İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş:

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, Avrupa ile Asya yakasında büyük dengesizliklerin olduğunu söyleyerek, "Kartal Anadolu Yakası'nın yeni çekim merkezi olmuştur" dedi.

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Kadir Topbaş, Tepebaşı Metropoliten Planlama ve Kentsel tasarım Merkezi'de (İMP) Mimar Zaha Hadid'in katılımıyla Kartal Kentsel Dönüşüm Projesi'nin tanıtımı yaptı. Burada bir konuşma yapan Topbaş, 2006 yılının Mart ve Nisan aylarında Kartal ve Küçükçekmece Kentsel Dönüşüm projeleri için uluslararası bir yarışma açıldığını ve sonuçlarının açıklandığını hatırlattı.

Bu proje yarışmasının, dünya mimarlarının büyük bir buluşmasına sahne olduğunu söyleyen Topbaş, "Bilindiği gibi dünya metropolleri ve hatta Avrupa'daki daha küçük kentlerde bile dünyaca tanınmış önemli mimarların eserleri yer alır. Dünya kenti olma yolunda tanınmış mimarların eser vermesi etkili bir stratejidir. İstanbul'u da böyle eserlere kavuşturmak için Kartal önemli bir olanak sunmaktadır. İMP organizasyonu ile uluslararası bir jüri oluşturularak, uluslararası düzeyde bir yarışma düzenlenmiştir.

Yarışma sonucunda Zaha Hadid'in projesi birinciliğe değer görülmüştür. Biliyorsunuz Küçükçekmece yarışmasında ise Ken Yeang ve ekibinin hazırladığı proje seçilmişti" dedi.

"BİZ İSTANBUL'UN GELECEĞİNİ DÜŞÜNEREK BU PROJEYE BAŞLADIK" 2005 yılının Mart ayında kurulan İMP ile İstanbul'un geleceğini yeniden planlamaya başladıklarını dile getiren Topbaş, bu proje ile eğitim, ticaret, sanayi, yerleşim, turizm ve konaklama dengesine göre yeni bir kent kurgulandığını söyledi.

Bu çalışmanın İstanbul için hayati önem taşıdığını vurgulayan Topbaş, "1950'lerden itibaren başlayan göç ve plansız yapılaşma sürecinde ortaya çıkan plansızlık İstanbul için artık tahammül edilemez bir noktaya geldi. Biz İstanbul'un geleceğini düşünerek bu projeye başladık. İMP'de İstanbul'un 100 yıllık perspektifini ortaya koymak için çalışıyoruz. Hedefimiz, tarihini koruyarak geçmişin ruhunu taşıyan 21. yüzyıl yapıları ile geleceğin İstanbul'unu yaşatmaktır. Bu merkezde bir taraftan geleceğin İstanbul'unun projeksiyonu hazırlarken diğer taraftan olağanüstü bir dinamizmle ile büyüyen kentin ihtiyaçlarını karşılayacak planlamayı gerçekleştiriyoruz. Bu çerçevede İMP'de İstanbul'un dünya metropolleri arasında yerini alması ve kentsel mekanlarda yaşam kalitesinin arttırılması amacıyla önemli odak noktalarda dönüşüm projeleri hazırlıyoruz" ifadelerini kullandı.

İstanbul'un son 4 yıldaki gelişmesiyle dünyanın gelişmiş şehirleriyle yarışır hale geldiğini ifade eden Topbaş, dünya ile yarışta İstanbul'un daha da ön plana çıkması en büyük arzusu olduğunu söyledi.

Topbaş, İstanbul'u dünyaya daha fazla açmanın ve turizmini daha da geliştirmenin şartının kentin giriş kapılarını arttırtmak olduğunun altını çizerek, "Alternatifleri çoğaltmak zorundayız. İstanbul'un dünyanın birçok şehrinin tersine böyle bir şansı var. İstanbul'u uzun soluklu yaşanılan bir turizm cenneti yapabiliriz. Bunun çalışmalarını yapıyoruz. Kartal ve Küçükçekmece alanlarının İstanbul kimlikli ve çevreye duyarlı yepyeni merkezlere dönüşüyor olması işte bu düşüncelerin bir ürünüdür. Yaptığımız Kentsel Dönüşüm Projeleriyle Kartal'ın İstanbul'un en önemli merkezi iş alanları bölgesi ve kültür-sanat merkezi, Küçükçekmece'nin de çok önemli bir turizm merkezi olacağına inanıyoruz. Bu projeler Türkiye'de bugüne kadar yapılmayan ve büyüklük açısından bir ilk olan projelerdir" dedi.

"İstanbul Metropoliten Alanı gelişme stratejileri belirleyen, onaylı Çevre Düzeni Planı İstanbul'u bir dünya kenti olarak kurgulamaktadır" diye Topbaş konuşmasına şöyle devam etti:

"Bu çerçevede Kartal Özel Proje Alanı, bu gelişme stratejisinin önemli yapı taşlarından biridir. Kartal Kentsel Dönüşüm Projesi'nin amacı Taksim, Levent, Maslak gibi Merkezi İş Alanları'na alternatif oluşturacak bir Kartal'ın yeniden oluşturulmasıdır. Yaşayan konumuyla İstanbul 'tek merkezli bir metropol' olarak tanımlanmaktadır. Biliyorsunuz İstanbul'un Avrupa ve Asya yakaları arasında ticaret, sanayi, kültür, yönetim, konut ve rekreasyon alanlarında büyük farklılıklar ve dengesizlikler var. Özellikle merkezi iş alanları İstanbul'un Batı yakasında yoğunlaşmış durumda.Hizmet sektörünün aktivite oranı ise batı yakasında 0.40 iken doğu yakasında 0.15 dolaylarında. Bu dengesiz durum, tarihi çevre ve İstanbul Boğazı kıyılarını baskı altında tutuyor; kent siluetinin bozulmasına neden oluyor ve ulaşımda büyük sıkıntılara yol açıyor. Yaşayan konumuyla hizmet sektörü bağlamında Anadolu yakası 'yatakhane' konumundadır. Bu nedenlerle İstanbul Çevre Düzeni Planı'nda çok merkezli bir metropol yapısına geçilerek, Doğu-Batı arasında dengeli bir gelişmenin sağlanması ve mevcut baskı altındaki alanların sağlıklaştırılması öngörülmektedir. Bu doğrultuda Kartal projesi, Doğu Yakası'nda merkezi nitelikli bir iş alanının oluşturulması için stratejik açıdan önemli bir fırsattır".

"KARTAL ANADOLU YAKASI'NIN YENİ ÇEKİM MERKEZİ OLMUŞTUR" Kartal'ın alternatif yeni bir işmerkezi olacağını ifade eden Topbaş, "Kartal alt merkez ve Kartal- Pendik kıyı kesimi Kentsel Dönüşüm Projesi ile İstanbul'un iki yakası arasındaki bu dengesizliği gidermek amacıyla alternatif bir merkez oluşturulacaktır. Bu iş merkezi, 2 Milyon nüfusa hitap edebilen ve 120 bin hizmet işgücü kapasitesi yaratabilecektir. Böylelikle, etkin denizyolu, metro ve Marmaray bağlantıları ile İstanbul önemli bir iş merkezine kavuşacaktır" diye konuştu. rya metropolleri arasında yerini alması ve kentsel mekanlard Topbaş, bu tür projelerde lojistiğin son derece önemli olduğunu belirterek, İstanbul Çevre Düzeni Planı'yla, esas olarak denizyolu ve raylı sistemlerin gelişme stratejilerinin hedeflendiğini dile getirdi.

Metropol bütününde önerilen raylı sistem uzunlukları toplamının 508 kilometre'ye ulaştığını belirten Topbaş, "Kartal, onaylı Çevre Düzeni Planı'na göre ulaşım sistemleri açısından da çok önemli bir kesişim alanıdır. Gerek karayolu gerek deniz yolu gerek demiryolu, gerekse havayolu ulaşım aksları altbölge içinde bir entegrasyona ulaşmaktadır, E-5 dediğimiz güzergahta Kadıköy- Kartal Metrosu ile banliyö hatlarının yer aldığı güzergahta Marmaray Projesi hayata geçiriliyor. Sabiha Gökçen'e Marmaray'dan yapılacak bağlantı ile limanı da düşündüğümüzde Kartal, deniz, kara, hava yollan ve raylı sistemlerle ulaşabilirlik bağlamında ciddi potansiyeller ortaya koyuyor. Böylece bu proje sayesinde Ayazağa- Büyükdere bölgesinde yaşanan sıkıntılar burada yaşanmayacaktır. Hazırlanan bu proje sayesinde Kartal ticaret, turizm, konut, kültür, yönetim ve rekreasyon fonksiyonlarının yer alacağı önemli birer merkez haline dönüştürülecektir. Ulaşımı rahat, kültür ve kamusal alanların iyi kurgulandığı, meydan ve yayalaştırma çalışmaların öne çıktığı, estetik değerleri olan bir merkezi İstanbul'a kazandıracağız" diye konuştu.

Kartal'ın, Anadolu Yakası'nın yeni çekim merkezi olduğunu söyleyen Başkan Topbaş, bölgenin Pendik, Maltepe ve Tuzla ile birlikte 2.5 milyon nüfuslu bir hinterlandın merkezi konumunda olduğunu kaydetti.

Aynı zamanda bu hinterland ile bitişik olan Gebze'de, İzmit Büyükşehir Belediyesi tarafından planlandığını ifade eden Başkan Topbaş, "Gebze de geleceğe yönelik olarak 2 milyon nüfus planlandı. Bu bölgede 500 bin [ sanayi çalışanı olacak. Coğrafi bir bütünlük oluşturan Kartal ve Gebze plan hedefleri 4,5 milyon nüfusu içeriyor. Yani neredeyse Ankara'dan 1 milyon daha fazla nüfuslu daha büyük bir metropoliten alt merkez söz konusu.Böylece hazırlanan planlara göre Kartal, 4,5 milyon nüfuslu metropoliten alt bölgenin beyni oluyor, yönetici merkezi oluyor" ifadelerini kullandı.

Başkan Topbaş, Pendik ve Kartal sahil, Kartal merkez ve E-5'ten sahile inen taşocağını da içine alan 555 hektarlık bir alanı kapsayan böyle büyük bir coğrafyada gerçekleşecek projenin tamamlanmasıyla birlikte İstanbul'un gelecek vizyonunda çok büyük bir mesafe alınmış olunacağını dile getirdi.

"PROJEYLE ANADOLU VE AVRUPA YAKASI BİRBİRİNE BAĞLANIYOR" Topbaş, Zaha Hadid'in hazırladığı Kartal Kentsel Dönüşüm Projesi'nin, Kartal ve Pendik için geometrik şekillerde oluşan yeni bir mimari ağı ortaya koyduğunu vurgulayarak, projeye göre 2 yakanın birbirine bağlandığını söyledi.

Böylece karayolu ve demiryolu bağlantıları ile konut alanlarını birbirine bağlayan yeni bir metropol oluşturulduğunu ifade eden Topbaş, projede iş ve konut kulelerinin yer aldığını söyledi.

2 bin 500 metrekareden 25 bin metrekare büyüklüğe kadar parseller olacağını kaydeden Topbaş, konuşmasını şöyle sürdürdü:

"Karşılıklı büyük kuleler yapılacak. Ağırlıklı iş kuleleri, az miktarda da konutlar olacak. Kültürel alan, opera evi, park, oteller, restoranlar, yat limanı plleri arasında yerini almasıve marina yer alacak.

Kartal, 1/100 bin ölçekli İl Çevre Düzeni Planı'na göre Anadolu Yakası için 2.derece alt merkez olacak. Mevcut sanayi birimlerinin desantralizasyonunu sağlanacak. Boşalan sanayi alanları hizmet alanlarına dönüştürülecek. Kartal projesinin dünyada çeşitli örnekleri var. Bunlardan birisi de İngiltere'deki Doklar bölgesi. Orada yaptığımız incelemeler esnasında İngiliz yetkililerin projede yaptıkları hatanın itirafı ile karşılaştık. Dediler ki "Biz burada çok önemli bir projeyi hayata geçirdik. Burasını rehabilite ettik. Ancak bunu yaparken çok önemli bir detayı atlamışız. Proje hayata geçtikten sonra biz bunu fark ettik. Biz burada çok önemli iş merkezleri yaptık. Ancak saat 5'ten sonra herkes buradan ayrılıyor ve burası ölü bölge haline geliyordu. Daha sonra ayrıca yaptığımız projelerle bu bölgeyi 24 saat yaşayan bir hale getirdik' İngiliz yetkililerin projenin başlangıcında yaptığı bir hataya biz de düşmek istemiyoruz. Onun için burada ticaret, hizmetler ve turizm fonksiyonları ağırlıkta olacak. Söz konusu proje alanı, ağırlıklı olarak kentin merkezinde demode olmuş, üretim işlevleri ve teknolojisi eskimiş ve kente yabancılaşmış sanayi alanlarından oluşmaktadır.Bölgede yüzde 47 şahıs mülkiyeti, yüzde 53 Kamu Mülkiyeti bulunuyor. Bu durum önerilen dönüşüm ve yeni altyapı uygulamaları için de önemli bir potansiyel ortaya koymaktadır. Alan içinde sınırlı boyutta hisseli ifraz ve sağlıksız konut dokusu da bulunmaktadır. Şimdilik bu alanlar proje kapsamı dışında tutulmuş, ama istenildiği an projeye dahil edilebilecek durumdadır".

Topbaş, proje alanındaki arsa sahipleri tarafından "İstanbul Kartal Kentsel Geliştirme Derneği" adıyla Kasım 2006 tarihinde bir dernek kurulduğunu, böylece İstanbul'da bu ölçekte ilk olarak, yaşayanlar ve yerel yönetim büyükşehir belediyesinin koordinasyonu ile ortak bir proje geliştirildiğini ifade etti.

Bu süreçte şeffaflığın esas olduğunu savunan Topbaş, bu derneğin, proje alanı için Zaha Hadid Architects'in ürettiği projenin finansmanını karşılamayı üstlendiğini dile getirdi.

Zaha Hadid Architects ile çalışmaların devam ettiğini ifade eden Topbaş konuşmasını şöyle bitirdi:

"1/5000 masterplan ,1/1000 uygulama planı ve kentsel tasarım projelerinin yapılması ile ilgili Zaha Hadid Architects ile dernek sözleşme imzalamıştır. Zaha Hadid Architects, 1/5000 masterplanı Ağustos 2007 tarihinde İMP'ye ve derneğe teslim etmiştir. Şu an Masterplanın, Türk İmar Mevzuatına göre düzenlenmesi işi devam etmektedir. Büyükşehir meclisinde görüşülüp onaya sunulacak. Toplam yatırım maliyeti net olarak bilinmiyor. Ancak yaklaşık olarak yapılaşmayı 350 hektar üzerinden düşündüğümüzde 4,5 ya da 5 milyon m2 toplam inşaat alanı olabileceği kanısındayız. Yerli ve yabancı birçok yatırımcı ile İMP Yarışmalar grubu görüştü ve gerekli bilgilen aktardı. Yatırımcılar, planlama sürecinin bitmesini bekliyorlar. İstanbul artık bir dünya kentidir. NATO ve İSEDAK Toplantıları, Dünya Mimarlar Kongresi, Şampiyonlar Ligi Final Maçı ve Formula 1 ve MOTO GP gibi dev organizasyonların ev sahipliğini başarıyla gerçekleştirdik. Bütün bu dev organizasyonların art arda İstanbul'da gerçekleştirilmiş olması, İstanbul'un bir çekim merkezi haline geldiğinin enplleri arasında yerini alması önemli göstergesidir. İstanbul artık bir dünya kentidir. İstanbul'un önünde çok önemli fırsat ve hedefler var. AB'ye girme noktasında büyük bir adım atan Türkiye'nin lokomotifi İstanbul olacaktır. Bu sürecinin öncüsü olarak gerçekleştireceğimiz hedefler, sadece İstanbul için değil diğer şehirlerimiz için de itici bir güç olması kaçınılmazdır. İstanbul'u daha uygar ve yaşanabilir bir kent yapma hedefinin bütün birikimini yönlendireceğimiz bu yeni hedeflerimize uluslar arası sinerjiyle daha büyük bir hızla varacağımıza inanıyorum. Bu hedefler, İstanbul'u büyük bir değişim ve dönüşüm sürecine sokmuştur".

(İST-RA-ÖK-Y)