İstanbul'un 2050 hedefi sıfır atıkla karbon nötr şehir olmak

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) iştirak şirketi İSTAÇ, ENTECH-Çevre Teknolojileri, Geri Dönüşüm ve Sıfır Atık Fuarı'nda Türkiye ve tüm dünyadan sektör profesyonelleriyle bir araya geldi. Fuarda İBB'nin sıfır atık hedeflerine değinen İBB Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanı Prof. Dr. Ayşen Erdinçler, '2030'da 2019'daki emisyonumuzu (50 bin 888 ton) yüzde 50 azaltmayı hedefliyoruz. 2050'de ise tamamen yüzde yüz azaltarak karbon nötr bir şehir olmayı hedefliyoruz' dedi.

İstanbul CNP Expo'da düzenlenen Entech-Çevre Teknolojileri, Geri Dönüşüm ve Sıfır Atık Fuarı sektör temsilcilerini bir araya getirdi. Sürdürülebilir ekonominin, şehirleri sıfır atık üreten ve karbon ayak izini en aza indiren yaşam alanlarına dönüştürmekle mümkün olduğuna inanan İSTAÇ da fuarın katılımcıları arasında yer aldı.

"ENTEGRE ATIK SÜRDÜRÜLEBİLİR ŞEHİRLER İÇİN ŞART"

Fuarda gerçekleşen oturum öncesi soruları yanıtlayan İBB Çevre Koruma ve Kontrol Daire Başkanı Prof. Dr. Ayşen Erdinçler İstanbul'un günlük 18 bin 177 ton atık ürettiğini belirterek, 'Bu da insan başına 1.17 kilogram gün demek. Atık üretimi son derece yoğun. Sürdürülebilir şehirlerde atık yönetiminin çok büyük önemi var. İklim değişikliğinde önemli faktörlerden bir tanesi emisyonlara katkısı açısından yüzde 9'luk katkı ile atıklar. Dolayısıyla iyi ve entegre atık yönetimi sürdürülebilir şehirler için şart' diye konuştu.

"TÜM PLANLARIMIZ 'DEADLINE 2020' DOKÜMANINA GÖRE YAPILDI"

Atıkların doğru yönetilmesinin önemine dikkat çeken Prof. Dr. Ayşen Erdinçler, 'Geri dönüşüm ve geri kazanım açısından İstanbul için iyi bir atık yönetim planı yapılması gerekiyor. Bunu hazırlarken stratejilerimiz belirlendi. İklim eylem planımıza göre stratejilerimizi de belirledik. Hedeflerimiz arasında 2050 yılında İstanbul'un karbon nötr bir şehir olması var. Bunu da 2019 Ekim'de İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanımız Sayın Ekrem İmamoğlu 'Deadline 2020' dokümanını imzalayarak vaat etmiş oldu. Bütün planlarımız buna göre yapıldı. Stratejilerimiz arasında her şeyden önce atığın önlenmesi, azaltılması, yeniden kullanım, geri dönüşüm, geri kazanım ve en son bertaraf yer alıyor. İstanbul'un atığının yüzde 48'i organik yapıda. Dolayısıyla bu atıklardan da enerji geri kazanımı çok önemli. Her şeyi ince ince düşünerek atık yönetim planımızı yaptık? ifadelerini kullandı.

KARBON NÖTR ŞEHİR İÇİN?

2030'da 2019'daki emisyonu (50 bin 888 ton) yüzde 50 azaltmayı hedeflediklerini anlatan Prof. Dr. Erdinçler, şöyle devam etti:

"2050'de ise tamamen yüzde yüz azaltarak karbon nötr bir şehir olmayı hedefliyoruz. Burada atığın dahili yüzde 9'dur, ulaşımın yüzde 8'dir, enerjinin bütününü düşündüğümüzde ise yüzde 63'tür. Dolayısıyla bütün bunları organize edecek şekilde planlar yaparak azaltım hedefine doğru gidiliyor. İklim değişikliğinin etkilerinden zarar görüyoruz. İnanılmaz seller, dolular görüyoruz. Ekonomimiz bundan ciddi anlamda etkilendi. Sellerde canlarımızı kaybettik. Her şeyden önce yakın zamanda yaşadığımız orman yangınları bütün bunlar iklim değişikliğinin sonucu olabilen olaylar. Bunları çok daha sık ve her tür doğa olayını çok uç noktalarda yaşamaya başladık. Aksiyon planımıza uygun davranırsak şehrimiz daha dayanıklı hale gelecektir."

"GÜNDE 3 BİN TON EVSEL ATIĞI YAKARAK ENERJİ ÜRETİYORUZ"

İSTAÇ Genel Müdürü M. Aslan Değirmenci ise İSTAÇ'ın faaliyetlerini şu sözlerle anlattı:

"7 gün 24 saat yaklaşık 4 bin 600 personelimizle, 60 lokasyonda, karada ve denizde tüm atıkların yönetimiyle ilgileniyoruz. En büyük operasyonumuz evsel atık yönetimi. İlçe belediyelerinin ev, iş yeri, mahalle ve sokak aralarından topladığı evsel atıklar katı atık aktarma merkezlerimize geliyor. Her iki yakada 4'er tane toplamda 8 tane faal atık aktarma istasyonumuz var. Buradan da 218 araçlık TIR filomuzla Avrupa yakasında Silivri Seymen, Anadolu yakasında Şile Kömürcüoda'ya toplanıyor. 9 binin üzerindeki sağlık kuruluşundan tıbbi ve endüstriyel atık topluyoruz. Boğazdan çift yönlü geçen gemilerin hem sıvı hem katı atıklarını topluyoruz. Atıklardan kompost adını verdiğimiz organik gübre yapıyoruz. Sanayiye geri kazandırılacak plastik, teneke, kağıdı ayrıştırıyoruz. Bunları yaparken çöp gazından, metan gazından elektrik üretiyoruz. Organik atıklardan hem elektrik hem kompost elde ediyoruz. Türkiye'nin ilk ve Avrupa'nın en büyük yakma tesisini işletiyoruz. Günde 3 bin ton evsel atığı yakarak enerji üretiyoruz. Bu, İstanbul genelinde toplanan atığın yüzde 15'nin bir şekilde bertaraf edilmesidir. Şu anda faal durumda olan 3 tane enerji santralimiz var. Bunların 2'si Avrupa yakasında, 1'i ise Anadolu yakasında. Bunlar düzenli depolama sahasındaki metan gazından elektrik üreten tesisler. Türkiye'nin ilk ve Avrupa'nın en büyük Atık Yakma Tesisi Eylül ayında maksimum kapasite olan 85 megabaytı üretiyor ve çalıştırıyor olacak. Toplamda da 160 megabaytlık kapasiteye ulaşacak.?

"YILDA 4,5 MİLYON TON KARBON KREDİSİ"

2022 yılı itibarıyla yıllık yaklaşık 4,5 milyon ton karbon kredisine sahip olacak İSTAÇ'ın, Türkiye'de karbon kredisi üreten öncü kuruluşlar arasında yer alacağını söyleyen Değirmenci, 'Küresel ölçekteki en titiz ve itibarlı sertifika programı olan Gold Standard proje kaydı ile mevcut tesislerimiz 2010 yılı itibarıyla yılda yaklaşık 1,5 milyon ton karbon kredisi elde ediyor. 2020 yılında İstanbul'un Silivri ilçesinde devreye alınan Çöp Gazından Enerji Üretim Tesisi ve 2021 yılı sonunda tam kapasiteye ulaşacak Evsel Atık Yakma ve Biyometanizasyon tesisleri ile yıllık ortalama 3 milyon ton daha karbon kredisi elde edecek olan İSTAÇ, bu edinimlerle birlikte yıllık yaklaşık 4,5 milyon ton karbon kredisine sahip olacak' dedi.

"SÜRDÜRÜLEBİLİR ŞEHİRLER İÇİN GERİ DÖNÜŞÜM"

Fuarda İSTAÇ Geri Dönüşüm Atölyesi'nde tamamen atık malzemelerden üretilen mobilyalara, atık kutularına, kompost ürünlere de değinen M. Aslan Değirmenci, sürdürülebilir şehirler için geri dönüşüm çalışmalarının önemini vurguladı. Ayrıca yenilenen logoları hakkında da bilgi veren Değirmenci, "Biz gelecek nesillere yaşanabilir şehirler miras bırakma misyonumuz ile aralıksız çalışıyoruz. Bu doğrultuda kendimizi yenilemekten de çekinmiyoruz. Entech fuarı, yeni logomuzun bir nevi lansmanını yaptığımız bir alan oldu. Logomuz 3 farklı renkten oluşuyor. Lacivert enerjiyi, ortadaki yeşil yaprak formatındaki sembolümüz çevreyi, en alttaki damla ise suyu simgeliyor. Bakıldığında bir insan figürünü canlandırıyor, İSTAÇ'ın merkezinde insan var. Logomuz ile sloganımızı da değiştirerek dinamik yapımızı ortaya koyduk. Tüm faaliyet alanlarımız için diyoruz ki; İSTAÇ, yaşam için dönüştürür."