Isparta'da yeni bir kara yosunu türü keşfedildi

FERHAT BARULAY - Çankırı Karatekin Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Mühendisliği Bölümü Orman Botaniği Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Serhat Ursavaş, Isparta Kızıldağ Milli Parkı'nda yeni bir kara yosunu türü keşfetti.

Yrd. Doç. Dr. Ursavaş, Isparta Kızıldağ Milli Parkı bölgesinde bulunan Pınargözü Mağarası'nın ağız kısmında incelemeleri sırasında kara yosunu olarak bilinen "Cinclidotus"un yeni bir türüne rastladı.

Kara yosunun ilk kez bulunan bir tür olduğunun tespit edilmesinin ardından Ursavaş, bu türe, 2010 tarihinde Bolu'da geçirdiği trafik kazası sonucu hayatını kaybeden İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Orman Botaniği Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Asuman Efe'nin ismini yaşatmak için "Cinclidotus Asumaniae" adını verdi.

Ursavaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Dokuz Eylül Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Barbaros Çetin ile yaptıkları incelemeler sırasında yeni bir kara yosun türü keşfederek dünya literatürüne kazandırdığını söyledi.

- "Sadece Türkiye'de var"

Türkiye'de Toroslar ve Kızıldağ Milli Parkı'nın 122 önemli bitkiyi barındırdığını ifade eden Ursavaş, şöyle konuştu:

"Torosların kuzey yamaçlarında araştırmalar yaptık. Bu bölge endemik bitki açısından çok zengin. Bu çalışma doktora tezimin konusu oldu. Yaklaşık 3 yıl kadar arazide çalışmalarım devam etti. Çalışmalarım esnasında 'Cinclidotus'un yeni bir türüyle karşılaştım ve araştırdım. Bulduğum yosun diğer 'Cinclidotus' türlerinden çok farklı özelliklere sahipti. Yosunu yurt dışına gönderdik. Alman biyologlar kara yosununu inceleyip türün dünyada sadece Türkiye'de olduğunu belirledi. 'Cinclidotuslar'ın gen kaynağı Türkiye olarak bilinir. Dünyaya Türkiye üzerinden yayıldığı düşünülüyor. Amerika kıtasında bu tür yok. Afrika'nın az bir kesiminde ve Avrupa'da yayılmış durumda ama sayıları 3-4 türü geçmiyor. Ülkemiz de daha önce 8 türle temsil ediliyordu, şimdi 9 oldu."

Ursavaş , "Cinclidotus"ların genellikle dere içerisinde, kaya üzeri ve kütük üzerinde bulunabilen bir tür olduğuna işaret ederek, "Bulduğum tür ise soğuk bir akarsu içerisinde kaya üzerinde 6 santimetre uzunluğunda çok kuvvetli dallanma yapısı olan bir yosun. Son dönemlerde kara yosun çalışması yapanların sayısı artıyor. Böylece çok farklı türlerin bulunacağını düşünüyorum" diye konuştu.

- Kara yosunların kullanımı

Geçmişte kara yosunlarının yastık kılıfların içerisinde ya da tabut ve beşiklerdeki çatlakların tıkanması gibi amaçlar için kullanıldığını vurgulayan Ursavaş, günümüzde ise bahçecilikte, ambalaj materyali olarak ve saksı bitkilerinde ticari amaçla kullanılmalarının yanında güzel sanatlar ve el sanatlarında da bir nesne üzerinde süs eşyası olarak yosunlardan faydalanıldığını dile getirdi.

Ursavaş, kullanım alanları oldukça fazla olan kara yosunlarının ülkelerarası ticaretinin de yapıldığını, son yıllarda ticari olarak internet üzerinden kara yosunlarının satışının da arttığını kaydetti.