere bağlı olarak Güneydoğu'daki ihracatçı firma sayısındaki artış olduğunu vurgulayan TİM Başkanı Büyükekşi, "Bir önceki yıla gore firma sayısı 48'den 62'ye çıkmış durumda" dedi.

-ÜRETİMDEN İHRACATTA TÜPRAŞ BİRİNCİ-

İlk bin ihracatçı firmanın yapısında bakıldığında yüzde 75'inin üretici ihracatçı konumunda olduğuna dikkat çeken Büyükekşi, yüzde 16.5'unun ise grup dış ticaret şirketi, yüzde 8.5'inin ise dış ticaret sermaye şirketleri olduğunu açıkladı. Büyükekşi, "Üretici ihracatçı firma sayısının yüksek olmasının, sağlıklı bir durum olduğunu özellikle belirtmek istiyorum" dedi. TİM'in 2008 yılı ihracat rakamlarına ilişkin detaylı çalışmasında üretici ihracatçılara bakıldığğında birinci firmanın 4.46 milyar dolarla TÜPRAŞ olduğunu açıklayan Büyükekşi, "İkinci firmamız 3.75 milyar dolarla Ford, üçüncü firmamız 3.26 milyar dolarla Oyak Renault, dördüncü firmamız 2.49 milyar dolarla Tofaş, beşinci firmamız 2.33 milyar dolarla Toyota, 1.63 milyar dolarla İçdaş, 1.51 milyar dolarla Yücel Boru, 1.46 milyar dolarla Arçelik, 1.027 milyar dolarla Mercedes Benz, 967 milyon dolarla İzdemir" olarak açıkladı.

-DIŞ TİCARET FİRMA SIRALAMASINDA VESTEL BİRİNCİ-

Büyükekşi, ihracatta ilk 10'da yer alan Grup Dış Ticaret firmaları sıralamasına bakıldığında Vestel Dış Ticaret'in 2.244 milyar dolarla birinci olduğunu açıklayarak, "1.368 milyar dolarla Düler Dış Ticaret, 1.164 milyar dolarla Çolakoğlu, 814 milyon dolarla Şişecam, 635 milyon dolarla Ekinciler, 588 milyon dolarla Kaptan Metal Dış Ticaret, 436 milyon dolarla Kibar Dış ticaret, 338 milyon dolarla Ekom Eczacıbaşı Dış Ticaret, 278 milyon dolarla Akpa Tekstil İhracat Pazarlama, 274 milyon dolarla Sanko Dış Ticaret ilk 10 sıralamasında geliyor" bilgisini verdi. Sektörel sermaye dış ticaret şirketlerine bakıldığında GİSAD'ın 2.308 milyar dolarla birinci geldiğini belirten Büyükekşi, "Pergamon Status 728 milyon dolar, 618 milyon dolar GSD, 255 milyon dolar Birgi Birleşik Giyim, 249 milyon dolarla Hey Dış Ticaret, 217 milyon dolarla Trakya Tekstil, 167 milyon dolarla Altunkaya İnşaat, 139 milyon dolarla GAAT Dış Ticaret, 106 milyon dolarla Formark İleri Giyim, 105 milyon dolarla DSD geliyor" şeklinde sıralamayı açıkladı.

-BİN VE ÜZERİNDEKİ ÇALIŞAN SAYISI 330 MİLYON DOLAR FARK YAPIYOR-

İhracat yapan ilk bin firma arasında istihdamla yapılan çalışma hakkında da bilgi veren Büyükekşi, "Beyaz yakalı ve toplam çalışanlar arasında bir ayrım yaptık. İlk 100 kişiye kadar eleman çalıştıran firmalarda beyaz yakalı çalışan sayısı 18, 100-200 kişi arasında 43, 200 - 499 kişi arasında 86, 500 ile 999 kişi arasında 167, Bin ve üzerinde 558'e çıkıyor bu rakam" bilgisini verdi. İstihdamla ilgili 1-99 arasında işçi çalıştıran firmaların ortalama 78 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdiğine değinen Büyükekşi, "Çalışan sayısı bin ve üzerinde olan firmaların ortalama 330 milyon dolar ile ihracatta ciddi bir fark yaptığını görüyoruz" dedi.

-İLK BİN FİRMANIN 214'Ü KOBİ-

Büyükekşi, ihracattaki ilk bin firmanın yapısına bakıldığında 214 firmanın KOBİ, 786'sının büyük işletme olduğunun görüldüğünü söyledi. Büyükekşi, ilk bin ihracatçı firmanın sektörel dağılımına bakıldığında ise ihracatın yaklaşık yüzde 70'lik kısmının sanayi mamülleri, yüzde 13.91'inin işlenmiş petrol ürünleri, yüzde 6.44'ünün tarıma dayalı işlenmiş ürünler, yüzde 6.01'inin bitkisel ürünler, yüzde 3.1'inin ise madencilik ürünlerinden oluştuğunu söyledi.

-KARLILIK ORANLARI DÜŞTÜ-

Karlılık oranlarının 2007 ile karşılaştırıldığında bir düşüş gözlendiğini söyleyen Büyükekşi, "İlk 500 firmanın karlılığının yüzde 7.55'den 5.35'e düştüğünü görüyoruz. İkinci 500'ün karlılığına baktığımızda yüzde 6.03'den yüzde 4.9'a düşmüş durumda. Bu rakam, özellikle son 5 - 6 aydır ihracat rakamlarımız artıyor ama kar edemiyoruzun bir göstergesi" dedi. Yabancı sermayeli şirketlerin karlılığının incelendiğinde, ilk 500'deki yabancı sermayeli şirketlerin karlılığının yüzde 8.12'den 5.97'ye, ikinci 500'de yüzde 7.35'den, yüzde 5.14'e gerilediğine dikkat çeken Büyükekşi, "Yerli sermayeli şirketlerle, yabancı sermayeli şirketler karşılaştırıldığında eğitil olarak aynı dönde düşüş görüyoruz" dedi.

-23 SEKTÖRÜN 21'İ 1 MİLYAR DOLAR EŞİĞİNİ GEÇTİ-

Sektörel ve bölgesel düzeyde 1 milyar dolarlık ihracat eşiğini son derece önemsediklerine değinen Büyükekşi, bu kapsamda 23 sektörün 21'inin 1 milyar eşiğini geçmiştiğini açıkladı. Büyükekşi, "İllerimizin 11'i ise 1 milyar dolar eşiğini geçmiş durumda. Firma düzeyine bakıldığında 14 şirketin 1 milyar dolar ve üzerinde ihracat yaptığını görüyoruz. Bu kapsamda 500 ile 1 milyar dolar arasında ihracat yapan 12 firma, 100-500 milyon dolar arası 112 firma, 50 ile 100 milyon dolar arasında ihracat yapan 170 firmamız var. 25-50 arası 319 firmamız var" dedi. 2008'in ihracat şampiyonlarını açıklayan Büyükekşi, "TÜPRAŞ 4.4 milyar dolarla birinci, Ford Otosan'ın 3.7 milyar dolarla ikinci, Oyak Renault'un 3.2 milyar dolarla ikinci" olduğunu açıkladı. Büyükekşi, ihracat ilk 10 içindeki diğer firmaları ise Tofaş, Toyota, Gisad Dış Ticaret, Vestel Dış Ticaret, Adının açıklanmasını istemeyen bir firma, İçdaş Çelik ve Yücel Boru olarak sıraladı.

-132 MİLYAR DOLAR BELKİ 2011'DE YAKALANABİLİR-

Toplantı sonrasında gazetecilerin sorularını yanıtlayan Büyükekşi, bir gazetecinin, "Başkanlık döneminizde beri ihracatta artış ilan edemediniz. Yakın bir zamana kadar da olacak gibi görünmüyor. Ne yapacaksınız özel bir planınız var mı? Kurban mı keseceksiniz?" sorusuna karşılık "Biz deve kestik biliyorsunuz" espirisi ile yanıt vermesinin ardından, "Gerçekten şanssız bir dönem. Belki ihracatımız geçen yılki rakamını 2011'de, belki 2012'de yakalayabilir dünya piyasalarındaki gelişmelere bağlı olarak. Bu yıl ihracatta çok bir şey olmayabilir ama önümüzdeki yıllarda firmaların ayakta kalıp, insan kaynağını kaybetmeden yeni yapılacak ihracatlarla tekrar hedefine ulaşabilir" şeklinde sürdürdü. İhracat şampiyonları arasında bir firmanın neden ismini neden açıklamak istemediği yönündeki bir diğer soruya Büyükekşi, "Firmaların istedi ile bu bilgileri verebiliriz. Kayıt dışılık kesinlikle söz konusu değil" demekle yetindi.

-HAZIRGİYİM VE KONFEKSİYON SİPARİŞİNDE ARTIŞ VAR-

Büyükekşi, bu yıl açıklanan ilk beş aylık ihracat rakamlarında otomotivin Avrupa'daki daralmaya karşın 4 ay birinci olduğunu açıklayarak, şunları söyledi:

"Biz aslında Hazır Giyim'in birinci olacağını düşünüyorduk. Çünkü Avrupa ülkelerinde merkezi alımların Uzakdoğu yerine, Türkiye'ye kayacağını tahmin ediyorduk. Böylece otomotivdeki düşüşe karşın, Hazır Giyim'de Bangladeş, Çin olsun siparişlerin Türkiye'ye geleceğini düşünüyorduk. Bu olmaz değil; önümüzdeki günlerde olabilir. Şu anda hazır giyim ve konfeksiyonda beyanname sayısında bir artış var. Haziran 2009 rakamlarını Mardin'de açıklayacağız, o zaman daha net görülebilecek.

-TİM GÜCÜNÜ ŞİMDİ KANUNDAN ALACAK-

TOBB ve TÜSİAD'ın TİM Yasası'nın çıkmasına karşı olması ile ilgili görüşleri sorulan Büyükekşi, "TÜSİAD, "TİM'in çalışmaları, ihracatımıza kuşkusuz büyük katkısı olmuştur" dedi. Ben asıl katkıyı bundan sonra daha çok vereceğini düşünüyorum. Bizim, bu zamana kadar ihracatın gelişmesine olumlu katkımız olmuşsa, bundan sonra da olacaktır. Hatta daha fazla olacağını düşünüyoruz. Kanuni bir alt yapı olmadan, kararname ile bugüne kadar bu iş yapılıyordu. Şimdi gücünü kanundan alacak. TİM, şu anda tam bir çatı örgütü. Bütün ihracatçı birlikleri ile Dış ticaret Müsteşarlığı arasında köprü vazifesi görecek olan kurum TİM" sözleri ile düşüncelerini dile getirdi. Büyükekşi, TİM Yasası'nın çıkması ile üyelik aidatlarında artış beklentisinin gerçekçi olmadığını söyleyerek, "400 milyon dolar gibi yükler tamamen şaşırtmaca. İhracatçı birliklerin, ihracat yapan firmalardan aldıkları pay düşürüldü. Buna göre 5 olan rakam binde 1'e, 10 binde beş olan rakam 10 binde 2'ye düşürüldü kanunla. Herhangi bir artış yok yüzde 80ile 60 arasında bir düşüş var" açıklamasında bulundu.

-JET HIZIYLA ÇIKAN TİM YASASI MİLLETVEKİLİNİ ŞAŞIRTTI-

TBMM'den jet hızıyla geçen TİM Yasası'na da değinen Büyükekşi, AKP, CHP ve MHP'den oluşan üç partinin anlaşması sonucunda 25 maddelik kanunun 2 saatte geçtiğini hatırlatarak, "Hem muhalefet, hem iktidardan 21 dakika konuşma hakkı olan milletvekilleri 15 dakika konuştu. 10 dakika şahsı adına söz alanlar, 2-3 dakika konuştu. Böylece jet hızıyla 25 maddelik kanun 2 saatte geçti. Yasa geçtikten sonra kuliste gördüğüm bir milletvekili, '2 yıldır milletvekiliyim, mecliste ilk olarak jet hızıyla bir kanun yasalaştığını gördüm' dedi" diye konuştu.

-THY İÇİN PLAN YAPTIK 59 UÇAK ALDIK, ŞİMDİ İHRACAT İÇİN HEDEF BELİRLENECEK-

TİM'in 500 milyar dolarlık ihracat rakamını yakalamak için ülkeler ve kurumlar için stratejiler oluşturan Palladium şirketi ile birlikte çalıştıklarını söyleyen Büyükekşi, her sektöre, illere göre detaylı bir çalışmanın yapıldığını belirtti. Büyükekşi, "THY Yönetimi'ne geldiğimizde de benzer bir çalışma yaptık. Uçaklarımız öyle aldık. Herkes havayolunu batıracaksınız dedi. O zaman nerede turizm potansiyeli var, ticaret hacmi var diye bir plan yapıldı. Bu sayede 59 uçak aldık. Şimdi ihracat için de performansı nasıl ölçebiliriz, bu planı nasıl uygulamaya geçirebiliriz diye bakıyoruz" dedi. (ANKA)

(HMD/YLD/NK)