İşsizlik Sigortası Fonunda Eleştiriler

DİLAN KUTLU & NİSANUR YILDIRIM

(TBMM) - Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Bakanlığı'nın 2025 yılı bütçesi görüşmelerinde, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan işverenlerin daha fazla yararlandığı eleştirileriyle ilgili "Hem Sayıştay hem de bağımsız denetime tabidir. İstismar edildiği şeklindeki ithamları kabul etmemiz mümkün değildir. Fondan yapılan harcamaların yüzde 61,2'si doğrudan iş gücüne ve işsizlere yönelik yaptığımız harcamalardır" diye konuştu. Işıkhan, yenidoğan çetesine ilişkin SGK ayağında soruşturmanın devam ettiğini belirterek, "SGK'nın özel hastanelere ödeme oranının her geçen yıl azaldığını"  söyledi.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın 2025 yılı bütçesi, 12,5 saat süren görüşmelerin ardından, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi. Bakan Işıkhan, milletvekillerinin soru ve eleştirilerine yanıt vermek üzere söz aldı. Işıkhan, yenidoğan çetesiyle ilgili şunları söyledi:

"İstanbul Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 27 Kasım 2023 tarihinde SGK'ya 13 hastaneyle ilgili özetle fatura ve işlemlerin incelenmesine yönelik bir yazı gelmişti. 29 Kasım 2023 tarihinde müfettiş görevlendirmesini yaptı. Savcılığın bildirdiği 13 hastanenin ikisi SGK'nın sözleşmesi olduğu için o iki hastane teftişe alınmıştı ve bu doğrultuda müfettişlerimiz görevlendirildi. Müfettiş incelemelerinin sonunda teftişleri tamamlanan özel Bağcılar Hastanesi'nin 29 Nisan'da, özel Bağcılar Şafak Hastanesi'nin 9 Ağustos'ta SGK ile olan sözleşmeleri feshedilmiş ve ödemeler durdurulmuştu. Teftişlerinde sona yaklaşılan diğer hastanelerle ilgili olarak da Sağlık Bakanlığı'mızın ruhsat iptali kararıyla ödemeler durdurulmuş ve SGK sözleşmeleri feshedilmişti. Yenidoğan çetesi soruşturması şu an Adalet Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Cumhuriyet Savcılığı ile birlikte titizlikle yürütülmekte. SGK ayağında konuyla ilgili 10 müfettişle yürütülen inceleme ve soruşturma devam ediyor."

"SGK'nın özel hastanelere ödeme oranı her geçen yıl azalmakta"

SGK tarafından özel hastanelere aktarılan kaynaklara ilişkin soruya, "SGK'nın sağlık harcamalarından özel hastanelere ödemelerin oranı her geçen yıl azalmaktadır. 2012 yılında yüzde 16,6 iken 2014'te yüzde 15'e, 2016'da yüzde 12,9'a, 2018'de yüzde 10,2'ye, 2020'de yüzde 8,6'ya, 2022'de yüzde 7,3'e, 2023'te de yüzde 6,2'ye düşmüştür. SGK bütçesinden özel hastanelere aktarılan kaynak ciddi anlamda azalma göstermiştir" dedi.

Deprem bölgelerinde istihdam

Işıkhan, deprem bölgelerindeki istihdam rakamlarına ilişkin şu değerlendirmeyi yaptı:

"Deprem bölgelerinde çalışma hayatının arttırılması için depremden sonra Adıyaman dahil il bazında sayıları vermek istiyorum. Adıyaman'da depremden önce 73 bin 506 olan sigortalı 4A çalışan Temmuz'da 93 bin 449'a çıkarak deprem bölgesindeki sayısı deprem öncesindeki istihdamın üzerine çıkmıştır. Hatay'da 208 bin 113 olan 4A çalışan sayısı Temmuz'da 201 bin 538'e yükselmiştir. Kahramanmaraş'ta depremden önce 174 bin 436 olan çalışan sayısı depremden sonra 53 bin 115'e düşmüş, Temmuz'da 172 bin 731'e ulaşmıştır. Malatya'da ise depremden önce 124 bin 88 olan çalışan sayısı depremden sonra ne yazık ki 62 bin 685'e düşmüş. Temmuz'da bu rakam 115 bin 739'a ulaşmıştır. Deprem bölgesinde çalışan sayılarını deprem öncesindeki seviyelere çıkarmayı başardık."

CHP Hatay Milletvekili Mehmet Güzelmansur "Hatay'da çalışan sayısının artmadığını verilen rakamın doğru olmadığını" söyledi.

"Suriyelilerin, Genel Sağlık Sigortası kapsamına alınmasına ilişkin çalışmamız yok"

Suriyeli göçmenlerin Genel Sağlık Sigortası kapsamına alınıp alınmadığı sorusuna, Işıkhan şu yanıtı verdi:

"Geçici koruma sağlanan Suriyelilerin, Genel Sağlık Sigortası (GSS) kapsamına alınmasına yönelik genel bir çalışmamız bulunmamaktadır. Bunun yanı sıra kamuoyunda kimi zaman dile getirilen geçici koruma statüsündeki Suriyelilerin, sağlık harcamalarının SGK bütçesinden karşılandığı, dolayısıyla SGK bütçesine yük oluşturduğuna dair iddiaları reddediyoruz. Tüm çalışmalarımız ülkemizde bulunan yabancıların, iş gücü piyasamızın ihtiyaçları doğrultusunda kayıtlı olarak istihdam edilmesine yöneliktir. Kayıtlı çalışan herkes primlerini yatırdığı sürece GSS de dahil olmak üzere sosyal güvenlik şemsiyesi altında sağlık hizmetlerinden yararlanmaktadır."

EYT maliyeti...

Işıkhan, EYT düzenlemesinin maliyetine ilişkin ise, "2023 yılında yaşlılık aylığı bağlanan 2 milyon sigortalıya bağlanan yaşlılık aylığı bayram ikramiyesi, emeklilik ikramiyesi ve 5 bin lira ikramiyenin toplamı yaklaşık 210 milyar liradır. Bunun dışında 2023 yılında EYT kapsamında emekli olanlardan kaynaklanan 42,1 milyar lirada prim kaybı olduğu tahmin ediliyor. EYT kapsamında 2024 yılında katlanılacak maliyetin 592, 6 milyar lira olacağı tahmin ediliyor. Bu yıl toplamda 2,2 milyon EYT'den emekli var. Söz konusu maliyet kalemleri içerisinde emeklilik aylığı ödemeleri, prim kaybı ve bayram ikramiyesi yer almaktadır. Emekli aylıklarına etkisi yıllık yaklaşık 416, 9 milyar lira. Prim kaybı etkisi yıllık 162,1 milyar TL. Bayram ikramiyesi etkisi ise, yıllık 13,20 milyar lira olarak öngörülmüştür" dedi.

"İşsizlik Sigortası Fonu'nun 'istismar edildiği' şekildeki ithamları kabul etmiyoruz"

Işıkhan, İşsizlik Sigortası Fonu'ndan işverenlerin daha fazla yararlandığına yönelik eleştiriler üzerine "Hem Sayıştay hem de bağımsız denetime tabidir. Bizler hesap verilebilirliğe ve şeffalığa çok önem veriyoruz. Her ay kurum gelir ve gider durumlarını web sayfamızda paylaştığımız gibi bağımsız denetim raporlarını da kamuoyunun denetimine sunuyoruz. Bu nedenle onun istismar edildiği şekildeki ithamları kabul etmemiz mümkün değildir. Fondan yapılan harcamaların yüzde 61,2'si doğrudan iş gücüne ve işsizlere yönelik yaptığımız harcamalardır. Yüzde 35'i ise istihdamı korumaya yönelik destek, teşvik ödemelerini kapsamaktadır."

Bakan Işıkhan, Türkiye'de 18 yaş altı 20 bin civarında TİP 1 diyabetli çocuğun sensörlü ölçüm cihazlarının geri ödeme kapsamına alınmasına ilişkin sürecin devam ettiğini belirtti.